Door omstandigheden, 5 jaar Radio Mi Amigo
Het verhaal 'Door Omstandigheden' is begin jaren '80 van de vorige eeuw gepubliceerd in Caroline Radio Nieuws. Luk van Braekel (deel 1 t/m 18) en Albrecht de Groeve (vanaf deel 19) vertelden de geschiedenis van 5 jaar Radio Mi Amigo.
-1- Maandag 13 augustus 1973, vijf uur 's middags. In de Suzywafel bakkerij aan de Emiel de Rooverlaan te Buizingen (België) worden de ovens afgezet en vallen de transportbanden stil. Vanuit zijn kantoor op de eerste verdieping kijkt directeur Sylvain Tack zwijgend door het raam naar de tientallen werknemers die de fabriek verlaten. Weemoedig denkt hij aan de tijd toen hij met het wafelijzer van zijn vrouw en een recept van zijn moeder z'n eerste Suzywafel bakte.
Ai...! Sylvain's gezicht wordt plots een pijnlijke grimas: een schokgolf van pijn gaat door z'n lichaam. Die verrekte maagzweer toch! In de maanden na de geboorte van de eerste Suzywafel werkte Sylvain zich te pletter om uiteindelijk dit solide bedrijf op te bouwen. Maar toen de fabriek goed en wel draaide en alles op rolletjes liep, kreeg hij een maagzweer. "Zo ben ik nu eenmaal", denkt Sylvain terwijl hij de radio aanzet, "een onrustige natuur, die zich pas goed voelt als hij nieuwe projecten kan aanpakken". Zijn dokter had het bevestigd: "Die maagzweer, meneer Tack, dat komt door de stress die u niet kunt afreageren. Zoek een hobby waarin u zich kunt uitleven, meneer Tack, dat is de beste raad die ik u kan geven".
Toen hij enkele dagen daarna op het jaarlijkse fabrieksfeest een van zijn bedienden bezig hoorde als zanger, vroeg Sylvain zich af: "Hoe komt het toch dat die jongen geen succes heeft? Talent heeft hij in elk geval". En plots wist hij het: hij zou ervoor zorgen dat Paul Severs succes kreeg en beroemd werd. En meteen zou hij de raad van zijn dokter opvolgen: de muziekbusiness als hobby!
Het was daarna allemaal snel gegaan. Er werd een platenfirma opgericht, Paul Severs werd beroemd, er werden eigen opnamestudio's gebouwd en er werd ook een eigen popblad uitgegeven. Momenteel schatten zijn financiële adviseurs de totale waarde van het Tack imperium, bestaande uit de Suzy fabriek, de platenfirma's Start en Gnome, de uitgeverij Ergado en zijn villa's te Buizingen en Playa de Aro op zo'n slordige 400 miljoen frank.
Foto: Sylvain Tack
Een glas water met 'n bruistablet doet de pijn ophouden. Inmiddels klinkt het op de radio: "Voor jong en oud van 's morgens tot 's avonds, Suzywafels op de tafels!". "Die van Landschoot toch:, glimlacht Sylvain. De laatste weken stonden de kranten vol over die Adegemse zakenman die de Belgische wetten aan zijn laars lapte door Radio Atlantis in de lucht te brengen. Sylvain wilde ook wel beginnen met zo'n zender, om z'n platen en wafels beter aan de man te kunnen brengen. Hij had Bart van de Laar al tienduizenden franken betaald voor opzoekingen in verband met het oprichten van een eigen zeezender, maar deze had niet veel meer kunnen doen dan het huren van reclamespots op Radio Atlantis.
Plotseling rinkelt de telefoon. Sylvain neemt op.
- "Spreek ik met de heer Sylvain Tack?"
- "Wij zijn twee gewezen medewerkers van Radio Atlantis. We vernamen dat u interesse hebt voor het oprichten van een piratenzender. Wellicht kunnen wij u helpen".
- "Ah, interessant. Kunt u morgenochtend even langs komen? A propos, wie bent u eigenlijk?
- "Ik ben Eddy de Boeck en mijn vriend heet Roger Henderick. Tot morgen dan!"
-2- "Dinsdag, 1 januari! Dit is het begin van het jaar 1974, en het begin van Mi Amigo Radio. Een nieuw radiostation, uitzendend op een golflengte van 259 meter, hetgeen gelijk is aan een frequentie van 1187 kilohertz..." De stem van Adje Roland klonk luid en duidelijk. Will van der Steen zette de radio wat zachter en begon zich aan te kleden. Oudejaarsavond was een beetje lang uitgelopen en hij voelde zich nog wat suf. Maar de geluiden uit het radiotoestel gaven hem een gevoel van voldoening. De afgelopen drie maanden hadden de jongens als gekken gewerkt om de zaak op tijd klaar te krijgen.
Het was allemaal begonnen toen De Boeck en Henderick Tack in contact brachten met Ronan O'Rahilly, de eigenaar van de M.V. Mi Amigo, het schip dat Van Landschoot huurde voor zijn Radio Atlantis uitzendingen. Tack had toen voor 28 miljoen frank de helft van het schip gekocht. Van Landschoot moest op 15 oktober opkrassen en Tack zou op 1 november van start gegaan zijn. De naam had Tack zelf gekozen: Radio Mi Amigo, want "daar trapt de massa zo in!" Maar in een storm was de zendmast geknakt en de datum van 1 november viel letterlijk in het water.
Te gek eigenlijk, hoe ze dan aan een nieuwe mast geraakt waren. Van Landschoot had een mast laten bouwen voor zijn nieuwe zendschip. Eddy de Boeck wist dat en ging naar de fabrikant, gaf zich uit voor een medewerker van Van Landschoot en naam de mast mee. Nota bene met een gehuurde vrachtwagen waar hij niet eens een rijbewijs voor had! Die Belgen hebben toch maar lef, dacht Will.
Neem nou die Sylvain Tack. Vlak na de ondertekening van het contract met O'Rahilly had Belgische krantengroep De Standaard een verhaal gepubliceerd over een wafelbakker uit Buizingen die nu voor 50% eigenaar was van het zendschip Mi Amigo. Waarschijnlijk had Van Landschoot de krant een tip gegeven. Sylvain had prompt een recht op antwoord gestuurd dat kort daarna op de voorpagina werd gepubliceerd. Daarin zei Tack dat hij niet weet wat een boor is, laat staan een piratenboot. “Wat wilt ge, ik ben maar tot mijn 12e jaar naar school geweest, wat zou ik dus afweten van dergelijke ondernemingen. Men moet me nu maar eens met rust laten met dergelijke fabeltjes”, zo stond er te lezen. Als je er lang over nadacht was het eigenlijk te gek om los te lopen, vond Will.
Hé, wat was er nu weer aan de hand? Geen geluid meer op de radio! Koortsachtig draaide Will het telefoonnummer van Tack....op vakantie! O'Rahilly was wel thuis, maar hij wist van niets. Er zat niets anders op dan zelf naar het schip te gaan.
De sloep was eigenlijk veel te klein, dacht Will toen hij weer zo'n golf zoutwater in z'n gezicht kreeg. Het weer was niet zo best en er hing een dichte mist. De enige manier om het zendschip te vinden was met een draagbare radio de Mebo 2 (van Radio Noordzee) of de Norderney (van Radio Veronica) te peilen. De Mi Amigo lag dan in de buurt. Drie uur nadat hij voor 200 gulden de oude schipper bereid had gevonden om te vertrekken, kwamen ze aan bij het zendschip. De boot had een roemrucht verleden.
Het in 1921 als zeilschip gebouwde vaartuig werd in 1939 voorzien van een 500 pk motor die zorg droeg voor een snelle gang ten dienste van schatrijke lieden die een plezier trip wilden maken.
In 1959 werd het statige gevaarte omgeturnd tot zendschip dat onder meer opereerde voor de Zweedse kust als Radio Nord. Dit radiostation verdween in 1961 uit de ether en het schip verzeilde in Texas (USA) waar het aan de ketting lag maar tegelijk ook nieuwe zenders aan boord kreeg. In totaal zes landen heeft het onder Panamese vlag varende schip aan de beruchte ketting gelegen. De voorlaatste periode als actief zendschip ging de M.V. Mi Amigo in 1964 in als Radio Atlanta en Caroline II. Tot het in maart 1968 naar de oude haven van Zaandam werd gesleept en daar bijna vijf jaar aan de ketting heeft liggen weg te rotten. Het is een zekere Gerard van Dam geweest (thans één der eigenaren van Radio Delmare) die het schip voor zo'n 20.000 gulden kocht om het om te bouwen tot een piratenmuseum, zo had hij althans beweerd. Voor iemand er erg in had lag het schip voor de kust van Scheveningen. Het bleek dat Van Dam in opdracht had gehandeld van Ronan O'Rahilly. Nadat het zendschip voor korte perioden als Radio 199, Station 385 en Radio Seagull had gefungeerd, wat niet zo'n daverend succes bleek te zijn, was het geld opgeraakt, totdat Adriaan van Landschoot op de proppen kwam.
Met een dreun maakte de sloep contact met ‘The Old Lady’, zoals de Engelse jongens het schip noemden. Peter Chicago, de zendertechnicus, begeleidde Will naar de machinekamer. De twee indrukwekkende Deutz-generatoren stonden er werkloos bij. "Door overbelasting stilgevallen en we kunnen ze niet meer op gang krijgen", zei Peter met z'n typisch Britse flegma.
Tegen de ochtend was de boel weer op gang gebracht. De zender was weer in de lucht. Will rende naar de studio. "Goeiemorgen, dit is Radio Mi Amigo. Door omstandigheden moesten we gisteren na 1 uur uit de lucht, maar nu zijn we weer terug met heel veel muziek".
-3- Het was een zonnige junidag. Buiten was het bloedheet maar door de airconditioning was het binnen in de Start-studio's lekker fris. Norbert van Slembrouck dronk zijn glaasje pils leeg. "Zo, m'n stembanden zijn weer geolied', gekscheerde hij tegen de opnametechnicus. De afgelopen twee uur hadden zijn collega-discojockeys het refrein van het Mi Amigo-strijdlied uit volle borst op één van de 24 sporen van de studiorecorder ingezongen. Daarna hadden de Nana's, een driekoppig meisjeskoor, wat "dabradabada"-geluidjes geproduceerd. Nu moest Norbert enkel nog de door Pierre "Vader Abraham" Kartner opgestelde tekst van de strofen zingen. Norbert was zanger, discjockey én feestzaalexploitant. Eigenlijk had hij slechts één grote hit gemaakt, "Pas op voor de verf", en dat was zes jaar geleden. Maar populair was hij wel, dankzij z'n zondagsmiddagprogramma bij BRT 2 dat hij in die tijd gepresenteerd had. Sinds 1 januari werkte hij nu bij Mi Amigo en hij was vooral populair bij de Vlaamse huisvrouwen.
"Kunnen we beginnen?" vroeg de technicus. "Okay, begin maar". In z'n koptelefoon klonken de zware mannenstemmen "Mi Amigooo Radiooo, Mi Amigooo here we gooo". De vijf Nederlandse diskjockeys waren speciaal naar Buizingen afgezakt voor de plaatopname. Gewoonlijk werkten ze in Breda waar de studio's van Mi Amigo gevestigd waren. Bert Bennett en Joop Verhoof hadden vroeger bij de Nederlandstalige Caroline en bij Atlantis gewerkt. Ad Petersen kwam van Caroline en Hilversum 3. Frans van der Drift was aan z'n radiodebuut toe en Will van der Steen had ook een tijdje voor Caroline gewerkt. Behalve Norbert werkten bij Mi Amigo nog twee anderen Vlaamse diskjockeys. Peter van Dam en Mike Moorkens kwamen van Radio Atlantis. Peter had onder de naam Peter Brian ook al voor Caroline gewerkt. Norbert zette het refrein in: "Niet ver hier vandaan, ligt te dobberen op de zee...".
Honderdvijftig kilometer ver weg, voor de kust van Scheveningen, lag de motor-vessel Mi Amigo te stralen in de schittering van de zon. Met een vermogen van zo'n 25 kilowatt werden de muziekjes en reclameboodschappen de ether in geslingerd. Nou, reclameboodschappen.... eigenlijk was het "informatie" die door de diskjockeys voorgelezen werd uit bladen als Joepie, Het Laatste Nieuws en de Telegraaf. Een truc natuurlijk. België had immers al jaren het verdrag van Straatsburg ondertekend, waardoor onder meer adverteren op zeezenders strafbaar werd gemaakt. Maar de Belgische firma's adverteerden nu in Joepie. Dat de Mi Amigo-discjockeys af en toe iets voorlazen uit Joepie, daar konden de firma's niet aan doen natuurlijk. Sommige andere bedrijven lieten bij de platenfirma van Tack 45-toerenplaatjes met een reclamespot maken. Die singles werden dan gratis aangeboden bij allerlei producten, én toevallig ook nog eens op Radio Mi Amigo gedraaid.
Foto MV Mi Amigo (Wikipedia)
"Op zeer korte tijd is Radio Mi Amigo gegroeid tot het meest populaire radiostation van de Benelux... it's number one! Voor informatie schrijf naar Postbus 847, Hilversum in Nederland". Deze spot stond aan het begin van elke programmatape die vanaf het zendschip uitgezonden werd. In tegenstelling tot Veronica en Noordzee verzorgde Mi Amigo geen nieuwsuitzendingen. De Caroline diskjockeys die van 's avonds 7 tot 's ochtends 6 hun programma's deden hoefden overdag dus maar de bandjes te starten op het hele uur, voorafgegaan door een K-tel reclame.
"En wend je ooit je steven richting volle zee, neem mij dan in je kielzog als herinnering met je mee...". Norbert zuchtte opgelucht, de plaatopname was afgelopen.
-4- De M.V. Mi Amigo kraakte en kreunde toen de twee sleepboten zich in beweging zetten, richting volle zee. Het ophalen van het anker was niet makkelijk geweest. Twee jaar lang hadden allerlei schaaldieren en zeewieren zich aan het anker, de ankerketting en de scheepswand vastgehecht. Ook het varen verliep daarom erg moeilijk. Het begon al donker te worden. Vanop het dek keek de bemanning toe hoe de Norderney en de Mebo 2 langzaam uit het zicht verdwenen. Beide zendschepen waren aan hun zwanenzang toe. Morgenavond zouden hun zenders zwijgen. Caroline en Mi Amigo zouden echter doorgaan, dat hadden Ronan O'Rahilly en Sylvain Tack beslist. Wat ze allemaal besproken hadden zou wel voor altijd een raadsel blijven. Feit was dat door het wegvallen van Veronica en Noordzee de concurrentie voor Mi Amigo zou verdwijnen. Minister Van Doorn had als het ware voor Tack en O'Rahilly een monopoliepositie gecreëerd. Officieel zou alles nu via Spanje gebeuren, een land dat het Verdrag van Straatsburg niet ondertekend had. Tack had er trouwens al enige tijd een buitenverblijf, dat zou onbetaalbaar en tijdrovend worden en het hoefde helemaal niet. Er waren zoveel havens in Engeland, Nederland, Frankrijk en België, en de justitie kon niet overal tegelijk zijn. Tack en zijn diskjockeys zouden voorlopig nog in België blijven. Het Belgische gerecht had immers nog niets tegen Tack ondernomen en het zag er naar uit dat ze hem nog een hele tijd met rust zouden laten. Sommigen vonden dat wel vreemd. Het weekblad Humo dacht de oplossing gevonden te hebben: tijdens een verkiezingsmeeting in januari had de Brusselse politicus Paul Vanden Boeynants duizenden Suzy-wafels met zijn foto gratis laten uitdelen aan het publiek. De rest kon je er dan bij fantaseren. Een erg onwaarschijnlijk verhaal, vooral als je wist dat Humo en "Veedeebee", zoals hij vaak genoemd werd, al jaren met elkaar overhoop lagen.
Het was al ochtend toen het zendschip het anker liet zakken, 12 mijl uit de kust van Felixstowe, in de monding van de Theems. Het was een ideale ankerplaats voor het niet meer zo sterke schip. De zee was er maar enkele meters diep en door de vele zandbanken was het schip beschermd tegen al te hoge golven. Veel beter dus dan de ligplaats voor Scheveningen, waar de zee soms erg wild te keer ging. De ontvangst in Nederland en Antwerpen zou echter een stuk minder worden. Voor West- en Oost-Vlaanderen zou er weinig verandering zijn. Voor Caroline was het vanzelfsprekend wel een goede zaak.
De volgende ochtend was Mi Amigo/Caroline de enige overgebleven zeezender. Er werd een nieuw omgeroepen: Rado, Playa de Aro, Gerona in Spanje. Wel moest Tony Allen heel wat programma's zelf live presenteren in zijn beste Nederlands, omdat door omstandigheden de tapes niet aan boord geraakt waren. De Britse kustwacht had immers op haar radarschermen een niet geïdentificeerd drijvend voorwerp waargenomen en een marineschip lag nu een oogje in 't zeil te houden bij dat vreemde scheepje met die hoge mast.
-5- Het was 7 uur 's ochtends toen tegenover de riante villa van Sylvain Tack te Buizingen (België) een onopvallende bestelwagen stilhield. Binnenin zat een filmploeg van de AVRO. Door een kleine opening in de wand van de auto werd de voordeur van de villa nauwlettend in de gaten gehouden met een 16 mm filmcamera. Het wachten was eentonig, maar er zat niets anders op.
Enkele dagen voordien hadden ze geprobeerd telefonisch een afspraak te maken met Sylvain Tack. Het telefoongesprek klonk ongeveer als volgt:
Avro: "Spreek ik met de heer Sylvain Tack?"
Tack: "Ja, waarover gaat het?"
Avro: "Wij hadden u graag enkele vraagjes gesteld over Radio Mi Amigo."
Tack: "Wat zegt u daar? Mi Amigo? En wie moet u hebben?"
Avro: "Wel, wij hebben hier en daar eens geïnformeerd en we zijn tot de conclusie gekomen dat alle draadjes bij u terecht komen."
Tack: "Hahaha! Allee meneer, ik kan ook wel tegen een goeie grap maar het moet serieus blijven hé! Ik weet niks van Mi Amigo!"
AVRO: "Maar zouden we daarover niet eens kunnen praten?"
Tack: "Ik zeg u godv... (Vlaamse vloek) dat ik er niks van weet! Wat moeten wij daarover gaan praten?"
Dus zat er niets anders op dan de heer Tack stiekem te gaan filmen en zoveel mogelijk elementen te ontdekken die wezen op bindingen tussen Tack en Mi Amigo.
Sylvain Tack (foto Werner Hartwig)
Om kwart over acht zwaaide de voordeur open. De camera zoemde terwijl Tack op de garage toeliep, in zijn snelle BMW stapte en wegreed. De bestelauto volgde hem discreet. Jammer voor de AVRO-mensen reed Tack niet naar een geheime Mi Amigo-studio maar naar de Suzy-fabriek. Pas toen de filmploeg binnen de fabriek opnamen begon te maken en een ploegbaas hem hiervan op de hoogte stelde, besefte Tack wat er aan de hand was. Aangezien hij geen toestemming had gegeven voor de opnamen, verzocht hij de filmploeg zijn fabriek te verlaten en de gemaakte opnamen te vernietigen. Toen de AVRO-mensen zich hier niet aan stoorden gaf Tack opdracht aan enkele mensen van de fabriek om de heren dan maar hardhandig te verwijderen. Enkele rake klappen volgden en de filmcamera vloog aan diggelen. Tack kreeg zijn zin: de AVRO-mensen dropen af.
Enkele dagen later bracht Televisier Magazine een reportage over de hele zaak, waarin ze probeerden aan te tonen dat Tack de grote man was achter Mi Amigo. Of ze daarin slaagden valt te betwijfelen. De kranten lieten zich ook niet onbetuigd. Woorden als 'knokploeg', 'maffiapraktijken' en 'afpersing' waren schering en inslag. Maar de echt nare gevolgen van deze vreemde story zou Tack pas twee jaar later ondervinden: een veroordeling tot zes maanden gevangenisstraf wegens afpersing met geweld.
-6- De AVRO-mensen hadden het mis toen ze dachten in de Suzy-fabriek geheime Mi Amigo-studio's aan te treffen. Na 31 augustus 1974 had Mi Amigo nog de volgende dj's in dienst: Norbert, Frans van der Drift, Patrick Debateau en Will van der Steen. De programma's werden opgenomen in studio's verspreid over de Benelux, onder andere in Enschede, Bruggen en Opbrakel. Sommige dj's, zoals Norbert, vertelden graag in hun programma's over de zachte winters aan de Spaanse Costa Brava, waar de programma's immers 'zogezegd' opgenomen werden.
De reclamespots werden nu niet meer 'gelezen' in Joepie, maar 'overgenomen' uit vroegere programma's, programma's van vóór 31 augustus dus. Toch was dit alles maar voorlopig. Tack had plannen om alles werkelijk over te brengen naar Spanje en het een semilegaal kleurtje te geven. De programma's zouden in Spanje opgenomen worden en uitgezonden worden via Radio Gerona, zodat de adverteerders gedekt waren. Hoe de banden dan later op een zendschip geraakte, daar had Tack niets mee te maken.
In februari 1975 waren er dan ook regelmatig spotjes op de zender te horen: "Op maandag 10 februari begint de lente op Mi Amigo Internationaal. Terwijl gans België en bijna heel Nederland zich storten in het carnavalsgebeuren verzorgen de disc-jockeys Bert Bennett, Peter van Dam, Joop Verhoof en Stan Haag vanuit Playa de Aro de Benelux van 13 uur muziekplezier per dag".
Op 10 februari zaten de dj's echter nog steeds in de Benelux, want de werkelijke overbrenging naar Spanje was pas enkele weken later gepland. Maar die planning zou binnenkort erg in de war gestuurd worden ...
-7- Zaterdagochtend, 22 februari 1975. De naald van de Garrard-draaitafel tastte de laatste groeven af van Mi Amigo's lieveling van deze week. Peter van Dam stopte de cartridge met "Scruboard", zijn tune, in spotmaster 1. In spotmaster 2 ging de cartridge met de "Met Peter gaat het beter..."-jingle. De plaat was afgelopen. Peter beukte op de startknop van spotmaster 2, dat paste trouwens helemaal in de stijl van zijn programma. Spotmaster 1 werd al even onzacht gestart en op het mengpaneel werd de microfoonfader opengezet. "Goeiemorgen luisteraars, hier is Van Dam weer. Ja, het is voor mij wel even wennen want we zitten in een andere studio dan gewoonlijk. U raadt het nooit... Ik zit momenteel in een huis, een heel laag huis eigenlijk, helemaal wit geschilderd. En als ik door het raam kijk zie ik dat het buiten heel stil en rustig is. Ik ben er zelfs zeker van dat er kilometers in de omtrek geen levende ziel te bespeuren is. En eigenlijk is dat een geruststellende gedachte, want als je de kranten moet geloven dan zit de justitie ons op de hielen... Heren van de justitie, hebt u al begrepen waar Van Dam nu zit?"
Foto: Joop Verhoof, Peter van Dam, Mike Moorkens en Stan Haag
Peter bevond zich inderdaad op de Noordzee. Een vrij ongewone gang van zaken eigenlijk, want liveprogramma's waren bij Mi Amigo eerder uitzonderingen. Maar de voorbije dagen waren er dan ook een heleboel ongewone dingen gebeurd. Vorige week was de rijkswacht bij zeven Mi Amigo-medewerkers tegelijk binnengevallen voor een huiszoeking. En tijdens het weekend, net toen Peter en z'n verloofde bezig waren de studio's in Opbrakel (België) af te breken om de apparatuur in veiligheid te brengen, had de rijkswacht hen op heterdaad betrapt. Peter werd gearresteerd en omdat de onderzoeksrechter hem pas op maandag kon ondervragen, moest hij de rest van het weekend in de "amigo" (gevangenis) doorbrengen.
Gelukkig werd hij na ondervraging weer vrijgelaten. Twee andere medewerkers achter de schermen bleven aangehouden: Marcel Siron die huurder was van de hoeve waar de studio's waren ondergebracht en Christian Hendrickx, de reclameronselaar en tevens broer van Sylvain Tack's vriendin Jacqueline. Samen met Jacqueline (mevrouw Tack bleef liever thuis...) was Tack trouwens onmiddellijk na de huiszoekingen naar Spanje gevlucht.
Peter was nu wel bezorgd over de toekomst. Zou de bevoorrading verzekerd blijven? En hoe zou het publiek reageren nu de naam Mi Amigo definitief in de sfeer van justitie en recherche geraakt was?
-8- "Hmm, mooi lenteweertje!" dacht Sylvain Tack terwijl hij de voordeur van zijn luxueuze villa achter zich in het slot hoorde vallen. Het was nog volop winter (eind februari) maar het weer aan de Costa Brava kon een vergelijking met een doorsnee Benelux-lentedag glansrijk doorstaan. Sylvain haalde diep adem. Was dit nu berglucht of zeelucht, zo vroeg hij zich af. In de verte kon hij de zee zien. Vanop de top van de berg Mas Nou had je immers een onvergetelijk uitzicht op de omliggende streek. Sylvain wandelde naar de dertig meter lager gelegen studio's, die waren ondergebracht in de ambtswoning van zijn vriend Alfons Tops (vandaar het telexnummer AlTo in de latere reclameboodschappen), uitbater van Mas-Nou-urbanisatie. Het adelaarsnest boven op de berg had Tack al enkele jaren geleden gekocht. Het had eerst dienst gedaan als buitenverblijf en nu dus als vaste woonplaats.
"In elk geval beter dan de bak", dacht Sylvain, "Want als ik naar m'n advocaat geluisterd had, dan zat ik nu daar!" Inderdaad, op maandag 10 februari had Tack een uitnodiging gekregen om op donderdagochtend voor de onderzoeksrechter te verschijnen. En hij was al van plan ook te gaan, toen op woensdagochtend de rijkswacht een inval deed bij zeven Mi Amigo-medewerkers. Toen werd hij bang. Hij belde zijn advocaat en vertelde hem van zijn plan om naar Spanje te vertrekken. De raadsman was het er niet mee eens. "Pas toch op Sylvain! 'Ze' zouden wel eens kwaad kunnen worden!" Maar Tack's besluit stond vast. De volgende dag rolde zijn snelle BMW al over de Franse autowegen, richting Middellandse Zee.
Foto Villa Tack (Douwe Dijkstra)
De noodstudio's waren ondergebracht in een klein appartementje. In de woonkamer namen Stan Haag en Bert Bennett hun programma's op, terwijl Joop Verhoof zich in het kleine keukentje geïnstalleerd had. Over een paar weken, tegen de tijd dat Peter van Dam terug van boord kwam, zouden de vier volwaardige studio's klaar zijn. Daar was technicus Maurice Bokkebroek al volop mee bezig. Sylvain was wel in zijn schik met zijn huidige Dj-ploeg, het keurkorps dat van zijn station de parel van de Costa Brave én van de Benelux zou maken. Nogal wat anders dan zo'n sukkel als Mike Moorkens, vond Sylvain. Hij was er zeker van dat Mike Moorkens de hele zaak aan de justitie verraden had. Moorkens had zonder toestemming reclame voor z'n eigen drive-in shows uitgezonden. Tack had betaling geëist en na een hoogoplopende ruzie had Moorkens gezegd: "Wij zien mekaar nog wel!" Mike had Tack altijd gesust toen hij hem aanmaande om de studio bij hem thuis weg te doen: "Och, mijn stiefvader is onderzoeksrechter en hij waarschuwt me wel als het gerecht iets gaat ondernemen". Dus na de ruzie ging Mike uithuilen bij zijn stiefpa, met de bekende gevolgen. Om er zeker van te zijn dat Moorkens de verrader was had Tack hem nog opgebeld vanuit Spanje:
Tack - "Vuile verrader, wij hebben nog iets te vereffenen he, kom je niet af? Ik ben nu in Brussel".
Mike - "Hoezo afrekenen? Ik heb niks verrader!"
Tack - "Maar man, het ligt er vingerdik op: iedereen heeft een huiszoeking gehad, behalve jij".
Tack had toen de hoorn neergelegd en even later terug gebeld: in gesprek. Mike was natuurlijk weer naar die stiefvader aan het bellen..... en ja hoor, de volgende dat kreeg ook hij zijn huiszoeking.
Terwijl Tack de studio's verliet en weer naar boven wandelde, begon Stan Haag aan de opname van een speech die op 2 maart zou uitgezonden worden. Met op de achtergrond de plaat "Need your love so badly" van Fleetwoord Mac legde hij uit waarom Mi Amigo door zou gaan, tegen de wil van de justitie maar tot vreugde van miljoenen luisteraars.
-9- Dagelijks luisteren meer dan zes miljoen mensen naar Radio Mi Amigo Internationaal. Ook voor u, internationale bedrijven, is het mogelijk te adverteren. Voor inlichtingen belt u het telefoonnummer in Spanje..". In de maanden juli en augustus 1975 werd deze slogan elk uur de ether in geslingerd via de 252,7 meter van de middengolf. De kranten die in februari het spoedige einde van de enige overgebleven Nederlandstalige zeezender voorspeld hadden, kregen ongelijk. Radio Mi Amigo leefde en hoe! Voor de eerste keer in de geschiedenis opereerde een zeezender vanuit een hoofdkwartier dat meer dan 1000 km van het zendschip verwijderd lag. In Playa de Aro registreerden de diskjockeys hun programma's op BASF C-120 cassettes. Dat gebeurde in drie studio's die ingericht waren door studiotechnicus Maurice Bokkenbroek. Eén studio werd gezamenlijk gebruikt door programmaleider Joop Verhoof, Stan Haag, de vrouwelijk dj Michelle en door Bokkenbroek die allerlei productiewerk deed.
Foto: Maurice Bokkenbroek in de studio in Spanje (Douwe Dijkstra)
Stan Haag was een echte radio-veteraan: als presentator bij Radio Luxemburg had hij aan de wieg gestaan van het eerste popstation op het Europese continent. Later was hij gaan werken bij Radio Veronica. Daar werd hij ontzettend populair met zijn verzoekplatenprogramma "de Jukebox", dat hij nu ook bij Mi Amigo verder presenteerde. Na het verdwijnen van zeezender Veronica zocht Stan tevergeefs naar een baantje bij de officiële (Hilversumse) omroepen. Toen hij van Sylvain Tack het aanbod kreeg om naar Spanje te komen hoefde hij dan ook niet lang na te denken. Ook Stan's vrouw begon in de zomermaanden onder de naam "Michelle" als dj te werken, dit op aandringen van Sylvain Tack.
Bert Bennett en Peter van Dam hadden elk een eigen studio. Hun respectievelijke vrouw Gea en verloofde Lieve waren af en toe ook behulpzaam met administratief werk en het rangschikken van platen.
Alle programma's werden in Spanje getapet. Nadat Peter van Dam een week voor Pasen de M.V. Mi Amigo verlaten had en naar Spanje getrokken was, had ex-Atlantis dj Rob Ronder het nog een maand lang van hem overgenomen op het schip, maar nadien bleven alleen de Engelse Caroline-dj's aan boord. De cassettes met de programma's werden per auto of per autocar naar België of Nederland gebracht van waaruit het zendschip bevoorraad werd met voedsel, brandstof en muziek. Dit was eigenlijk in strijd met het Verdrag van Straatsburg, en daarom hield Tack steeds vol dat de bevoorrading per schip vanuit de Spaanse havens Bilbao en Santander gebeurde, iets wat in werkelijkheid zowel financieel als organisatorisch onmogelijk was.
-10- Zondag 14 september 1975. De stemming aan boord van het zendschip Mi Amigo is nogal somber. Donkere onweerswolken pakken zich samen boven de woelige Noordzee. Maar ook de Mi Amigo-organisatie aan land, voor wie in de afgelopen zes maanden geen wolkje aan de hemel scheen te staan, ziet zich weer in zijn bestaan bedreigd. Een hele week lang is er door omstandigheden alleen non-stop muziek uitgezonden en pas sinds gisteren is de programmering weer enigszins normaal.
Wat was er gebeurd? de zwager van Sylvain Tack, Christian Hendrickx, beter bekend als Patrick Dubateau, was in Brussel op heterdaad betrapt toen hij een koffer met geluidscassettes in ontvangst nam aan de halte van de autocarlijn Playa de Aro - Brussel. Op de geluidscassettes stonden... jawel, programma's voor Radio Mi Amigo. Sylvain Tack had het blijkbaar op een akkoordje gegooid met een reisbureau: gratis reclame in ruil voor wekelijks transport van de programmabanden. De buschauffeur en Christian Hendrickx werden na ondervraging weer vrijgelaten, maar de cassettes bleven in beslag genomen. In ijltempo werden in België en Spanje non-stop programma's gemaakt die het ontstane gat moesten opvullen. Die programma's bevatten onder meer ook reclame voor de Veronica dubbel-lp, te herinnering aan het station dat nu al meer dan een jaar niet meer te horen was.
Op 31 augustus was op Mi Amigo trouwens een eerste programma uitgezonden van de Vereniging voor Vrije Radio over allerlei zeezendertoestanden en meer dan een jaar lang zou de ether wekelijks een uur lang bol staan van idealisme en herinneringen aan gouden zeezendertijden. Mede door de steun van Mi Amigo en door de boeiende gebeurtenissen die het komende jaar zouden plaatsvinden, zou de VVVR uitgroeien tot een organisatie met duizenden leden.
De vele vrije-radio-freaks die op die septemberzondag hun radio aanzetten (het vorige programma was het wekelijks halfuurtje van radiopredikant dominee Toornvliet) on het VVVR-programma te beluisteren, merkten al gauw dat er een oude tape gedraaid werd: een gevolg van de moeizame bevoorrading van de afgelopen week. Maar een boeiend programma werd het wel, want plotseling was er een stem in gebroken Engels te horen: "Good evening ladies and gentlemen, this is an emercency call....". De kapitein had de normale uitzendingen onderbroken, want in de buurt van het zendschip was een jacht aan het vergaan. Zelf kon de bemanning niets ondernemen want de M.V. Mi Amigo lag voorlopig nog rotsvast aan zijn anker, maar wel konden ze de luisteraars vragen de Britse kustwacht te verwittigen. De volgende uren werd de kustwacht dan ook overstelpt met telefoontjes. Uiteindelijk werden de schipbreukelingen op één na door een helikopter gered. Er kon alvast een element toegevoegd worden aan het lijstje van pro-zeezender argumenten: er was nu tenminste nog een permanente uitkijkpost op de Noordzee, die in staat was mensenlevens te redden.
-11- Zaterdag 8 november 1975. Op de Noordzee woedt een zware storm. 's Middags tijdens het programma van Peter van Dam voelt de bemanning van de MV Mi Amigo plotseling een vreemde schok door het schip gaan. Pas als het donker geworden is kan kapitein De Swart aan de positie van diverse boeien in de buurt merken dat het zendschip van zijn anker is geslagen. Inmiddels zijn de programma's van Radio Caroline al gestart en dj Simon Barrett vertelt de luisteraars wat er gaande is. In de machinekamer doet men intussen verwoede pogingen om de scheepsmotor op gang te krijgen. Dat lukt, maar door de jaren heen is de scheepsromp begroeid met een dikke laag wieren en schelpen, zodat het schip moeilijk bestuurbaar is. Omstreeks half negen loopt de Mi Amigo vast op een zandbank, maar de uitzendingen gaan gewoon door. Gelukkig wordt het weer vloed en een half uur later is men alweer los van de zandbank. Het schip blijft echter verder afdrijven en om half elf moeten de uitzendingen stopgezet worden omdat de Mi Amigo in de Britse territoriale wateren vaart. De dj's nemen ondanks alles toch opgewekt afscheid van de luisteraars. Na de plaat "Flying in the sun, Sweet Caroline" wordt het stil op de 259 meter. De volgende dag kan men een klein noodanker uitwerpen. De zee is weer kalm geworden en het schip blijft stil liggen. Het ergste lijkt voorbij.
In de ochtend van donderdag 13 november komt een sleepboot met een nieuwe ankerketting aan bij de Mi Amigo. Tijdens het verslepen breekt echter een tros en draait tussen de schroef van de sleepboot. Men besluit dan maar om het anker ter plaatse te laten zakken, want men was toch al 12 mijl uit de kust. Om half elf wordt de zender aangezet en er klinkt weer muziek vanaf de Noordzee!
-12- De volgende morgen vertrekt uit de haven van Margate een patrouilleboot van de marine met aan boord inspecteur Hargreaves van de Essex Police. Hij heeft een opsporingsbevel bij zich wegens het overtreden van de Marine Offences Act. het Britse Home Office had immers uitgekiend dat het zendschip nog altijd binnen de territoriale wateren lag, omdat deze pas eindigen op drie mijl vanaf de laatste zandbank die bij laag water zichtbaar is. Bij de Mi Amigo aangekomen stappen de politiemensen aan boord. De kapitein, de twee Engelse badjas en zendertechnicus Peter Chicago worden gearresteerd. Inmiddels heeft iemand ongemerkt de microfoon in de studio aangezet en de luisteraars zijn gedurende enkele ogenblikken getuige van een heftige woordenwisseling, tot de draad van de microfoon doorgeknipt wordt. Tot opluchting en verbazing van velen wordt het schip niet in beslag genomen, dat daarover slechts door een rechtbank beslist kan worden. De vier gearresteerden worden meegenomen naar het gerechtshof in Southend, waar ze de volgende dag worden vrijgelaten na het betalen van een borgsom.
Inmiddels is bij het zendschip een tender aangekomen met een nieuwe kapitein en twee nieuwe dj's, die volkomen verrast het nieuws over de raid te horen krijgen. De tender kan het schip niet buiten de territoriale wateren verslepen, omdat de nodige takels en sleeptrossen ontbreken. Twee dagen later is het weer eens stormweer en de kans is groot dat de voorlopig vastgemaakte ankerketting loskomt. Het schip schommelt hevig heen en weer en er wordt besloten de reddingsboot op te roepen. De twee dj''s worden van boord gehaald maar de rest van de bemanning verkiest te blijven. Inmiddels heeft het zendschip heel wat water gemaakt en ook de zender is beschadigd door het zeewater.
Pas een week later komt er een sleepboot en de Mi Amigo wordt naar zijn oude ligplaats gebracht. Op 26 november kan er weer uitgezonden worden, zij het met zwak vermogen, omdat de zender doorweekt is en er een stuk van de zendmast is afgeknakt.
-13- Eind 1975 staken in de pers weer een hoop negatieve berichten over Radio Mi Amigo de kop op. Twee firma's, John Bolten meubelen uit Nederland en Marty wasprodukten uit België beweerden te worden gechanteerd door Mi Amigo. Hun versie was de volgende: ze hadden een maand reclamespots op de zender gehuurd. Tot hun verbazing bleven de spots ook na die maand doorlopen en kregen ze achteraf de gepeperde rekening toegezonden. Toen ze weigerden te betalen, werd er gedreigd met het uitzenden van anti-reclame, in de zin van: "De laatste tijd bereiken ons berichten over geïrriteerde handen ten gevolge van het gebruik van Marty-producten. Wilt u geen geïrriteerde handen, gebruik dan geen producten van Marty!" De Mi Amigo-versie luidde vanzelfsprekend enigszins anders. Sylvain Tack gaf toe dat hij gedreigd had met anti-reclame, maar benadrukte dat het slecht een pressiemiddel geweest was en dat hij nooit werkelijk anti-reclame zou uitgezonden hebben. Volgens Tack hadden beide firma's alle uitgezonden reclame wel degelijk aangevraagd. Het is nooit uitgemaakt welke versie de juiste was. De justitie zette evenwel een onderzoek in gang dat in januari 1976 aanleiding gaf tot de arrestatie van een zekere Patrick Van Ackoleyen (= Patrick Valain!), die reclame ronselde en de drive-in shows organiseerde. Net vóór zijn arrestatie had hij nog een interview toegestaan aan een grote Belgische krant. Daarin vertelde hij niets te maken te hebben met Mi Amigo. Voor de persfotograaf poseerde hij in een Mi Amigo-T-Shirt, met op de achtergrond een muur vol posters en stickers van het station.
Maurice Bokkebroek, Peter van Dam en Bart van Leeuwen in Playa de Aro (foto Werner Hartwig)
Op programma-gebied waren er begin 1976 enkele wijzigingen. Op 14 januari werd de laatste Bert Bennett-show uitgezonden. Bert verliet het station en keerde terug naar Nederland. Het eentonige dj-werk zonder direct contact met het publiek was hem blijkbaar gaan vervelen. De volgende dag begon Radio Mi Amigo met nieuwsuitzendingen, rechtstreeks vanaf het zendschip. Hiervoor zorgden Jan van der Meer en Tim Ridder, alias Bart van Leeuwen (vóór 1974 en na 1977 bij Veronica).
Enkele weken later gingen deze nieuwslezers ook live muziekprogramma's presenteren, wat bij de luisteraars zeker in goede aarde viel. Omstreeks de jaarwisseling brachten de Playa-dj's hun eerste single op de markt: "Amalia", een carnavalshit geschreven door Stan Haag.
-14- Zondagochtend 19 september 1976, elf uur. Aan boord van de MV Mi Amigo startte Marc Jacobs de cassette met het populaire telefoonspel 'Cash Casino', opgenomen in Spanje. Sinds het invoeren van de liveprogramma's was Radio Mi Amigo een heel stuk populairder geworden. Er was het middagprogramma 'Baken 16' met allerlei gekke toestanden en veel informatie over het boordgebeuren. Er was het kassa-spel waarbij de luisteraars konden telefoneren naar Spanje om het mysterieuze geluid te raden. Er waren nieuwe live-diskjockeys Frank van der Mast en Marc Jacobs die zowat de boegbeelden van Mi Amigo geworden waren. Er was een Mi Amigo fanclub opgericht en in het hartje van Playa de Aro waren er gloednieuwe studio's gebouwd waar de toeristen de dj's konden bekijken als vissen in een aquarium. Op het zendschip waren nu twee radiostations actief: Mi Amigo op 253 meter met een 30-tal kilowatt en Caroline op 192 meter met 10 kilowatt. Sinds Pasen zond Caroline 24 uur per dag uit. Een week geleden was het zendschip immers gestrand op een zandbank en er was nogal wat waterschade geleden. De Mi Amigo-studio was voorlopig onbruikbaar en daarom gingen de Nederlandstalige uitzendingen door vanuit de Caroline-studio.
Marc Jacobs keek even op zijn horloge. Twintig over elf. Hm, tijd voor een stunt. Hij zette de microfoon open en zei: 'Luisteraars, sorry dat ik het programma onderbreek, maar op dit ogenblik cirkelt er een helikopter boven het zendschip. We weten niet precies wat het te betekenen heeft, maar met het oog op de gebeurtenissen van afgelopen week zijn we op het ergste voorbereid'. Buiten was er natuurlijk geen vuiltje aan de lucht. Maat tien dagen voor de correctionele rechtbank te Brussel 41 medewerkers van Mi Amigo zou aanpakken, deed het station verwoede pogingen om zichzelf in een gunstiger daglicht te plaatsen bij de luisteraars. In de kranten werd immers voortdurend geschreven over geweldpleging (tegenover de AVRO-ploeg, zie deel 5), afpersing (tegenover Marty (zie deel 13) en illegale radio-uitzendingen. Om te beginnen moest iedereen nu maar eens gaan beseffen hoe populair Mi Amigo wel was. Marc zette de microfoon weer open. 'Luisteraars, de helikopter heeft zojuist een pakje laten zakken met daarin een briefje, en op dat briefje staat een bericht van de Nederlandse en Belgische PTT: of u alstublieft de juiste telefoonnummers wilt draaien, want de telefooncentrales in de Benelux raken overbelast doordat te veel mensen willen meedoen aan het kassa-spel en daarbij een verkeerd nummer draaien'. Ach, de kranten verdraaiden dagelijks de waarheid als het om Mi Amigo ging, waarom zou Mi Amigo dan niet enkele leugentjes om bestwil morgen vertellen? Zo was de redenering van de medewerkers.
Precies een week later zou directeur Sylvain Tack nog een reuze stunt uithalen door persoonlijk een toespraak (nou ja, voor sommigen klonk het meer als een Belgenmop) te houden op de radio: 'Beste luisteraars, dit is de eerste maal dat u mijn stem hoort op Radio Mi Amigo, waarom? Heel eenvoudig (sic): ik ben het beu te moeten horen dat wij afgeschilderd (sic) worden als misdadigers, uitbater (sic), afpersers en bedriegers....'. Het ging verder nog over een mevrouw uit Gent die een brief geschreven had naar Tack. Ze moest dringend een operatie ondergaan maar ze had financiële problemen. Sylvain, edelmoedig als steeds, zou een deel van de kassa-pot aan haar schenken en hij besloot zijn toespraak als volgt: '...dat krijgt u van mij. Dit is mijn beslissing. Hopelijk brengen wij zo een beetje Spaanse zon in uw leven'. Hoe de operatie afgelopen is hebben we nooit mogen vernemen. De volgende weken ging alle aandacht immers naar wat zich in het Justitiepaleis te Brussel afspeelde.
-15- "Sylvain Tack!"... De stem van rechter Anna de Molina galmde door de gerechtszaal toen de namen van de beschuldigden in "de zaak Mi Amigo" werden voorgelezen. Tientallen keren weerklonk het antwoord "aanwezig!" vanop de beschuldigedenbank die voor de gelegenheid extra uitgebreid was. Bij het voorlezen van de naam van de hoofdbeschuldigde echter bleef het enkele seconden ijzig stil. Onbereikbaar voor justitie zat de man immers nog steeds in het zonnige Playa de Aro.
Daar was echter ook niet alles koek en ei. Vooreerst waren er ernstige meningsverschillen tussen programmaleider Joop Verhoof en Sylvain Tack over het te voeren programmabeleid. Tack had nogal veel nieuwe ideeën voor het station, die Joop al bij voorbaat onrealiseerbaar achtte. Verder ontstond er hevige ruzie tussen de familie Haag (Stan en Michelle) over het verminderen van het aantal programma-uren van Michelle, hetgeen nadelige financiële gevolgen zou meebrengen voor het dj-paar. Een en ander bracht met zich mee dat Joop Verhoof als programmaleider vervangen werd door Peter van Dam en dat Joop, Stan en Michelle twee weken verplichte "afkoel-vakantie" kregen.
Maurice Bokkebroek, Ton Schipper, Haike Debois en Sylvain Tack (foto Werner Hartwig)
Op het proces in Brussel waren de verdedigers er niet over te spreken dat ze onvoldoende tijd gekregen hadden om het dossier te bestuderen. Hun pleidooien schenen dan ook zo uit de vrije-radio-tijdschriften te komen. Enkele veel gehoorde argumenten:
- "Waarom treedt de justitie wel op tegen Mi Amigo en niet tegen AFN en RTL?"
- "Het monopolie van de BRT is niet meer aangepast aan de eisen van de luisteraars"
- "Hoe zou mijn cliënt de ongewenste reclame hebben kunnen laten stoppen, als zelfs de justitie Mi Amigo niet kan laten zwijgen?"
- "Sylvain Tack kon vluchten naar Spanje door de laksheid van het parket dat oogluikend toezag hoe hij naar de zuiderzon verdween"
- Ook Radio Vaticaan heeft officieel geen golflengte toegewezen gekregen... en we moeten toch niet heiliger willen zijn dan de Paus!"
Op 5 november 1976 kwam de uitspraak van de rechtbank. Sylvain Tack kreeg 4 miljoen frank boete ( ƒ 270.000,-) en een effectieve gevangenisstraf van 21 maanden. Een jaar wegens radiopiraterij, zes maanden wegens afpersing van een AVRO-camera-ploeg en drie maanden wegens afpersing ten nadele van de firma Marty. De andere beschuldigden kregen voorwaardelijke gevangenisstraffen en geldboetes. Sommige werden vrijgesproken.
Die avond was op het BRT-televisiescherm gedurende enkele seconden de kleurrijke foto te zien van een man, die breed glimlachend poseerde vóór een glinsterend privé-zwembad. Op de achtergrond was een riante villa te zien en nog verderop zag men enkele bergtoppen. Het was zo'n formidabele foto dat de meeste kijkers niet eens luisterden naar wat de nieuwslezer vertelde. Was dit nu de booswicht die door de kranten zo verafschuwd werd?
-16- Tien december 1976, één minuut over elf. Op Radio Mi Amigo Internationaal wordt voor de laatste keer die week de lieveling gedraaid, "Bombay" van Golden Earring. Om twaalf uur zal het station zijn golflengte 259 definitief verlaten en verhuizen naar de 192 meter. De laatste maanden werd op de 1187 kHz immers toenemende hinder ondervonden van Radio Budapest die met 500 kilowatt uitzendt op dezelfde frequentie. Vooral 's winters na zonsondergang, wanneer door veranderingen in de structuur van de hogere luchtlagen de verre zenders sterker doorkomen en de zwakke zenders gestoord worden, was het station in de hele Benelux nergens storingsvrij te ontvangen, zelfs niet aan de kust.
Tezelfdertijd gonsde het in vrije-radio-kringen van de geruchten over de Mebo 2, het vroegere zendschip van Radio Noordzee Internationaal. Begin december had de Nederlandse overheid immers het schip, dat tot dan toe aan de ketting gelegd was wegens juridische procedures, vrijgegeven. Wie een beetje fantasie had en even doordacht, legde gemakkelijk de link: de Mebo 2 zou het nieuwe zendschip van Radio Mi Amigo worden. In vergelijking met de roestige en gammele M.V. Mi Amigo was de Mebo een drijvend radiopaleis. En dank zij de krachtige FM-, middengolf- en kortegolfzenders zouden alle ontvangstproblemen meteen verdwenen zijn.
Helaas, niets van dit alles bleek waar te zijn. Op zaterdagmiddag was op de 192 meter een zwak radiosignaal waar te nemen, veel zwakker dan de tien kilowatt waarmee Radio Caroline tot dan toe op die golflengte uitgezonden had. Enkele dagen later zou de zendsterkte geleidelijk opgedreven worden tot zo'n 15 kilowatt. Meer dan zeven maanden lang zou het station met dat lage zendvermogen blijven uitzenden.
Peter van Dam opende de zender met de mededeling dat de geruchten over de Mebo 2 vals waren: "..... de M.V. Mi Amigo IS Radio Mi Amigo, en ik kan hier nu wel duidelijk stellen dat alle geruchten als zou Radio Mi Amigo met de Mebo in zee gaan, volkomen foutief zijn". De Mebo 2 zou pas op 15 januari uitvaren, richting Lybië.
Tijdens het laatste uur op de 259 meter had dj Joop Verhoof bekendgemaakt dat hij Mi Amigo zou verlaten. De conflicten van de afgelopen maanden zullen daar wel niet vreemd aan geweest zijn. Een maand later, op 16 januari, maakte ook Peter van Dam zijn laatste uur. Dit programma werd echter nooit uitgezonden. Peter had namelijk de plaat 'Ik ben gelukkig zonder jou' van Bonnie St. Clair gedraaid en opgedragen aan 'alle mensen die mij als programmaleider tegengewerkt hadden'.
Wie waren deze mensen? Een en ander wordt duidelijk als we enkele markante gebeurtenissen uit die periode op een rijtje zetten:
* Op zondagmorgen komt er een nieuw programma, 'Tot elven op de koffie', gepresenteerd door een zekere Lieven Colijn. Dit is niemand anders dan de exploitant van de Mi Amigo drive-in show in België, bekend onder z'n andere schuilnaam Patrick Valain. Duidelijk is ook dat dit programma niet in Spanje opgenomen wordt.
* Begin 1977 komen en gaan een hele reeks dj's op proef aan boord van de M.V. Mi Amigo: Hans Brouwers, Erik Beekman, Hans van der Ven, Ron van der Plas en Hugo Meulenhoff. Uiteindelijk zou alleen deze laatste in dienst genomen worden. Enkele maanden later kwam er nog een nieuwe dj, Herman de Graaf.
* Sinds eind 1976 waren op Mi Amigo op zaterdagochtend wekelijks Franstalige uitzendingen te horen. Programma's met een bedenkelijk kwaliteit, met schreeuwerige dj's en vooral met veel reclame voor drive-in shows die in Noord-Frankrijk georganiseerd werden.
Foto: Patrick Valain
Door het verdwijnen van Peter en Joop kregen dus een aantal Belgische achter-de-schermen-medewerkers meer invloed. Het zwaartepunt van de organisatie werd duidelijk verlegd van Spanje naar België. Met het invoeren van meer live-programma's sloegen deze mensen ook twee vliegen in één klap: enerzijds konden ze hun reclamespots nu vlugger op de zender brengen (want de programma's uit Spanje werden twee weken vooraf opgenomen), anderzijds was het nu niet zo erg meer als zij de bevoorrading van het zendschip eens een weekje uitstelden. De jongens aan boord zouden de ontbrekende programma's wel opvullen. Voor de luisteraars hadden deze ontwikkelingen voor- en nadelen: de liveprogramma's waren erg aantrekkelijk, maar anderzijds kwamen er nu een aantal afschuwelijk langdradige reclamespots bij.
Op 11 maart 1977 keerde ook Bart van Leeuwen terug naar Nederland. Als personeel in Spanje bleven nu alleen nog Stan Haag, Michelle, technicus Maurice Bokkenbroek en z'n vrouw Haike Dubois achter. Nauwelijks een jaar later zou dit zich nog een keer voordoen.
-17- Donderdag 4 augustus 1977. Om zes uur 's ochtends begonnen zoals gewoonlijk weer de uitzendingen van Radio Mi Amigo. Twee weken eerder was de golflengte weer veranderd, deze keer van 192 naar 212 meter. Het zendvermogen was ook iets groter geworden dan de zwakke 14 kilowatt waarmee men sinds december '76 uitzond. Maar sinds de golflengtewisseling was er een storend bromgeluid in de modulatie te horen.
Dagelijks werden om elf uur geheime codenummers uitgezonden. Die waren bestemd voor de mensen van de organisatie aan land en hadden vooral betrekking op de bevoorrading en de toestand van het zendschip. Die vierde augustus klonk de stem van Marc Jacobs echter paniekerig: 'Nummer 89 betreffende zeewater en 100...100...100!"In de daaropvolgende uren werden deze nummers regelmatig herhaald en de liveprogramma's werden vervangen door non-stop muziek. Aan boord had men namelijk gemerkt dat het zendschip abnormaal naar bakboord overhevelde. Na een kleine inspectie van het schip bleek dat het ruim vol water stond. Bovendien waren de pompen defect. Alles wees erop dat het schip zinkend was. Terwijl koortsachtig werd gepoogd de pompen te herstellen, werd een reddingsbootje uitgeworpen en de kustwacht opgeroepen. Zowel Caroline als Mi Amigo verdwenen uit de ether. Op het nippertje konden de pompen hersteld worden en in enkele uren tijd werden 60 ton zeewater weggepompt. Toen bleek dat het schip niet lekgeslagen was, maar dat er een gat ontstaan was in een koelwaterleiding, waardoor er letterlijk zeewater in het ruim gepompt werd. Alles kon vrij gemakkelijk hersteld worden en om 8 uur 's avonds kon Radio Caroline alweer uitzenden. De andere dag kwam ook Mi Amigo weer in de ether.
Tijdens de zomer van 1977 werden ook aan land inspanningen gedaan om Mi Amigo nog populairder te maken. Aan de Vlaamse kust liep toen de Mi Amigo-kustactie, met onder andere een 'Miss Mi Amigo verkiezing'. Op 17 augustus zond de Veronica Omroep Organisatie een twee en half uur durend tv-programma uit over 20 jaar zeezenders. Daarin werd ook aandacht besteed aan Radio Mi Amigo. Frank van der Mast kondigde aan dat er vanaf 22 augustus ook avonduitzendingen zouden komen, en wel van 7 tot 9 uur. Tijdens deze twee uren werden geen commercials gedraaid.
Op 9 september 1977 was het weer eens tijd voor een aflossing van de ploeg aan boord van het zendschip. Herman de Graaf en Marc Jacobs zouden van boord gaan en vervangen worden door Frank van der Mast en Hugo Meulenhoff. Terwijl het bevoorradingsschip, de 'Hosanna' de haven van Zeebrugge uitvoer werd het onderschept door de zeevaartpolitie. Frank, Hugo en schipper Germain Ackx sprongen overboord en probeerden zwemmend te ontsnappen, maar tevergeefs. Het drietal mocht de nacht doorbrengen in de gevangenis te Brugge. Drie dagen later kwamen ze dan toch bij het zendschip aan, maar zonder vers voedsel. Dat was immers in beslag genomen door de Brugse politie. Latere bevoorrading brachten wel bandjes uit Spanje en Marc Jacobs aan boord, maar geen voedsel. Stilaan begon de dagelijkse kost uit rijst en worteltjes te bestaan. Begin oktober besloten Marc en Frank te staken. Er werd alleen non-stop muziek uitgezonden, met de mededeling: 'Door omstandigheden enz....'. Toen een week later een tender aankwam vol lekker eten, werd er op de zender een smoesje verteld over een kortsluiting in het mengpaneel en een bandrecorder in de zenderkamer. Pas maanden later zou de waarheid over de staking aan het licht komen.
-18- Toen in oktober 1977 Marc Jacobs en Frank van der Mast afgelost werden na hun ophefmakende staking, gingen ze naar Spanje en deden hun beklag over de belabberde toestand van het zendschip, het ontbreken van reddingsmateriaal en de onregelmatige voedselbevoorrading. Blijkbaar vertrouwde Tack meer op zijn Belgische organisatoren dan op zijn deejays, want hij hechte geen geloof aan de klachten. Meteen boden Marc en Frank hun ontslag aan.
Inmiddels was een nieuwe medewerker de dj-ploeg komen versterken: Ferry Eden. Aanvankelijk was hij 's avonds te beluisteren tussen 7 en 9 uur met het vooraf op band opgenomen programma 'De hof van Eden'. Eind november kwam hij aan boord van de MV Mi Amigo.
Ook in november waren Mi Amigo en Caroline een tiental dagen uit de lucht wegens generatorproblemen: van 11 tot 22 november bleef het doodstil op de 212 en 319 meter.
Omdat de ontvangst op 212 meter veel te wensen overliet, gingen vanaf 1 december 1977 Mi Amigo en Caroline weer samen uitzenden op de 319 meter. Zoals telkens bij een golflengtewisseling ging het ook nu weer fout: drie weken lang bleef de zender op een laag pitje pruttelen, pas tegen Kerstmis waren Mi Amigo en Caroline weer luid en duidelijk te ontvangen in de Benelux.
Ondertussen hadden ook Stan Haag en Michelle hun biezen gepakt en waren richting Nederland vertrokken, uit solidariteit met hun collega's Marc en Frank. Hugo Meulenhoff zou later dit voorbeeld volgen. Als vervangers werden nieuweling Ton Schippers en Bokkenbroek-vrouwtje Haike Dubois ingezet.
Op 1 januari 1978 kon Radio Mi Amigo zijn vierde verjaardag vieren. Het werd een verjaardag in mineurstemming, zonder de boegbeelden Jacobs en Van der Mast en de vaste waarden Stan Haag en Michelle. Tot overmaat van ramp was het station medio januari weer eens vier dagen stil wegens zware storm.
Op 15 januari was er weer een nieuwe stem te horen op de 319 meter meter: Rob Hudson. In de weken die daarop volgden kwamen ook nog Dick Verheul en Johan Visser in dienst bij Mi Amigo.
-19- In de tweede helft van januari 1978 zijn Mi Amigo en Caroline geregeld uit de lucht, zowel 's nachts als 's morgens. In de week van 20 tot 29 januari blijken volgens berichten heel wat bandjes gebroken te zijn en is er zelfs geen plakband meer om de bandjes te kunnen plakken. Vanaf 30 januari 1978 zijn nogal wat bandjes van slechte kwaliteit door zoutaanslag.
Foto: Rob Hudson in de studio aan boord van de MV Mi Amigo (Wikipedia)
Bij Radio Caroline wordt vanaf 20 februari 1978 de Caroline Countdown of Albums Sound nu elke week uitgezonden, bij Radio Mi Amigo is Dominee Toornvliet nu elke dag om half zes namiddag te beluisteren. Midden maart is Johan Maasbach om 7 uur 's morgens met zijn bandprogramma's te horen op 319m.
Vanaf 26 maart wordt er een Mi Amigo stuif-in aangekondigd voor de zaterdag erop in Wevelgem in de Vinkestraat 43 om 15 uur. Alle medewerkers kondigen aan op deze zaterdag aanwezig te zijn in Wevelgem en daar bandprogramma's te verzorgen. Vandaar dat Brian Martin van Caroline wordt aangezocht om het weerbericht in gebroken Nederlands te brengen op 319 meter. Om 14 uur neemt Rob Hudson het over om mee te delen dat het een 'april-grap' was. In Baken 16 wordt er in deze periode ook aandacht besteed aan het boordgebeuren. Zo maakt Rob Hudson op 27 maart een wandeling door het schip met een microfoon met 50 meter draad.
Begin april wordt via Radio Mi Amigo aangekondigd dat Radio Caroline voortaan 24 uur per dag zal uitzenden op een nieuwe frequentie. (Achteraf wel weinig van gemerkt). Vanaf 31 juli 1978 worden de uren tussen Caroline en Mi Amigo herschikt. In plaats van tot 19:30 uur verzorgt Mi Amigo nu uitzendingen tot 19:00 uur. Zodoende krijg Radio Caroline er een half uur zendtijd per dag bij.
-20- Vanaf begin augustus 1978 loopt er op Caroline een spot van de Caroline Continental Roadshow met een telefoonnummer in West-Vlaanderen. De tweede week van augustus worden dezelfde programma's uitgezonden als de week voordien, waarbij dan enkele programma's toch live van boord komen. Op 11 augustus (vrijdag) zijn er weer verse programma's. De Mi Amigo boys aan boord van de MV Mi Amigo zijn op dat ogenblik Ferry Eden, Johan Visser en Marc Jacobs.
Zeezenders 20 wordt eind juni gehouden in Nederland. In die tijd gaan er geruchten over het einde van Mi Amigo. Sylvain Tack zou er de brui aan geven. Er zijn veel te veel kosten aan het schip... een kapotte generator wordt niet hersteld, waardoor er geen reserve-generator meer aan boord is.
In september gaat de zender op 319 's nachts tussen 02:00 en 07:30 uur uit de ether, met alleen op vrijdag- en zaterdagavond een 24 uur service. Ook in oktober komt de zender slechts om 07:00 of om 07:30 uur in de lucht. Om de generator te sparen is het regelmatig stil gedurende de nacht.
Tot op 20 oktober 1978 's morgens om vijf voor twaalf Marc Jacobs de woorden uitspreekt: "Wegens onvoorziene omstandigheden gaan we nu uit de lucht". De generator begint te roken en het wordt stil op 3-1-9.
's Avonds om vijf minuten voor acht uur is Caroline terug voor vijf minuten om een aantal nummers door te geven. Ook begin november is er weer diverse malen een draaggolf op de 319m (om precies te zijn op 311,85 meter).
De bedoeling was dat Mi Amigo nog zou terugkeren van de MV Mi Amigo, maar dat gebeurde uiteindelijk niet. Mi Amigo Radio trok zich na 5 jaar terug vanaf de MV Mi Amigo. Het was begonnen op 15 oktober 1973, na 3 maanden Radio Atlantis. De officiële start was op 1 januari 1974. Maar intussen was er al heel wat anders bezig.
-21- Op het ogenblik dat de generatoren het begaven aan boord van de MV Mi Amigo, was er al in het grootste geheim een graanschip gekocht in Griekenland. Normaal was voorzien dat tegen november uitzendingen vanaf het nieuwe schip zouden komen. Maar bij de uitrusting van het nieuwe schip, toen nog genaamd 'Casablanca', kwamen er heel wat problemen bij kijken. Wat de nieuwe eigenaars van de boot niet wisten, was dat bijna alle vergunningen voor het schip enkele dagen na de aankoop verliepen. De diverse keuringen om de vergunningen te krijgen duurden maanden en kostten vele miljoenen franken. De Grieken vonden alle mogelijke redenen om niet te hoeven werken, en toch het schip in het dok te laten liggen tegen een hele hoge huurprijs.
Ondertussen brengt de Delmare-ploeg met hun nieuwe zendschip de 'Epivan' een nieuwe generator aan boord van de MV Mi Amigo. Echter onderhandelingen tussen Caroline en Delmare lopen spaak.
Op 19 januari 1979 zinkt de MV Mi Amigo bijna in de monding van de Theems. Door gebrek aan olie in de pompen kan men zelfs bij een rustige Noordzee het water niet meer overboord zetten. Uiteindelijk slaagt Peter Chicago het schip toch drijvende te krijgen. De Engelstalige Caroline service-studio had wel letterlijk in het water gelegen. En op de 15e verjaardag was er weer muziek op 319, zowel met een Nederlandstalige als een Engelstalige service. op 5 juni is ook Delmare vanaf de 'Aegir 2' op 192m terug... en uiteindelijk is eind juni, met vele maanden vertraging, de inmiddels omgedoopte 'Casablanca' in 'Magdalena' van Radio Mi Amigo gearriveerd op de Noordzee.
Op 1 juli wordt er officieel gestart op 272m, 1100 kHz. Het grote probleem op dit ogenblik zijn de diskjockeys. Door de vele problemen en vertragingen zijn de dj's vertrokken naar Caroline. Naast het openingsprogramma van Ton Schipper (op band) is alleen Wim de Groot aanwezig. Na hem volgen Daniël Boolen, Johan Vermeer, Ben van Praag .... Hoewel er aangekondigd wordt 24 uur uit te zenden, is men regelmatig vanaf 22:00-23:00 uur uit de lucht.
In het begin wordt 'het bekende adres in Spanje' genoemd, later het adres in Playa de Aro. Echter, wie naar Spanje schrijft, krijgt zijn brief terug met de mededeling dat de zaak aldaar gesloten is. Op dinsdag 17 juli 1979 volgt er een nieuw adres: Postbus 640, Port Louise, Mauritius.
Het grote probleem bij de Magdalena blijkt de ankerketting te zijn. Voortdurend vaart de Magdalena rond op de Noordzee. Het gevolg is dat georganiseerde reizen naar de Mi Amigo-boot er op een bepaalde keer gewoon niet in slagen het zendschip te vinden. Het ene moment ligt de boot voor de Britse, dan weer voor de Belgische, dan weer voor de Nederlandse kust.
Op 20 september 1979 slaat de Magdalena voor de laatste maal van haar anker. Het radioschip strandt voor de Nederlandse kust en de Nederlandse marine komt aan boord en laat uiteindelijk het schip binnenslepen. Radio Mi Amigo werd stil. Delmare deed nog enkele dagen verder en Caroline zes maanden vooraleer de MV Mi Amigo zonk. Een ding hebben de Mi Amigo-verantwoordelijken geleerd: niet de motor maar een ankerketting is het belangrijkste voor een zendschip.
In 1981 kreeg Mi Amigo een opvolger op land: Maeva vanuit Brussel. Nu 3 jaar later en bijna 20 inbeslagnames verder zendt Maeva verder op 105,7 mHz. Of Maeva teruggaat naar zee, zal afhangen van de situatie in de Belgische vrije radio.
Op 15 augustus 1984 startte in Duisberg bij Tervuren in Vlaams Brabant Radio Mi Amigo, o.a. met Ferry Eden, Ben van Praag en Stan Haag. Patrick Valain zit nog altijd bij Maeva. Maeva op 17,75 mHz en Mi Amigo op 107,8 mHz.
Buiten die enkele dj's en de jingles uit de periode 1975-79 heeft de huidige Mi Amigo weinig te maken met de zeezender. Kwalitatief is het station wel beter dan de meeste andere vrije radio's die zich Mi Amigo noemen. Er zijn ook heel wat stations die zich 'Caroline', 'Noordzee' of 'Veronica' noemen.
-22- Als tegenhanger van Maeva op 105,7 mHz was op 15 augustus 1984 Mi Amigo gestart vanuit Duisburg bij Tervuren. Bij Mi Amigo vond je nu mensen als Ferry Eden, Ben van Praag en Stan Haag. Bij Maeva Patrick Valain en Arie de Groot (= Hugo de Groot). Beide stations gebruikten vermogens ver boven het toegestane vermogen. Maeva, die al meer dan 25 inbeslagnames te verduren had gekregen, had na verloop van tijd er iets op gevonden. Zo stond een zender van 100 Watt aangeschakeld, echter verbonden met een in de muren ingemetselde en verstopte veel zwaardere zender. Zo kwam het dat elke keer dat de RTT aanbelde er een schakelaar werd overgehaald, zodat men automatisch terugviel op de 100 Watt zender. Zo kwam het dat de veel zwaardere en veel duurdere versterker bijna nooit werd meegenomen. Na verloop van tijd kwam de RTT er toch achter dat er iets niet klopte. Zo stelde stelde de RTT op een bepaalde dag vast dat hun meters sterk terugvielen, wanneer ze aanbelden. Gevolg.... een grondig onderzoek en na hakwerk in de muren vond men de dure versterker. Echter... ondanks de inbeslagnames bleef Maeva doorgaan. Op een bepaalde keer vloog Patrick Valain ook enkele dagen achter de tralies. De 'spelletje' kon niet doorgaan.
Vanaf 1 september 1985 hoorde men dat ook via een 50-tal lokale radio's PPR (= Programma en Promotie Regie)-programma's met de medewerkers van Maeva. Elk station heeft de keuze uit 24 uur programma's per dag. Ze kunnen zich ook beperken tot lukraak 4 uur programma's per dag. PPR is te bereiken via Postbus 550 te 1000 Brussel (net als Maeva). Rond Maeva oftewel PPR weinig nieuws, tenzij dat het Maeva praathuis enige tijd geleden uitbrandde.
Wat Mi Amigo op 107.8 mHz betreft, zat men met soortgelijke problemen. Het vermogen moest teruggedraaid worden, zodat Mi Amigo weer een lokaal station werd met weinig inkomsten. Stan Haag, Ferry Eden en anderen verdwenen. Na verloop van tijd staken nu lokale 'Mi Amigo's' de kop op die de programma's uit Duisburg uitzenden. De vraag blijft hoelang dit systeem zal kunnen toegepast worden, daar diverse van die stations onder een totaal andere naam een vergunning hebben aangevraagd, maar door gebrek aan medewerkers Mi Amigo-programma's zijn begonnen uit te zenden. Dergelijk programma's halen het op amateuristische stations, maar halen weinig luisteraars in een streek waar een professioneel station is uitgebouwd met ook liveprogramma's, (lokaal) nieuws, enz.
Ondertussen zijn bij de PPR-programma's de PPR-jingles en het adres in Brussel verdwenen. Net als in de andere syndicated programma's kan men schrijven naar 'de bekende postbus van dit station'. Dit wordt gedaan om het probleem van netvorming te omzeilen. Het gebruik van syndicated programma's is bij sommige stations in Vlaanderen een welkome aanvulling bij de lokale programma's, bij anderen heb je bijna uitsluitend nog syndicated programma's. Dit is de trieste werkelijkheid in België.
Tot slot kan ik nog melden dat Sylvain Tack terug in België is. Hij is niet meer geïnteresseerd in de show-business maar wil wel beginnen als pasteibakker gecombineerd met de handel in natuurvoedingsmiddelen. Op 22 maart 1986 kwam Sylvain Tack heel uitgebreid aan het woord in het druk beluisterde programma van BRT 2: 'Te Bed of Niet te Bed'.
- 10
3 Opmerkingen
Aanbevolen antwoorden