De afgelopen week heb ik een duik genomen in het hit verleden van 50 jaar Hilversum 3 (Radio3 en 3FM) en dat in twee gedeeltes. Voor hen die van een jongere generatie zijn even het volgende: In 1965 werd er op 11 oktober een radiostation geopend als derde station van het Hilversumse radionet. Als Hilversum 3 was het overdag te beluisteren met als doel een tegenhanger te worden van de eens zo populaire zeezenders, met het toenmalige Radio Veronica voorop.

In Hilversum, om precies te zijn op het Mediapark in het gebouw van ‘Beeld en Geluid’, is er een tentoonstelling te zien waarop basis van ‘profilling’, zoals het breed wordt aangekondigd, terug kan worden gegaan naar je jeugd. Het woord profilering heeft de tekstschrijver, betrokken bij de inrichting van de tentoonstelling, beter kunnen gebruiken bij het neerzetten van een stukje Nederlandse mediahistorie.

Met hoge verwachtingen was ik naar Hilversum gereisd om de tentoonstelling te bekijken want in 50 jaar is toch een groot aantal objecten verzameld, zijn er duizenden foto’s gemaakt en is er veel beeld- en geluidsmateriaal bewaard gebleven. Al met al een mooie gelegenheid om een mooie overzichtstentoonstelling te maken, te vergelijken met eerdere succesnummers uit de tijd dat ‘Beeld en Geluid’ nog Omroepmuseum heette.

Eerste deejaytafel Hilversum 3

Maar wat een teleurstelling was het weinig echte foto’s te mogen aanschouwen, objecten te zien of echt iets van een geschiedschrijving te kunnen beleven dan alleen maar losse flarden en punten waar je, met gebruik van een hoofdtelefoon (ja zo heet het betreffende apparaat) fragmenten kunt beluisteren. Nee, het leek wel een speelplaats voor de hedendaagse jongeren.

Maar te zwijgen over de historische fouten die dezelfde tekstschrijver op diverse plekken heeft gemaakt, uiteraard in samenwerking met een daarbij behorende redactie. Een tekstbord vermeldde bijvoorbeeld dat Hilversum 3 pas populair kon worden na 31 augustus 1974 en wel met het verdwijnen van de illegale Radio Veronica en andere stations die actief waren vanaf zee. Illegaal waren ze totaal niet, Radio Veronica en de meeste andere stations hebben zich keurig aan de Nederlandse wetgeving gehouden en verdwenen voordat een wetswijziging van kracht werd en deze de stations – waren ze in de ether gebleven – in de illegaliteit had getrokken.

Tevens sprak men over het gegeven dat in 1965 ‘Hilversum 3 de FM zender voor lichte muziek’ was opgericht. Ik kan me alleen herinneren dat destijds het station via de middengolf en de draadomroep actief was en het FM-gebeuren pas later erbij kwam. Hoe kun je de eigen geschiedenis vervalsen, vooral als je op diverse tekstborden vermeld dat je een zender in plaats van een radiostation bent?

Daar tegenover staat een totaal ander document dat ik met veel plezier heb bekeken en dat onder de titel ‘Top 50 3FM’ op 24 oktober via de NPO op Nederland 3 werd uitgezonden. Luisteraars van 3FM, en dat zijn natuurlijk vooral de jongeren, kregen de gelegenheid te stemmen via internet op hun favoriete programma uit de geschiedenis van het radiostation.

Uiteraard had dit gegeven invloed op samenstelling van de lijst met 50 favoriete programma’s, maar daadwerkelijk kwam er een heel goed informatief programma uit voort, waarin ook toppers van het begin van Hilversum 3 aan het woord kwamen en in actie waren te zien. De lijst, hoewel lang niet alle 50 noteringen de aandacht kregen die deze hadden verdiend, gaf een mooie doorsnee van 50 jaar radio, waarbij ook het gevecht met de populariteit van Radio Veronica als station vanaf zee, niet was vergeten. Heel veel fotomateriaal en beeldmateriaal kwam voorbij, dat was opgedoken uit de diverse archieven en dat zonder problemen van de eerder vermelde tentoonstelling in ‘Beeld en Geluid’ wel een stempel ‘Serieus’ had mee kunnen krijgen, ware dit mooie materiaal daar ook daadwerkelijk gebruikt.

Hans Knot, 26 oktober 2015