We gaan verder waar we de vorige keer zijn geëindigd, namelijk in de eerste week van de maand juni 1966. Het zijn van die kleine, maar toch vermakelijke berichtjes die uit het archief tevoorschijn komen bij de voorbereidingen van deze rubriek. Zo werd in het Nieuwsblad van het Noorden, dat 6 dagen per week destijds in de avonduren werd bezorgd, aangekondigd dat medewerker K.J. Marsyla uit Delfzijl de laatste nieuwtjes had doorgespeeld van het ‘piratenfront’. Zo deelde hij mede dat een nieuw station, Britain Radio, met rustige muziek was te beluisteren, terwijl het zusterstation Swinging Radio England popmuziek verspreidde.

Daarbij vermeldde hij dat Britain Radio haar signaal uitzond via de 227 meter (1320 kHz) , in de buurt van de signalen van Radio Bremen en Hilversum III. Swinging Radio England had hij gehoord op de 355 meter (845 kHz). Hij noemde het Engelse radiostations, maar in werkelijkheid waren het door ondernemende Amerikanen gerunde stations. Ook zou enkele weken later beide stations van frequentie ruilen.

Marsyla had ook gemeld dat volgens een aankondiging van één van  de deejays er met een gezamenlijk vermogen van 110 kW werd uitgezonden. Dit gezamenlijke vermogen is door technische problemen echter nooit gebruikt. In de avonduren werd op laag vermogen door beide stations uitgezonden, dit om interferentie met andere radiostations in Europa te voorkomen. Tenslotte meldde hij in het bericht dat ontvangstrapporten gestuurd konden worden aan Curzon Street 32, Londen-W I-Engeland. In ieder geval was het voor vele jongeren in noord Nederland tijd om op beide radiostations zo nu en dan af te stemmen. Ikzelf heb daar nooit spijt van gehad omdat beide radiostations mij zondermeer konden bekoren.

In Brazilië was men er al vroeg bij als het ging om de eerste televisie-uitzending. Op 18 september 1950 werd het televisiestation in Sao Paulo, PRF3 TV Tupi kanaal 3, officieel ingehuldigd. Dit gebeurde door het geven van de zegeningen van de katholieke bisschop van de stad en de uitzending van een amusementsprogramma om  9 uur in de avond. Het was een show van een uur, en toen deze voorbij was verdween het station uit de ether, om de uitzendingen pas de volgende avond te hervatten. Gelijk aan andere landen waar de introductie van televisie plaatsvond, werd in de beginperiode vooral gekeken in de etalages van winkels, waar de peperdure apparaten aan stonden, vooral om beelden te laten zien van de voetbalwedstrijden die op het beeldscherm verschenen.

Vele jaren later kwam de televisiewereld van Brazilië in de wereldpers met een groot schandaal. In begin juni 1966 bleek dat het bureau voor de bescherming van minderjarigen in Rio de Janeiro

bij een kinderrechter een verzoek had ingediend om deelneming van minderjarigen aan radio- en televisieprogramma's te verbieden. Dit verzoek volgde op de ontdekking van een seksschandaal, waarbij 200 personen uit de showbusiness en ruim 50 minderjarige meisjes waren betrokken.

In verband met het schandaal werd in eerste instantie aan negen personen, onder wie enkele bekende presentatoren, een zanger en een discjockey, een verbod opgelegd om op te treden voor minderjarig publiek. Zij werden ervan verdacht minderjarige meisjes tot prostitutie te hebben gebracht. In een latere instantie volgden meer straffen. Het schandaal kwam aan het licht toen in de maand april 1966 vele minderjarige prostituees werden gearresteerd die de politie van Rio de Janeiro meedeelden dat zij via de televisie op het slechte pad waren geraakt.

De autoriteiten schatten destijds in dat er veel meer meisjes bij het schandaal waren betrokken dan het vijftigtal, dat tot op dat moment onder voogdijschap van het eerder genoemde bureau voor de bescherming van minderjarigen was geplaatst, dit na op tippelen betrapt te zijn. Onder hen waren zelfs enkele meisjes van nog geen 14 jaar. In alle gevallen werden de eerste contacten met de meisjes in en rond de radio- en televisiestudio’s gelegd.

Volgens de directeur van het bureau zochten de presentatoren aantrekkelijke jonge meisjes, meestal uit de provincie, uit voor bijwoning van shows. Na de shows werden de meisjes aan de artiesten voorgesteld, waarna de avond werd voortgezet in privéwoningen en bars. De meisjes vervielen van kwaad tot erger en raakten tenslotte op straat. Het heeft mij destijds erg geschokt bij het lezen van de berichtgeving en achteraf gezien beschouw ik dit ernstige voorval het eerste dat ik mij herinner inzake misbruik bij minderjarigen.

Van Brazilië keren we terug naar Nederland met meer berichten die ik bewaarde uit de maand juni 1966. Het bestuur van de Unie, een school met den bijbel in Den Haag, maakte bekend  in overleg te gaan met de vereniging tot steunverlening aan het vrije christelijk onderwijs buiten Nederland. In het najaar van 1966 werd daarvoor een actie opgezet ten behoeve van dit onderwijs via radio- en televisie onder de noemer ‘De schoolslag’. Gedacht werd aan een collecte waarbij projecten in vijf werelddelen van konden worden gefinancierd.

Voor financiële ondersteuning waren daarvoor aanvragen binnen gekomen uit onder meer Indonesië, Pakistan, Ghana, Kenia, Israël, Kongo en Suriname. Ook werd bekend gemaakt dat de actie, waarvan de slogan ‘Als Nederland de Schoolslag wint gaan de deuren open voor het kind’ was, zou worden ondersteund door acties via radio en televisie. De start werd gepland in november waarbij de NCRV bereid was de uitzendingen te verzorgen. In de zomermaanden werd het voorbereidende werk gedaan doordat een cameraploeg de eerder genoemde landen deels zou bezoeken om de situatie in beeld en geluid vast te leggen.

Het convent van het christelijk onderwijs, waarin alle organisaties, van kleuteronderwijs tot middelbaar onderwijs, destijds waren vertegenwoordigd, had zich achter deze actie-school-slag geplaatst, terwijl ook een nationaal comité van aanbeveling was gevormd, waarin onder meer. zitting hadden de ministers Smallenbroek en Biesheuvel, leden van de Raad van State, Eerste en TweedeKamer. Maar niet alle christelijke kerkgenootschappen waren blij met plannen voor de actie: https://www.digibron.nl/viewer/collectie/Digibron/id/tag:Wekker,19661118:newsml_5028b47aa98f2ad5b8f164068ed7b633

(Wordt vervolgd)

Hans Knot, 13 februari 2021