Andermaal ga ik met U terug naar muziek en radiobeleving in 1965. Om toch maar even nog bij de radiobeluistering in het midden van de jaren zestig van de vorige eeuw te blijven herinner ik dat ook de KRO omroep op de radio meer besef kreeg dat ook de teenager van die tijd een eigen speciaal programma diende te hebben. Natuurlijk was er al bij de AVRO ‘Tussen 10+ en 20-‘ en bracht de NCRV ‘Tienertoeren’ en de VARA was al overbekend met ‘Tijd voor Teenagers’. Naar ‘Coda’ kon je in die tijd één keer per veertien dagen via de KRO beluisteren, een programma dat werd samengesteld door producer Ton Kool. De presentatie was in handen van zangeres Gonnie Baars en van Henk Terlingen. Dit vooral kort en krachtig en dat alles duurde per aflevering liefst anderhalf uur, wat erg lang voor die tijd was als het ging om teenagerprogramma’s in de programmering van de publieke omroepen.

Naast de welbekende deuntjes die we in die dagen ook hoorden in programma’s van Radio London, Radio Caroline of Radio Veronica, maar soms werden in Coda, zoals ik me herinner, wel de nodige zijstapjes gemaakt naar bijvoorbeeld Dixieland of Jazz. In het voorjaar van 1965 waren we trouwens ook verrast een nieuw programma te kunnen beluisteren van de AVRO. ‘Sjout’ heette het en met een frequentie van eens in de vier weken kwam het voorbij. Voor ons nu bekende namen waren betrokken bij het programma: presentatie Jos Brink, productie Skip Voogd en Roel Balten.

Heen en weer in het jaar, in dit geval herinneringen van mij aan 1965, gaan altijd de verhalen. Zo kom ik nu terecht bij een vermelding die betrekking heeft op Hemelvaartsdag van dat jaar, die op 27 mei viel. In Blokker werd, in samenwerking met Muziek Parade, het Blokker Festival georganiseerd, waarvoor de toen befaamde organisator Ben Essing verantwoordelijk was. Al vanaf 1956 had hij de nodige artiesten naar het kleine dorp in Noord Holland gehaald en voor Hemelvaartsdag stond Louis Amstrong geprogrammeerd, die ook al in 1959 de nodige publiciteit had opgeëist. Maar enkele weken eerder in 1965 waren er ook al de nodige activiteiten georganiseerd door Essing. Laten we eens kijken wat Peter Smit hierover destijds meldde: ‘Zo begon het voorlaatste Blokker Festival in 1965 op Tweede Paasdag, 19 april met een spektakel onder de naam ‘Beat, beat in Blokker’. Het speelde zich af in het kader van de AVRO jeugddag en in samenwerking met de AVRO radio en televisie. De langharige Pretty Things uit Engeland brachten de met drieduizend tieners bezette veilinghal tot een woest enthousiasme, na een voorprogramma met ondermeer Edwin Rutten, de Noord-Hollandse groep The Marks en de Duitse Geschwister Jacob. Een echte bende werd het niet. Ben Essing hield de gemoederen weer in bedwang, maar het lawaai was haast niet te harden. Jongelui dansten boven op van fruitkisten gebouwde torens, krijsten en gilden voor de televisiecamera’s en klommen tot in de nokken van de veilinghal. Maar hoe de jeugd ook genoot, het geboden programma werd er niet beter door.’

In vele opzichten had het tweede bezoek op Hemelvaartsdag 27 mei 1965 van Louis Armstrong aan Blokker een revanche voor het lawaaiige beatgebeuren moeten worden. Dit lukte slechts gedeeltelijk. Een bijna onopvallende intocht viel de grote jazzmeester te beurt; schril, vergeleken bij een dorp - en niet het dorp alleen - dat zes jaar eerder bijna op zijn kop stond toen diezelfde man zijn intocht maakte.

En er waren maar drieduizend mensen, die zich in de halflege veilinghal - verdeelt over twee concerten - de handen warm klapten voor de duidelijke ouder geworden Louis Amstrong. Uiteraard was de geestdrift van het publiek groot, niet alleen voor de beroemde trompettist, maar ook voor zangeres Jo Brown, die voor een hoogtepunt in zijn concert zorgde.

Ondanks de voetbal cupwedstrijd tussen Inter Milaan-Benfica op de televisie, waren er ’s avonds toch meer mensen dan ’s middags. De voetbalwedstrijd mocht dus niet het excuus zijn voor de tanende belangstelling. De enige verklaring lag in de verandering van de tijd, in de snel opkomende tienermuziek. Het tijdperk van Louis Amstrong bleek te zijn afgesloten. De festivalorganisatie zag dit einde gerealiseerd in koele cijfers: een nadelig saldo van twintigduizend gulden. Dit verlies werd tenslotte nog voor een deel goedgemaakt op de allerlaatste festivalavond. Een Beierse avond op 29 mei 1965, die uitstekend werd bezocht en waar de Oberbayerische Trachtenkapelle ‘Feldwies’ de stemming voortreffelijk op peil wist te houden. En daarmee kwam een einde van een serie van tien Blokker Festivals. Ben Essing, de organisator, ging door en zou nog vaak van zich laten horen.

De voornoemde concerten van Louis Amstrong werden respectievelijk om drie uur in de middag en acht uur in de avond gegeven, en duurden anderhalf uur. Amstrong werd begeleid door zijn All Stars, destijds bestaande uit Quentin Jenckson op trombone, Eddie Shu op tenor sax en klarinet, Billy Kyle op piano, Danny Barcelona op drums en Arvell Shaw op bass. In de avondprogrammering was er tevens een groot bal aan vast gelast waar The Dixieland Disiples en het Trio Gert Timmerman optraden. Dezelfde avond kreeg de inmiddels al jaren verguisde Gert een Gouden Plaat voor zijn hit ‘Schommelstoel’. In de middag kosten de kaarten voor het concert destijds f 7,50 terwijl ’s avonds een tientje moest worden betaald aan de kassa van Stichting Festival Blokker.

Geen dag kun je eromheen, al decennia lang, als de verkeersinformatie ons, gewild of ongewild, via de radio wordt verkondigd. Bij de ‘Van Brienenoordbrug’ een file van 4 kilometer. We zijn er al lang aan gewend, maar toch valt het telkens weer op als bij herhaling bepaalde knooppunten weer terugkeren in voornoemde berichtgeving. Het gebruik van Nederlandse wegen was in 1965 nog veel beperkter dan heden. Dezelfde Van Brienenoordbrug werd trouwens op 1 februari 1965 in gebruik genomen met een officiële plichtpleging door onze toenmalige koningin Juliana. Een verbinding die gemaakt was tussen de noord en zuidoever in Rotterdam Oost en de staat een slordige 100 miljoen gulden had gekost om aan te leggen. Nog lang niet alle verbindingswegen waren dat jaar klaar waardoor vaak de brug gesloten was en inderdaad lange files konden ontstaan. Ook zou dat jaar, in december en andermaal door de Koningin, de Oosterscheldebrug in gebruik worden genomen.

Afsluitend heb ik maar een duik genomen in ‘Wereldkroniek’ en wel de aflevering van 17 april 1965 waarin Skip Voogd, toch niet zo maar een naam, zich waagde de nieuwe toenmalige LP van de Rolling Stones te moeten bekritiseren. ‘We draaien dit keer uitsluitend op lichte toeren en beperken ons naar hitparade paardjes. The Rolling Stones ‘nog helemaal in’ bij de beatfans, zongen en speelden een 30cm langspeler vol. Het was echt niet nodig geweest, want na twee of drie nummers weet iedereen gedetailleerd waar hij aan toe is en kunnen de Stones onmogelijk langer boeien. ’t Is dat ‘Time is on my side’ op deze LP is te vinden, maar voor het overige ‘What a shame’ om maar met één van de titels op deze DECCA LP te spreken.’

Wel is dezelfde Skip Voogd in voor een, zoals hij dat zelf schreef. ‘Folklore LP’, destijds gevuld door Pete Seeger. Hij had een ‘In Concert’ LP opgenomen waarbij deze LP een aantal songs herbergde dat het volgens hem het best voldeed met een Publiek Decor, ofwel ‘live opgenomen’. De songs bleven hem, na één keer beluisteren, meteen in het geheugen hangen. Skip schreef: ‘Het zal iedereen onherroepelijk meeslepen en de songs op de LP zijn meer dan alleen aandacht waard.’ Maar hij besefte ook dat er meer zangers vanuit Amerika de wereld op hun manier aan het veroveren waren. En wel ondermeer een zanger die decennia later nog steeds op zijn manier scoorden. Skip andermaal: ‘Hij heeft geducht met de concurrentie van ene Bob Dylan te maken, die de laatste weken namelijk naar voren is gekomen. En deze – er vaak als middeleeuwse roofridder uitziende –jongeman lijkt nog mét meer pep, met nog méér flair te zingen als Pete Seeger. Dylan is bovendien primitiever en staat dus dichter bij de luisteraar van zijn repertoire.’

Van de VARA kenden we al jaren, via de radio, Co de Kloet en wel als samensteller van de programma’s van Herman Stok. In november 1965 schreef hij in Muziekparade een column onder de titel ‘Hilversum III voor Tieners’. Vrolijk programma waar eigenlijk geen geld voor is’. Tot de zekerheden van het leven behoort sinds een halve maand eindelijk het derde radionet, populair genoemd Hilversum III. Tot 1 januari 1966 zal Hilversum III ’s avonds niet uitzenden. Overdag bereikt de oren van de gelukkige FM bezitters, radiodistribuanten en steunzendertrekkers een stroom van lichte muziek. Popplaten, verzoekplaten, orkestopnamen, banden vol opnames die voor herhaling vatbaar zijn, vormen zo’n beetje de elementen van dit derde programma waarvan Hilversum eigenlijk vindt: “Drie is teveel’. Omdat er geen geld is, omdat er onvoldoende personeel voor is, en omdat de beste technische faciliteiten ontbreken.

Maar goed, III is er en ik wil je aandacht even vestigen op een paar tienerprogramma’s die speciaal voor jullie worden uitgezonden. Wat hebben de vier grote omroepverenigingen de tieners op Hilversum III te bieden? Over de VARA kan ik kort zijn, Henk de Heus die de programma’s voor III regelt, heeft in zijn schema geen tieneruitzendingen opgenomen. De AVRO brengt iedere zaterdagmorgen van tien tot elf uur het programma ‘Tien uur, tienertijd’. Het wordt geproduceerd door Wim Harsma, die zich ook bezig houdt met de productie van ‘Tussen tien + en twintig -’ op de echte zender. De KRO heeft iedere maandagmiddag van vier tot vijf uur ‘IORRRr’ gepresenteerd door Margriet redacteur Henk J. Schuurmans, onder het pseudoniem Henk J. Singer.

Er zitten nieuwe platen, nieuwe Nederlandse talenten, verzoekplaten en een hitparade in. Het meeste tienerwerk verricht de NCRV, maar deze omroep heeft dan ook Skip Voogd aangetrokken. Dat levert dan dinsdags van 16 tot 17 uur en zaterdags van 12.30 tot 13 uur het programma ‘Tienarama’ op, en bovendien van half één tot één de top tien van de week. Deze programma’s worden door Skip zelf gepresenteerd. Zaterdagsmiddags is er ‘Matinee van de Lichte Muziek’ een door Skip ingevulde Teenerrubriek. Ik geloof dat je het daar maar mee doen. Als je alle radio en TV programma’s voor tieners optelt, er steeds minder reden tot ontevredenheid is. Voor het jongere broertje Hilversum III geldt in ieder geval: ‘Een vrolijk programma, waarin ook voor jullie heel wat muziek is.’

Co de Kloet had dus duidelijk een eigen mening maar niet de juiste. Er was echt nog een groot tekort aan popmuziek op Hilversum III dat was opgezet als alternatief voor de populaire Radio Veronica, dat praktisch van uur tot uur, uitgezonderd bijvoorbeeld met programma’s als: ‘Jukebox’ en ‘Men vraagt en wij draaien’ wel de popmuziek echt de hoofdrol liet spelen in haar programmering en sinds 1 januari 1965 zich wel ‘popstation’ mocht noemen.

Hans Knot, 16 april 2016