Ondanks het gegeven dat ikzelf pas een jaar of 6 was zit er in het archief toch het nodige uit het jaar 1955. Dat komt natuurlijk door het jarenlang verzamelen van historische gegevens, het publiceren van artikelen en meer. Aangezien ik veel en breed publiceer komen er soms verrassende vondsten – of dien ik te zeggen giften – tevoorschijn. Uit 1955 heb ik bijvoorbeeld informatie binnen gekregen inzake de zogenaamde ‘flutter fading veroorzaakt door auto’s’.

In de ‘Technische Mededelingen van de Technische Dienst van de NRU’, uit december 1955, vond ik het volgende bericht hierover. ‘Het is natuurlijk wel bekend dat snelle schommelingen van het beeld of het geluid van televisietransmissie dikwijls veroorzaakt wordt door een vliegtuig, dat in de nabijheid van de voortplantingsbaan vliegt van een televisie- of FM uitzending. In een dergelijk geval regeert de ontvanger op twee signalen, namelijk het directe en het door het vliegtuig teruggekaatste signaal. Onlangs werd een dergelijk geval gesignaleerd, dat door auto’s werd veroorzaakt. Onder bepaalde omstandigheden  kan een stoorsignaal, dat meestal teruggekaatst wordt door het dak van een auto, de ontvangstantenne bereiken en fluter fading veroorzaken en is helemaal analoog aan het geval van het vliegtuig.

Een dergelijke fading werd in Brussel geconstateerd, waarbij de oorzaak werd genoemd: een passerende tram’.

Vele decennia later zijn dergelijke storingen onbegrijpelijk te noemen met dank aan de steeds maar meer voortschrijdende technische ontwikkelingen. Aan de andere kant is het een heel goede zaak dat documenten, als voornoemd, zijn bewaard gebleven zodat uit historisch oogpunt we kunnen beleven dat er destijds, vele decennia geleden, technische problemen waren die in deze tijd niet zich meer voordoen. (Archief Freewave Nostalgie, collectie Mans).

Het volgende bericht vond ik ook nogal overweldigend overkomen als je bedenkt dat het om 1955 ging. De persafdeling van de NDWR uit Hamburg maakte cijfers bekend inzake de archiefbestanden van de omroep. Men had toen al meer dan 50.000 bandopnamen en 10.000 grammofoonplaten in het archief, ondergebracht in drie kelderverdiepingen met een totale oppervlakte van ongeveer 1000m2. 5000 documentaires, die sinds 1923 door de BBC werden geproduceerd, werden vervolgens voor uitzending op de Duitse radio geschikt gemaakt, gekopieerd en in de archieven van de NDWR opgeslagen.

Ook beschikte men toen al over 7000 bandopnamen die onder de koepel ‘schoolradio’ de ether in waren geslingerd. Verder was terug te lezen dat meer dan 4500 geluiden waren opgenomen die te waren gebruiken bij het opnemen van hoorspelen. De niet te vervangen opnamen uit het toenmalige verleden, in het bijzonder van stemmen en toespraken van belangrijke personages, werden in grote kluizen opgeslagen. En men was in Hamburg in 1955 de tijd ver vooruit want als iemand dacht een sigaret in het archief op te kunnen steken dan ging er direct een alarm af. In hoeverre dit archief, dat natuurlijk enorm is gegroeid, is gedigitaliseerd, is onbekend.

Omroepen waren nauw verbonden met doelgroepen en dus zocht de directie van de KRO, destijds alleen bestuurlijke mannen in strakke zwarte pakken, contact met allerlei organisaties in den lande die ook gelieerd waren aan de Katholieke Kerk. In januari 1955 werd aldus bekend gemaakt dat op verzoek van de KRO het hoofdbestuur van ‘de Jonge Boeren’ een actie had gevoerd voor het aanwerven van nieuwe KRO-leden. En het had succes want diverse afdelingen van ‘de Jonge Boeren’ bezorgden de KRO een groot aantal nieuwe leden. In het voornamelijk katholieke Limburg had dit al 3000 leden in de beginperiode van de actie opgeleverd.

De directie van de KRO was daar heel blij mee en wenste iets terug te doen. Wetende dat slechts weinigen de beschikking hadden over een kijkkastje besloot men een film ter beschikking te stellen die binnen alle afdelingen van Limburg aan ‘de Jonge Boeren’ kon worden getoond, te beginnen in een zaal in het mooie Reymerstok, gevolgd in tal van andere Zuid Limburgse plaatsen gedurende de maand januari 1955.

Op zondag 16 januari 1955 ging er via de KRO radio een nieuw programma van start met als titel ‘KRO-otje half om half’. Het was een idee van Jan de Cler en Alexander Pola. In eerste instantie werd door de programmaleiding het idee als niet bepaald geslaagd te vinden maar toch ging men overstag het in de programmering op te nemen. Men veronderstelde dat slechts de luisteraars in de grote steden de woordspeling ‘KRO-otje half om’ begrepen zou worden. De titel werd blijkbaar toch algemeen begrijpelijk geacht, waardoor het programma alsnog werd gerealiseerd. In het eerste editie traden op: Jan de Cler, Alexander Pola, Anne Marie Dupon van Ees, het piano-duo André de Raaff en Jacques Schutte en het Ballroomorkest onder leiding van Rudolf Karsemeyer.

Hans Knot, 8 februari 2020

Afbeelding: Jan de Cles en Alexander Pola (foto Beeld en Geluiswiki / Wikipedia)