Het is weer zaterdag en dus tijd om een terugblik in de radiogeschiedenis te nemen en dit keer neem ik je mee naar het jaar 1978. Het was het jaar dat in Noordwijkerhout in juli de grote zeezenderbijeenkomst ‘Zeezender 20’ werd gehouden, waar 750 deelnemers 3 dagen lang van elkaar en elkaars herinneringen genoten. Ze waren afkomstig uit diverse West- en Noord Europese landen. Maar er gebeurde dat jaar veel meer.

Allereerst aandacht voor de korte golf marathon die op 2 juli van dat jaar werd georganiseerd door het programmateam van ‘Happy Station’ van Radio Nederland Wereldomroep. Dit ter gelegenheid van de ingebruikname van een satelliet voor de rechtstreekse uitzendingen naar het grondstation van Radio Nederland op het eiland Madagaskar.

Vanaf die datum was het niet meer nodig om de programma's, bestemd voor Afrika en Azië, op de band op te nemen, en dan via de normale PTT post naar Madagaskar te versturen. Op 2 juli 1978 was presentator Tom Meijer die alle vijftien uitzendingen in het Engels en Spaans die dag rechtstreeks vanuit de studio in Hilversum presenteerde. In verband met de tijdsverschillen tussen de diverse werelddelen begon deze marathon die zondag om 9.30 uur met uitzendingen gericht op Nieuw Zeeland, Australië en de Pacific.
Op maandagmorgen 3 juli 1978, om 7.30 uur, eindigde de marathon met de uitzendingen voor luisteraars in Noord-Amerika.

Tom Meijer

Daarbij werden Noord- én Zuid Amerika bediend via het tussenstation op Bonaire, dankzij een nieuwe kabelverbinding onder zee, gelegd tussen Spanje en Venezuela. Door deze nieuwe kabelverbinding was het vervolgens mogelijk Noord- en Zuid Amerika ook snel te bereiken met uitzendingen. Bijna 40 jaar verder zijn de technische ontwikkelingen natuurlijk met reuzestappen vooruit gegaan, dat is wel duidelijk.

De samenwerking tussen de diverse Europese landen kwam ook op grote schaal stappen vooruit in 1978 doordat met succes er een nauwe samenwerking werd voorbereid om tijdens de periode voor en op de dag van de allereerste Europese verkiezingen breed de luisteraars en kijkers te kunnen informeren. De Europese Radio Unie had een actieplan klaar liggen voor het verslaan van de eerste rechtstreekse verkiezingen voor het Europese Parlement, die van 7 t/m 10 juni 1979 zouden worden gehouden. De centrale studio werd in Brussel gepland, waar ook de centrale computer kwam te staan. Het doel was deze te gebruiken voor een stroom aan informatie die uit 9 landen zou binnen komen.

De EBU wenste op iedere eventualiteit voorbereid te zijn. In het plan, dat in juli 1978 werd geopenbaard, maakte men bekend dat er aandacht zou worden besteed aan de voorbereidende verkiezingscampagne, de twee maanden durende campagne zelf en de verkiezingsdag(en) met het vrijgeven van de diverse resultaten. Om de nationale radio- en televisiestations zo goed mogelijk te kunnen informeren kregen dezen van de EBU verkiezingsgidsen uitgereikt.

Normaal voor die tijd was dat vanuit de deelnemende landen medewerkers van de stations via de EBU drie maal daags met elkaar in contact waren voor het uitwisselen van programma's. Men ging er bij de Europese Radio Unie vanuit dat er van de Europese verkiezingen het meeste effect van de propaganda zou uitgaan wanneer ze in alle landen op één dag zouden worden gehouden en niet zouden worden gespreid van donderdag tot zondag. Hetzelfde had betrekking voor het tellen van de stemmen. Alleen dan was één goed gezamenlijk programma mogelijk.

Vreemde dingen gebeuren er altijd in radio- en televisieland, zo ook op 22 juni 1978. In de nacht werd op de Lage Naarderweg een 28-jarige inwoner van Bussum aangehouden omdat de man er naakt rondliep. Hij vertelde dat hij zich van zijn kleding had ontdaan omdat hij bij de NOS ging solliciteren als nieuwslezer. Voor de agenten, die hem staande hielden, was deze verklaring niet echt overtuigend en werd hij vervolgens meegenomen naar het bureau. Bij de NOS kwam hij die nacht niet aan, wel zorgde de politie vervolgens voor een goede dienstverlening door kleren van de man van zijn huis te halen, zodat hij vervolgens gekleed heen kon gaan. Volgende keer meer uit hetzelfde jaar 1978.

Hans Knot, 30 april 2016