De Belgische radio viert feest in 2014. Precies honderd jaar geleden ging de eerste live uitzending, in Europa dan nog wel, de lucht in vanuit de Koninklijke serres in Laken. België was daarmee een absolute voorloper in de doorbraak van dit nieuwe medium. Terecht wordt dat gevierd met een tentoonstelling in Tour & Taxis en op de openbare radio’s RTBF en VRT.

Het feest houdt tegelijk ook een beperking in, want verder dan heel veel belangstelling voor de publieke omroep in het verleden, gaat Honderd Jaar Radio in België niet en dat is jammer. Want er is zoveel meer dat onze aandacht verdiend. Er waren de vele regionale commerciële radiostations voor de Tweede Wereldoorlog, er waren de vrije radio’s, en er was Radio Antwerpen vanaf het zendschip de Uilenspiegel. Ook aan het grootste commerciële radiostation dat België ooit kende, wordt helaas voorbij gegaan.

De meest succesvolle radioprogramma’s anno 2014 halen net geen miljoen luisteraars. Ze worden uitgezonden door Radio 2. Alle andere stations moeten het met heel wat minder luisteraars doen. Veel minder…Tussen 1974 en 1980 was er echter een project dat moeiteloos… zes miljoen mensen wist te boeien, in Vlaanderen én in Nederland. Nog steeds is dit ons meest succesvolle exportproduct binnen de radiowereld ooit. Het was getekend… Radio Mi Amigo. Een initiatief van Sylvain Tack. De man achter de Suzy-wafels, artiesten als John Horton, Samantha, Paul Severs en Joe Harris. Maar ook de stichter van het blad Joepie. Eveneens in 2014 is het veertig jaar geleden dat dit radiostation zijn uitzendingen begon vanaf een zendschip verankerd in de Noordzee. Een radioverjaardag die net zoveel aandacht verdiend.

Vaak wordt Mi Amigo omschreven als een ‘radiopiraat’, maar dat is een foute benaming. Er werd uitgezonden vanaf een zendschip, verankerd in internationale wateren, waar zendvergunningen niet nodig waren. Varend onder Panamese vlag en met studio’s, eerst in Nederland en daarna in Spanje, werden dagelijks professionele muziekprogramma’s uitgezonden, gemaakt in de beste traditie van de populairste Amerikaanse West Coast radio, gepresenteerd door Vlaamse en Nederlandse dj’s. Het station was er gekomen in navolging van het super populaire Engelse Radio Caroline en het Nederlandse Radio Veronica.

In 1974 was de toenmalige openbare omroep BRT, een onwrikbare mastodont die voorbij ging aan populaire muziek, gepresenteerd door vlotte deejays. BRT voedde op. Niks mis mee, maar de luisteraar kon niet kiezen. Er was geen alternatief, met eenzijdigheid en troosteloosheid als gevolg. Muziek van eigen bodem kwam er nauwelijks aan bod. Vlamingen stemden daarom massaal af op Nederlandse zenders als Veronica, Noordzee en Hilversum 3. Het gevolg was dat Vlaanderen een Nederlandse kolonie werd op het vlak van entertainment. Artiesten, muziekbladen, zelfs tv-programma’s van bij de noorderburen waren in Vlaanderen net zo populair als in eigen land. De Vlaamse muziek en de aanverwante business liep miljoenen mis.

Per 1 januari 1974 kwam daar verandering in toen Radio Mi Amigo van start ging. In geen tijd groeide deze zeezender uit tot het best beluisterde radiostation in Vlaanderen. Toen per 31 augustus, door een wetswijziging in Nederland een einde kwam aan de uitzendingen van Radio Veronica en Radio Noordzee Internationaal, voltrok zich een omgekeerde beweging. Radio Mi Amigo bleef immers wel in de lucht, wat als gevolg had dat Nederlanders plots massaal gingen afstemmen op de ‘Vlaamse’ Radio Mi Amigo. In slechts enkele weken tijd groeide het aantal luisteraars in beide landen aan tot ruim zes miljoen.

Een gigantisch aantal, dat nooit meer zou worden geëvenaard. De Belgische politiek en de Vlaamse openbare omroep zagen het met lede ogen aan. Een heksenjacht werd georganiseerd. Deejays werden gearresteerd, bevoorradingsschepen die het zendschip van eten, olie en andere noodzakelijkheden voorzagen, in beslag genomen. De pers werd bespeeld en bestookt met indianenverhalen. Processen volgden, straffen werden uitgesproken. Her en der won de overheid een veldslagje, maar niet de grote oorlog. Radio Mi Amigo had zijn hoofdkwartier immers in het Spaanse Playa de Aro gevestigd, waar het ver buiten schot bleef van alle acties die zowel in België als in Nederland werden gevoerd. Het station bleef in de lucht, tot goot jolijt van de miljoenen luisteraars. Uiteindelijk kwam in 1980 toch een einde aan het succesverhaal toen het zendschip in een zware storm zonk naar de bodem van de Noordzee.

Dit unieke verhaal is, vreemd genoeg, door de jaren heen, helemaal in de vergetelheid geraakt. 2014 wordt echter het jaar van het eerherstel. Er is niet enkel een bioscoopfilm in de maak over Sylvain Tack en Radio Mi Amigo, de zender komt ook terug in de lucht. Vier dagen lang, tijdens het evenement Oostende voor Anker, zal Radio Mi Amigo opnieuw te beluisteren zijn. Via de FM-band en via internet. Met de dj’s van toen, vanuit een studio die helemaal nagebouwd wordt in de stijl van de grote dagen en… vanaf zee. Vier dagen lang wordt Radio Mi Amigo herdacht en in eer hersteld vanaf de Artemis, een driemaster die voor anker zal gaan voor de kust van Oostende. Het tijdelijke zendschip en de studio zullen kunnen worden bezocht. Presentatoren en dj’s zullen iedereen hun verhaal persoonlijk vertellen.

Radio Mi Amigo is terug in de ether van 29 mei tot en met 1 juni. Er is een Radio Mi Amigo Drive In Show op zaterdagavond 31 mei in de Kantine van de vismijn te Oostende.

Website: http://www.miamigo40.be