De Zender Konstantynów, gelegen nabij de stad Gąbin in Polen, was een van de meest invloedrijke radiostations in de geschiedenis van langegolf. De locatie werd beroemd vanwege de aanwezigheid van de Mast van Radio Warschau, die tussen 1974 en 1991 de hoogste constructie ter wereld was. Met een hoogte van 646,38 meter was de mast niet alleen een technisch hoogstandje, maar ook een belangrijk onderdeel van de communicatiestructuur van Polen en Europa.

Historische achtergrond
De Zender Konstantynów werd ontwikkeld in de jaren 70 als vervanging voor een oudere langegolfzender in Raszyn, nabij Warschau. Het doel was om een groter bereik te realiseren voor het eerste radioprogramma van Polskie Radio (Program I). In de jaren 70 was radio een belangrijk medium voor massacommunicatie, en het nieuwe zendstation moest Polen voorzien van een krachtige en betrouwbare infrastructuur voor radio-uitzendingen. Het station speelde ook een strategische rol tijdens de Koude Oorlog, door informatie op grote schaal te verspreiden binnen en buiten de grenzen van Polen.

Constructie van de mast
De bouw van de Mast van Radio Warschau begon in 1970 en werd voltooid in 1974. Het ontwerp van de mast, uitgevoerd door ingenieur Jan Polak, was hyperbolisch en opgebouwd uit staal. Hij was specifiek ontworpen om als antenne te fungeren voor de langegolf, met een zenderfrequentie van 227 kHz en een vermogen van 2000 kilowatt.

De mast bestond uit een 646,38 meter hoge constructie die op een keramische isolator stond. Deze isolator maakte het mogelijk om de hele mast elektrisch geïsoleerd te houden van de grond, wat essentieel was voor het functioneren als antenne. Drie sets van stalen tuikabels, bevestigd op verschillende hoogtes, zorgde voor stabiliteit. Het totale gewicht van de mast bedroeg 420 ton.
De mast was een meesterwerk van technische innovatie. Door haar extreme hoogte kon de langegolfzender signalen uitzenden die niet alleen heel Polen, maar ook grote delen van Europa, Noord-Afrika en Azië bereikten.

Gebruik en betekenis
Van 18 mei 1974 tot 8 augustus 1991 werd de mast gebruikt om het eerste radioprogramma van Polskie Radio uit te zenden. Dit programma omvatte nieuws, cultuur en entertainment, en was een belangrijk communicatiemiddel voor de Poolse overheid. Tijdens de Koude Oorlog speelde de mast een strategische rol bij het verspreiden van informatie in zowel Polen als in andere landen binnen het Oostblok en daarbuiten.

De kracht van de zender maakte het mogelijk om zelfs in afgelegen gebieden een duidelijke ontvangst te garanderen. Voor veel Poolse gezinnen was de ontvangst van Polskie Radio een integraal onderdeel van het dagelijks leven.

Het Instorten van de mast
Op 8 augustus 1991 vond een tragisch incident plaats waarbij de mast instortte. Tijdens onderhoudswerkzaamheden werd een van de spankabels losgemaakt om deze te vervangen. Dit leidde tot een kettingreactie waarbij de mast haar stabiliteit verloor en uiteindelijk brak. De constructie stortte volledig in, zonder daarbij slachtoffers te maken. Het incident betekende het einde van een tijdperk voor de Zender Konstantynów.

Nasleep
Na het instorten van de mast werd de zendlocatie in Konstantynów gesloten. Polskie Radio moest alternatieve oplossingen zoeken om haar uitzendingen voort te zetten. In 1999 werd een nieuwe langegolfzender in gebruik genomen in Solec Kujawski, die sindsdien de uitzendingen op langegolf heeft overgenomen.

Historische betekenis
Hoewel de Mast van Radio Warschau niet werd herbouwd, blijft de Zender Konstantynów een belangrijk hoofdstuk in de geschiedenis van de radiotechnologie. De mast stond symbool voor technische vooruitgang en de rol van massacommunicatie in de samenleving. Haar recordhoogte en innovatieve ontwerp maakten haar tot een icoon.

Afbeelding: De Mast van Radio Warschau (foto Wikipedia)