Recentelijk zag ik een leeg sigarettendoosje dat achteloos was weggegooid op straat liggen met daarop de welbekende waarschuwing dat roken dodelijk kan zijn. Al vele jaren zie je geen enkele advertentie op bilboards, in kranten en tijdschriften dan wel dat je ze niet meer hoort via radio en ziet via televisie. Het roken is dan ook in even zovele jaren drastisch teruggedrongen, mede dankzij allerlei overheidsmaatregelen waarbij het in openbare gebouwen, restaurant, cafés en ga zo maar door, een absoluut verbod tot roken is ingesteld.

Mijn gedachten gingen terug naar de jaren zestig en de middelbare school, gelegen aan de Violenstraat in Groningen. Achter op het schoolplein werd driftig door een meerderheid van de scholieren in de pauze gerookt en we werden er ook niet op aangesproken door het onderwijzend personeel, immers in de lerarenkamer en ook door de schoolpleinwachten, werd er ook driftig op los gepaft. Roken was even gevaarlijk als nu maar het was veel en veel goedkoper, vooral omdat we met een groot aantal klasgenoten gezamenlijk inkochten. Anno 2015 is een pakje slechts 40 gram maar toen kon je gewoon, in een tabakswinkeltje op de hoek van de Oude Kijk in ’t Jatstraat en de Visserstraat een kilo goedkope tabak kopen, dat gezamenlijk werd betaald en onderling werd gedeeld.

Het bracht me ook bij de gedachte in hoeverre rond die tijd aan reclamevoering werd gedaan. Vrij welk elk dagblad had per editie meerdere advertenties voor rookwaren, alsook de geïllustreerde weekbladen. Radio Veronica pompte er dagelijks ook meerdere commercials uit voor diverse tabaksfabrikanten. Het geld rolde aan alle kanten en er werd dus volop gerookt, duidelijk zichtbaar voor een ieder tot in de televisieprogramma’s aan toe.

Niet veel later, in 1967, bezocht ik de Handelsavondschool, gevestigd in hetzelfde pand als de MULO Cort van der Lindenschool in de Groninger Violenstraat en wel met als doel na het Middenstandsdiploma ook nog eens een aantal specialistische boekhouddiploma’s te behalen. Op de informatietafel lagen er op een avond informatieve folders en flexi grammofoonplaten gericht op de middelbare scholieren onder de noemer ‘Niet roken 1967’.

Het was een campagne die puur gericht was op ruim 400.000 jongens en meisjes die op dat moment het voortgezet onderwijs volgden, waarbij gekozen was voor een combinatie van een informatie folder – waarin werd gewezen op de gevolgen van het roken en een gratis grammofoonplaat. Het plaatje was aan de ene kant getiteld ‘Oh so wrong’ en de andere kant ‘Oh Sussana’ beiden gespeeld en gezongen door Eddy and the Eddysons.

De actie ‘Niet roken ‘67’ werd gesteund door de Nederlandse overheid en uitgevoerd door de Stichting Landelijke organisaties voor de Kankerbestrijding. In de voornoemde folder werden de jongeren opgeroepen goed na te denken over de nadelen van het roken en werd hen een advies gegeven: ‘Maak van je leven een langspeelplaat.’ Een voorlichtend verhaal trouwens geschreven door Dr. Lenze Meinsma, grote voorvechter van het rookverbod in die tijd.

Over Eddy and the Eddysons kan nog gezegd worden dat Eddy, toen nog aan het begin van zijn loopbaan, Eddy Ouwens is. Hij schreef sindsdien tientallen hits en produceerde diverse groepen met ondermeer Teach Inn, Sandy Coast, Jackpot en Bolland and Bolland en scoorde zelf, ondermeer onder de naam Danny Mirror zelf ook de nodige hits. Ook zou hij in de tweede helft van de jaren tachtig nog enige tijd programma’s presenteren, ondermeer voor Radio Monique.

Hans Knot, 21 april 2015