Met de start van het middagprogramma van Frank van der Lende heeft 3FM een begin gemaakt de vernieuwing van de programmering, die in augustus wordt voltooid. Oudgedienden Rob Stenders en Gerard Ekdom maken dan (naar verluid vrijwillig) plaats voor de jonge garde. Hoewel dat laatste relatief is. Timur Perlin, die samen met Rámon Verkoeijen het lunchprogramma gaat verzorgen, werd vorige week 39 jaar.

Zenderbaas Wilbert Mutsaers liet in diverse interviews doorschemeren dat hij op geen enkele manier bezig is met paniekvoetbal, zoals wel werd gesuggereerd toen enkele maanden geleden kort na elkaar Coen & Sander én Gerard Ekdom hun vertrek van ‘3’ aankondigden. Intussen verdwijnen hun programma’s veel eerder van de zender dan ze zelf hadden verwacht. Gá dan maar, moet Multsaers hebben gedacht. De opvolgers, eigen kweek van 3FM, stonden allang klaar.

In zijn eerste week bij daglicht moest Frank van der Lende nog wat zoeken naar zijn vorm. Wat al wel duidelijk is, is dat de zender heeft gekozen voor een radicaal ander geluid op dit tijdstip. 3FM bestrijdt Coen & Sander niet met hun eigen wapens –bijvoorbeeld door een duo als Timor & Rámon er tegenover te zetten- maar kiest voor een eigen koers. En koers waarin de muziek weer het belangrijkste ingrediënt is. Frank is open over zichzelf en over wat hem bezighoudt, maar verliest zich niet in minutenlange monologen of tweegesprekken over allerhande onderwerpen. Hij draait platen, speelt er een spelletje bij en vertelt zo nu en dan wat eigenaardigs. Wie meer over Frank wilde weten, kon op de tropische eerste vrijdag van juni naar het Who The Fuck Is Frank-feest in Utrecht komen. In Stairway to Heaven traden van vier tot zes ’s middags drie live-bands op –kom daar maar eens om op een andere landelijke etherzender op vrijdagmiddag- en luisteraars konden Frank vragen stellen. Over de tattoos op zijn armen, over zijn levenshouding –altijd op zoek naar het positieve in elk mens- over zijn favoriete artiest –Jim Morrison!

Dat Frank een muziekliefhebber is, was al duidelijk uit zijn nachtuitzendingen en uit de daguren die hij in de afgelopen maanden al maakte. Deze 26-jarige ging maandag direct vanuit zijn eerste uitzending naar de Ziggodome om daar naar rockdinosaurussen Fleetwood Mac te kijken en luisteren. Dat hij uit dit concert juist het onder Fleetwood Mac-volgers zeer geliefde nummer pikte om de volgende dag op de radio te draaien, is bijzonder. Landslide uit 1975 –door de nog prille Stevie Nicks geschreven voor ‘haar’ Lindsey Buckingham – staat in geen enkele standaardplaylist. Het is juist dankzij de tand des tijds een monument geworden. De decennia vol coke en persoonlijke wrok zijn voorbij en Stevie en Lindsey lopen in 2015 weer hand in hand het podium op om dit nummer, allebei bijna 70 jaar oud, samen ten gehore te brengen.

Frank dus, hij was in zijn tienerjaren drummer in punkbandjes en koos, toen hij tussen twee hobby’s moest kiezen, toch voor die andere hobby, de radio, zo vertelde hij vrijdag. Dat kennismakingsprogramma smaakte overigens naar meer. Misschien moet Frank, als zijn bazen het goed vinden, eens overwegen hier een wekelijks uitstapje van te maken: het weekend in vanuit een groot café met livemuziek en rechtstreekse interactie met de luisteraars.

Zoals gezegd is de komst van Franks middagshow slechts de voorbode van veel meer veranderingen op 3FM. In de programmering, die inmiddels is gepubliceerd, valt een aantal dingen op. De programmering in het weekend wordt radicaal omgegooid. Op de Mega Top 50 na –overigens wel een uurtje korter- zit zowat geen programma na 1 september nog op hetzelfde tijdstip. Mutsaers heeft ervoor gekozen de talenten die de afgelopen jaren zijn opgeleid te laten doorstromen naar de dagprogrammering in het weekend. Daar was ruimte doordat Timur en Rámon, die voorheen de lunch in het weekend deden, opschuiven naar het doordeweekse lunchblok. Elke deejay was blij met de veranderingen, zegt Mutsaers. Inderdaad zullen Annemieke (de verplaatsing van de ochtend naar de late middag is logisch voor iemand met een progressieve muzieksmaak als zij) en Sander Hoogendoorn (lunch in plaats van weekendontbijt) hun verplaatsing beschouwen als promotie.

Het is nog altijd toe te juichen dat de hitparadeterreur uit de jaren 80 op het toenmalige Radio 3 (elke dag een of meer hitparades) voorbij is. Maar elke zichzelf respecterend muziekstation dient een hitparade te hebben. Bovendien zijn in de jaren negentig gemene loopgravenoorlogen uitgevoerd tussen de Top 40 (terug naar ‘de commerciëlen’ waar die ook is begonnen) en de Mega Top 50 (wat uiteindelijk de publieke lijst werd). Dat 3FM een profiel heeft dat niet op hitparademuziek is gericht, is ook toe te juichen. De zender onderscheidt zich ermee van 538 en consorten. Maar die ene hitparade die ze dan hebben, de Mega Top 50, verdient wel een fatsoenlijke uitzendtijd. Twee uurtjes op zaterdagmiddag is dan wat karig.

Maar dat is een schoonheidsfout in een programmering die blaakt van het zelfvertrouwen. 3FM vaart al jaren een eigen koers, leidt de eigen talenten op. Die nieuwe namen zijn nu allemaal halverwege de twintig, aldus Mutsaers. Over vijf jaar zijn ze begin dertig. Dan zullen de commerciëlen wel weer bellen, voorspelt hij. Tegenover namen die nu door de commerciële partijen zijn weggekaapt (Coen & Sander, Bart Jan Kuhne van het 3FM nieuws, binnenkort nieuwschef bij 538) staat de komst naar 3FM van Eva Koreman. De voormalige sidekick van Van Inkel is binnenkort te horen op vrijdagavond. Giel Beelen, die elf jaar geleden de strijd aanbond tegen de plaag van deejays met een sidekick, had zijn baas gevraagd of hij op het vernieuwende 3FM ook iets nieuws mocht proberen. Zijn wekelijkse duoshow met Eva Koreman start in september.

Wél opmerkelijk: de afzonderlijke omroepen en hun achterbannen spelen vanaf 1 september geen rol van betekenis meer op 3FM. Ruim de helft van alle zendtijd is toegewezen aan BNN. De Avro en de TROS daarentegen, in het verleden niet bepaald de kleinste omroepen en vorig jaar door dwang van bovenaf gefuseerd tot AvroTros, zijn na het vertrek van Gerard Ekdom geheel uit de doordeweekse programmering verdwenen. Alleen op zaterdag en zondag zijn nog een paar AvroTros-programma’s te horen. Timur en Rámon wilden graag de lunchshow doen, aldus Mutsaers. In het verleden moest de zenderbaas dan regelen dat zij op papier van werkgever veranderden (de salarisstrook werd dan voortaan door de Avro in plaats van door BNN betaald). Ook vielen ze dan onder de bevoegdheid van de radiobaas van de AVRO of de TROS. Maar ze waren deejays op 3FM en dat bleven ze. Die tussenstap van de aparte omroep is weg. De door de 3FM-baas gewenste lunchshow stopt, hij zoekt vervangers van zijn gading en geeft vervolgens de zendtijd doodleuk aan de omroep waar deze jongens werken. De NCRV heeft formeel nog wél elke dag 3FM-zendtijd. Maar ook dat is een papieren truc. Het programma van Paul Rabbering, dat toch echt uit de KRO-stal komt, staat nu in de programmering als KRO/NCRV. De afzonderlijke omroepen zijn hiermee, in ieder geval op 3FM, definitief lege hulzen geworden.

Edwin Wendt, 8 juni 2015