Wetenschappers presenteerden zojuist tijdens het Top 2000 Symposium bij Beeld en Geluid hun antwoorden op de vraag: ‘Wat is het geheim van het succes van Bohemian Rhapsody van Queen in de Top 2000?’ Ze ontdekten dat liefhebbers het nummer zeer intens beleven en dat het de hartslag verhoogt. Het balladgedeelte spreekt het meest aan. Zij tonen tevens aan dat het maar de vraag is of en hoe lang het nummer op 1 blijft in de lijst.

Onderzoeksbureau Motivaction heeft in opdracht van Beeld en Geluid en NPO Radio 2 een representatief onderzoek uitgevoerd. Daaruit bleek onder meer dat bijna heel Nederland (84%) Bohemian Rhapsody kent. Het balladgedeelte uit het nummer spreekt het meeste aan en het hardrockgedeelte het minst. Tijdens het symposium gaven wetenschappers uit verschillende disciplines hun antwoorden.

Professor Henkjan Honing (muziek- en cognitiewetenschapper) onderzocht met het project Hooked! de ‘catchiness’ ofwel de ‘haak’ van (de onderdelen) van het nummer. Bohemian Rhapsody blijkt niet de ‘catchiest song ever’ maar heeft wel degelijk een snelst herkenbaar moment.

Professor Erik Scherder (neuropsycholoog) legt uit dat er zich in onze hersenen bij het luisteren naar Bohemian Rhapsody opmerkelijke zaken afspelen. Een van de gebieden die betrokken is bij het verwerken en onthouden van klanken en ritme is de insula. Dit is óók het gebied dat een rol speelt bij fantasie én de innerlijke gevoelens die daarbij horen; een cruciaal gebied voor de Bohemian Rhapsody.

Professor Ad Vingerhoets (klinisch psycholoog) onderzocht onze fysieke reacties op het nummer. Uit zijn tests blijkt onder meer dat liefhebbers het nummer zeer intens beleven. De hartslag neemt toe en zij vertonen duidelijk meer gezichtsexpressie bij het luisteren naar Bohemian Rhapsody dan de niet liefhebbers.

Volgens professor Tom ter Bogt (hoogleraar popmuziek en jeugdcultuur) zijn de ‘haters’ van het nummer gereserveerd en kritisch van aard.

Het symposium geeft ook een kijkje in de toekomst op basis van de verzamelde gegevens. Blijft Bohemian Rhapsody de komende jaren de Lijst der Lijsten aanvoeren? Hitlijstdeskundige Sieb Kroeske, professor Elmer Sterken (econometrist) en statisticus Tom Goris laten zien dat dat maar zeer de vraag is. Bijna de helft van de ondervraagden (49%) vindt Bohemian Rhapsody de terechte nummer 1, terwijl 47% het tijd vindt voor een ander nummer. Zeer opvallend daarbij is dat juist de stemmers van 45 jaar en ouder Bohemian Rhapsody op die eerste plaats beu zijn. Uit cijfers blijkt dat het nummer de laatste jaren zijn nr. 1 positie voornamelijk aan jongeren dankt en dat de 45-plussers steeds meer naar Hotel California van de Eagles overhellen. De verwachting is dat alléén als het aandeel van stemmers onder de 45 jaar blijft stijgen, Bohemian Rhapsody op 1 blijft.

Het Top 2000 Symposium wordt sinds 2011 jaarlijks georganiseerd door Beeld en Geluid in samenwerking met NPO Radio 2. Het symposium beoogt het succes van het fenomeen Top 2000 vanuit (populair-) wetenschappelijk oogpunt nader te belichten en te duiden.

Website: www.beeldengeluid.nl, www.top2000.nl