In deze column neem ik je mee naar de maand februari 1976 want er was destijds het nodige te melden. Het bleek dat minister van Doorn, destijds verantwoordelijk voor Cultuur Recreatie en Maatschappelijk werk, te gast was in het programma ‘Für Elise’ dat op Radio 4, het klassieke radionet, was te beluisteren en een behoorlijk graad van populariteit had. Het programma dan wel te verstaan. Aan bod kwam onder meer het gegeven dat het nieuwe klassieke station maar beperkte uitzenduren had en luisteraars vooral de wens hadden geuit in de avonduren ook te kunnen afstemmen op het klassiek net. In die tijd ging Hilversum 4, dat via de FM was te beluisteren, om vijf uur in de middag uit de ether om plaats te maken voor de uitzendingen van Hilversum 2.

Van Doorn stelde dat er plannen waren voor uitbreiding maar dat dit beslist niet ten koste van de programmering van Hilversum 2 mocht gaan en hij riep de luisteraars op geduld te betrachten. Hij noemde het wel  ‘geweldig vervelend, zo niet onaanvaardbaar’ dat het klassieke net om vijf uur al uit de ether verdween. En als het ging om de aard van het nieuwe vierde net was de minister van mening dat het voor een goed deel aan de verwachtingen voldeed, hoewel hij het persoonlijk wel jammer vond dat er twee uur aan gesproken programma’s waren toegevoegd aan het klassieke geheel. Van Doorn destijds: “Dat is een zaak van de zendgemachtigden, daarover heb ik als minister niets te zeggen en dat is een gezonde situatie.” Bedenk je wel dat dit en andere berichten in deze column bijna een halve eeuw geleden zijn gebeurd.

En dan in de tweede helft van februari 1976 was er plotseling een demonstratie waarbij Marokkaanse gastarbeiders met elkaar slaags raakten voor het gebouw van de NOS studio’s en wel tussen voor- en tegenstanders van radio- en televisieprogramma’s van de NOS voor Marokkanen in Nederland. Een politiemacht van 70 diende diverse malen in actie te komen.

Aanleiding was een demonstratieve optocht naar het NOS-complex, georganiseerd door de federatie van stedelijke Amicales-verenigingen in ons land. Men was van mening dat er door de NOS alleen aandacht werd besteed aan Marokkanen die zich tegen de regering van het thuisland keerden. Amicales was echter pro de regering in Marokko. De vechtpartijen ontstonden toen leden van de KWAN, een comité van de Marokkaanse arbeiders die het liefst een andere regering aan de macht wensten, zich bij de andere demonstranten voegden.

De Amicales, die met een kleine duizend man vertegenwoordigd was voerden spandoeken mee als ‘Weg met de discriminatie van de NOS’ en ‘Tegen het communisme bij de NOS’. Deze groep had toestemming voor de demonstratie en wilde aan de programmacommissaris voor de omroep, Carel Enkelaar, een petitie aanbieden waarin men vroeg om objectieve voorlichting en amusement en het niet langer weren van gezagsgetrouwe Marokkanen, die niet tegen hun regering willen fulmineren terwijl ze zelf veilig in het buitenland zitten. Voordat de petitie kon worden uitgereikt volgden opnieuw vechtpartijen

En dan was er in de eerste week van februari 1976 een soort van ‘open brief’ van Harry de Winter, waarin hij zijn ongenoegen uitte over datgene hij beluisterde via Hilversum 3, wat voor velen het popstation was als ter vervanging van de eens zo populaire zeezenders als Radio Veronica en Radio Noordzee. Volgens Harry diende er een vijfde radionet te komen onder de noemer ‘Hilversum 5’. Hij stelde onder meer: “Als je een echte popmuziekliefhebber bent dan moet je dit soort muziek met een lantaarntje zoeken op Hilversum 3. Er is wel wat te horen, maar er zit totaal geen lijn in. De liefhebber van de jazz, blues en folkmuziek komt niet aan bod. Juist daarom kan een Hilversum 5 een goede aanwinst zijn".

Harry de Winter, was ooit freelance presentator van de Filter Furore Show bij de NCRV-radio en vervolgens de initiatiefnemer van de in 1976 in oprichting zijnde Stichting Muziek, die de niet primair commerciële muziek wenste te gaan bevorderen en dus verlangde dat er een radionet bij zou komen, waarbij juist de genoemde melange aan muziek centraal zou staan. Andermaal Harry de Winter: “Een Hilversum 5 kan fantastisch zijn, maar ook zou er iets binnen Hilversum 3 kunnen veranderen, hoewel ik dat zelf niet zo snel zie gebeuren. Maar als we op deze manier doorgaan zitten we binnen de kortste keren bij Hilversum 99. We moeten van dit hele omroepbestel af, maar dat is natuurlijk een utopie. In Amerika bijvoorbeeld heb je voor iedere soort muziek een apart radiostation in elke regio. Daar kan de luisteraar de radio gebruiken zoals het hoort. Hier in ons land gebruikt de radio de luisteraar". Het waren wijze woorden en toch zou het nog jaren duren alvorens het nodige, hoewel nog niet tot ieders tevredenheid, zou veranderen in het radiolandschap.

Hans Knot, 7 december 2024