‘Stenders neemt het op voor Stasse’, luidde het nieuwsbericht. Een volgende episode in de Radio 2-soap?

Die soap begon afgelopen zomer, toen bekend werd dat Stenders’ Platenbonanza zou verdwijnen van Radio 2. Oké, Stenders had dit op zijn minst een beetje aan zichzelf te wijten, omdat hij zijn baan (deejay op Radio 2 voor AVROTROS) had opgezegd omdat hij zich beter zei thuis te voelen bij een van zijn vorige werkgevers, BNNVARA. Die omroep wilde hem wel terug hebben, dus verwachtte Stenders dat hij zijn populaire verzoekplatenprogramma-met-een-twist wel kon voortzetten op dezelfde zender en hetzelfde tijdstip voor die andere omroep.

Formeel is dat niet zo geregeld, maar de waarheid gebied te zeggen dat de zendgemachtigde tegenwoordig minder belangrijk is dan de deejay. Er zijn legio voorbeelden waarbij is geschoven met deejays en met omroepen om de door de zenderbaas gewenste deejay op de juiste plek te krijgen. Ook Stenders heeft daar in het verleden van geprofiteerd.

In hoeverre Stenders bij zijn laatste ‘move’ keurig heeft gewacht tot alles al was geregeld, weten alleen de insiders. Voor de buitenwacht lijkt dit er echter niet op. AVROTROS hield keihard vast aan haar zendtijd tussen 14.00 en 16.00 uur, met of zonder Stenders. Omdat diens besluit – terug naar BNNVARA – vast stond, haalde AVROTROS Annemieke Schollaardt weg van 3FM en zette haar op de Bonanza-uurtjes.

Nu is Annemieke’s A-Lijst niet origineel als je het vergelijkt met Stenders’ Platenbonanza. Maar laten we eerlijk zijn: wat beide programma’s doen, is verzoekplaatjes draaien. Dat is écht geen format dat door Stenders is bedacht, het is zo oud als de muziekradio zelf. De meerwaarde zit hem in de brede muziekkennis van de programmamaker en de gave om de lawine van app’jes en sms’jes al improviserend om te zetten in een lekker en gevarieerd radioprogramma. Stenders kan dat. Annemieke kan dat ook, maar wordt door veel Stenders-fans niet voor vol aangezien en weggezet als een amateur die ‘zijn idee’ aan het kopiëren is. In werkelijkheid is haar popkennis en de breedte van haar smaak vergelijkbaar met die van Stenders. Ook zij kleurde op 3FM al vaak buiten de formatlijntjes door op de ‘jongerenzender’ ineens een plaat van Chuck Berry of Carole King te draaien. In haar eerste uitzending op Radio 2 verraste ze al met bijvoorbeeld October van U2, een week later opende ze met Badlands van Springsteen.

Annemieke verstaat haar vak. De luisteraars vergeten dat zij het gat opvult dat is ontstaan om maar één enkele reden: het omroeppolitieke geklooi van veteraan Stenders. Zij lijkt nu de pech te hebben dat ze wordt platgewalst tussen twee radioreuzen, Rob Stenders en Stefan Stasse. Hij is immers vorige week de derde hoofdpersoon in ‘Stendersgate’ geworden.

Vorige week maakte de NPO haar gewenste nieuwe Radio 2-programmering per 1 januari aanstaande bekend. Daarin staat Rob Stenders weer gewoon tussen 14.00 en 16.00 uur met Platenbonanza. Annemieke mag voortaan van 20.00 tot 22.00 uur een programma gaan maken. Dat is nu nog de zendtijd van De Staat van Stasse. Toevallig, zegt de NPO, was Radio 2 al van plan Stefan Stasse te verkassen: deze leeftijdgenoot van Stenders past beter bij het verjongende Radio 5. Prima toch? Alleen is hij dan niet meer te ontvangen op de doorsnee autoradio. Kniesoor die daarop let.

Toen besloot Stenders zich te roeren. "Stefan Stasse is een Staat apart. Beter, mooier, persoonlijker zal radio nooit meer worden,’’ schreef Rob op zijn website. “Zijn programma is een baken van originaliteit en beeldt van de eerste tot de laatste noot de essentie, urgentie en bestaansrecht van radio in twee uur uit. Zal radio ooit dichterbij de luisteraar komen? Ik oefen me gek maar zonder de blauwdruk van Stefan ben ik nergens.’’

Met die adhesiebetuiging oogstte Stenders niet alleen maar lof. Volgers van zijn Facebookpagina reageren voor een deel instemmend, anderen laten een kritischer geluid horen: ‘’Hier word ik langzaam een beetje gallisch van, Ga je Stefan Stasse ineens aanhalen en prijzen, voel je je wat schuldig misschien ??? Hoe ik de Platenbonanza ook mis ..... jij hebt de keuze gemaakt om over te stappen! Het viel minder goed uit voor je dan verwacht, gedraag je als een man, neem je verlies en ga niet ten koste van anderen die uurtjes claimen.’’ En: ‘’Ik ben niet meer zo'n fan. Door jouw geklooi drukt de dodelijk saaie Annemieke in de avond Stefan Stasse van de zender, terwijl dat de laatste echte radiomaker is....bah.’’

Hoe oprecht de bewondering van radiomaker Stenders voor vakgenoot Stasse zonder twijfel is, zijn bewering dat hij werkt naar de blauwdruk van Stefan Stasse komt weinig geloofwaardig over. Stefan Stasse is een radiomaker van de ‘theatre of the mind’-school. Voor elke aan- of afkondiging, elke presentatietekst geldt dat Stefan die wil laten klinken alsof hij niet vanuit een radiostudio komt, maar van een andere denkbeeldige plek. Stasse is daarmee schatplichtig aan Peter van Bruggen, die dit genre tot in de finesses beheerste en in bijvoorbeeld het Weeshuis van de Hits ten gehore bracht. Met Van Bruggen had Stenders nooit veel op. Hij was zelfs een van de mensen die 3FM in 1997 hielp The Breakfast Club van Peter van Bruggen en Jeanne Kooymans van de zender te krijgen.

In plaats van op zoek te gaan in het ‘theater van de geest’, zoals Stefan Stasse dat ook deed in het door hem bedachte Theater van het Sentiment, nu nog altijd op Radio 5 te horen, is Stenders altijd pure deejay programma’s blijven maken. Daarin ontwikkelde en vernieuwde hij zich wel doorlopend. Zo was hij de ene keer de kalme presentator die informatie gaf bij de gedraaide platen in Stenders’ Popdossier, terwijl hij de andere keer leiding gaf aan een studio vol gasten en sidekicks, zoals in Stenders Vroeg. Dankzij al die verschillende ‘Stendersen’ is de luisteraar hem na ruim drie decennia nog altijd niet moe, zo blijkt. In Platenbonanza ging het de laatste anderhalf jaar weer vooral om de muziek. Stenders draaide zijn keuze uit wat de luisteraars wilden horen en deed dat met zoveel kennis en vakmanschap dat hij een van de populairste Radio 2-programma’s maakte.

Toch is de vraag hoe de publieke opinie in deze zaak zich gaat ontwikkelen. Die zou weleens kunnen kantelen ten nadele van Stenders. In de eerste weken van september overheersten boosheid en onbegrip over de domme actie van Radio 2 om het vlaggenschip Platenbonanza te laten zinken. Oud-Veronicabaas Lex Harding, voor wie de publieke omroep altijd synoniem is geweest voor Het Slechte, nam de kans waar en schreef een open brief over de minachting van de luisteraar als Radio 2 juist dit programma zou schrappen. Inmiddels klinkt dus ook onbegrip voor de vervolgacties van Stenders. Bovendien vergat Lex in zijn open brief dat het Rob Stenders zelf is die gestopt is.

In het gewone leven, buiten de kaasstolp die ‘Hilversum’ heet, is het niet gebruikelijk dat iemand die weggaat bij een baas als vanzelfsprekend alle secundaire arbeidsvoorwaarden -in dit geval zendtijd- mag meenemen naar een volgende baas. Zeker niet als daar niet vooraf afspraken over zijn gemaakt en je plekje al is ingenomen door nieuwe mensen, bij wie ook verwachtingen zijn gewekt.

Edwin Wendt, 17 oktober 2017