Stel je voor: je verliest bijna 10.000 euro door één foute muisklik. Het overkwam Magdalena uit Lebbeke. Ze klikte op een link in een mail die zogezegd van de bank kwam, maar liet zich vangen. Zo gingen oplichters met haar geld aan de haal. Een duidelijk geval van phishing, een steeds groter wordend maatschappelijk probleem. Maar hoe bescherm je jezelf nu tegen online oplichters?

Dat zoekt Radio 2 volgende week uit in de Phishingspecial, bij De Inspecteur, De Madammen, Spits en op radio2.be. Om iedereen te waarschuwen en te helpen. Maar ook om phishing opnieuw op de kaart zetten, zodat iedereen die er iets aan kan doen, ook écht aan de slag gaat. Van maandag 26 tot en met vrijdag 30 april hoor je getuigenissen en cijfers over phishing. En De Inspecteur doet een experiment waarbij hij zelf verbijsterd is door het resultaat...

78% meer phishing
Phishing is een maatschappelijk probleem, dat zelfs met alle aandacht die er al voor is, nog te veel wordt onderschat. Bij de ombudsdienst voor financiële diensten zijn vorig jaar 78% meer phishingdossiers binnengekomen dan het jaar ervoor, waardoor nu 1 op de 3 klachten bij de ombudsdienst over phishing gaan. Er werden 400 klachten ingediend. In absolute cijfers lijkt dat niet zo veel, maar de ombudsdienst is de laatste instantie waar een klant een klacht kan indienen. Bovendien is dat maar het topje van de ijsberg, omdat heel wat gedupeerden niet meer de moeite willen doen deze laatste stap te zetten.

De urgentie om phishing aan te pakken is groot. De criminelen worden steeds beter in het oplichten van mensen, want ook de technologie staat niet stil. Het verhaal van de prins uit Afrika die ons een erfenis wil schenken is achterhaald. De criminelen zitten dicht bij ons, ze zijn op de hoogte van de actualiteit en spelen daar snel op in om ons te misleden. Alle instanties blijken achter de feiten aan te hollen. Er moet iets gebeuren, en wel nu. 

De Inspecteur is verbijsterd
Inspecteur Sven Pichal trekt de straat op met een verborgen camera en belt aan bij een aantal Vlamingen. Hij stelt zich voor als een medewerker van de belastingen: "Ik vertelde dat ze dit jaar een aanzienlijke som terugtrekken, maar dat we bij de belastingen niet over de correcte rekeninggegevens beschikken. Hetzelfde scenario als in een populaire phishingmail die nu de ronde doet."

Sven moet weinig moeite doen om het vertrouwen te winnen. Op 6 pogingen lukt het hem 3 keer om een foto te maken van de voor- en achterkant van een bank- of kredietkaart. Hij krijgt ook een nadrukkelijke dankjewel dat de belastingen daarvoor tot aan de deur komen. "Ik was erg verrast dat je zo snel het vertrouwen kan winnen van nietsvermoedende mensen om toch erg persoonlijke informatie los te krijgen," zegt De Inspecteur. 

Het kan iedereen overkomen
De Inspecteur laat vanaf maandag getuigen aan het woord, die veel geld verloren na slechts één foute muisklik. Magdalena uit Lebbeke verloor 9800 euro door op een valse link van de bank te klikken: "De bank zegt dat ze niks kunnen doen voor mij. Ze verwijten mij dat ik grof nalatig ben geweest, terwijl ik net op de link heb geklikt omdat ik mijn paparassen in orde wou maken."

Mieke uit Gent werd slachtoffer van Whatsapp-fraude: "Voor ik het wist was ik 10.000 euro kwijt. Ik ben met pensioen, maar heb de afgelopen maanden weer gewerkt op de covid-afdeling om mijn verloren spaargeld terug te verdienen."

Hugo uit Oostende werd opgebeld door iemand die zich voordeed als een bankbediende: "Zijn verhaal was zo geloofwaardig dat ik geen moment heb getwijfeld dat het een oplichter zou kunnen zijn."

Elien uit Bertem reageerde op een valse sms: "De oplichters hebben met mijn kaart betalingen gedaan in een winkel. Waarom vraagt het gerecht niet gewoon die camerabeelden op? Ik heb het gevoel dat ze het niet serieus nemen."

Een hele week aandacht
De Madammen onderzoeken volgende week waarom we blijven klikken op verdachte links, en hoe we onze kinderen kunnen beschermen tegen phishers. Spits kijkt een onderzoek in van bankenfederatie Febelfin over de bekendheid van phishing bij de mensen. Want weet iedereen wel waarover het gaat? De Inspecteur gaat na wat de banken kunnen doen, hoe het parket en de politie zich kunnen organiseren om phishers te vatten, en vraagt aan de minister van Justitie Vincent Van Quickenborne om daar dringend een prioriteit van te maken. 

De Phishingspecial van Radio 2: vanaf maandag 26 april, een hele week lang bij De Inspecteur, De Madammen, Spits en op radio2.be. Samen met Febelfin. 

Afbeelding: Inspecteur Sven Pichal (foto Radio 2)