Nederland speelde een opvallende rol tijdens de Tweede Wereldoorlog door het hoge aantal SS-vrijwilligers dat naar Duitsland trok. Onder hen bevonden zich ook minstens 24 Nederlandse bewakers van het vernietigingskamp Auschwitz, waaronder negen vrouwen. In de nieuwe podcast De Nederlandse Bewaaksters van Auschwitz duiken verslaggever Harm van Atteveld en journalist Stijn Reurs in het verleden van deze vrouwen en hun rol in het kamp.

Een vergeten verhaal
De podcast onderzoekt wie deze vrouwen waren en wat hen ertoe bracht om bewaker te worden in Auschwitz. Aan de hand van strafdossiers uit het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) in Den Haag reconstrueert het duo hun levens. Dit archief, dat 485.000 dossiers bevat van personen die verdacht werden van collaboratie met de Duitsers, biedt een schat aan informatie over het donkere verleden van deze bewaaksters.

De reis begint bij het voormalige concentratiekamp Vught, waar veel van deze vrouwen hun SS-dienst begonnen voordat ze naar Auschwitz werden overgeplaatst. Via gesprekken met nazaten en slachtoffers wordt een confronterend beeld geschetst van het leven in het kamp en de rol die de vrouwen daarin speelden.

De stem van slachtoffers en nazaten
Naast de strafdossiers komen ook persoonlijke verhalen aan bod. Harm en Stijn spreken met de kinderen van de bewaaksters, die vaak niets wisten van het verleden van hun moeders. Sommigen beschrijven een groot contrast tussen het beeld van hun moeder als een zorgzaam familielid en de gruwelijke daden die in de archieven worden beschreven.

Ook overlevenden van de concentratiekampen, zoals de 103-jarige Marie Blommaert en de 102-jarige Selma van der Perre, delen hun herinneringen. Hun getuigenissen geven een aangrijpend inzicht in de rol die deze Nederlandse vrouwen speelden in het bewaken en mishandelen van gevangenen.

Een belangrijke zoektocht
De zesdelige podcast biedt een diepgaande blik op een vergeten hoofdstuk in de Nederlandse geschiedenis. Het belicht hoe keuzes die tijdens de oorlog werden gemaakt, generaties later nog steeds hun sporen nalaten. De verhalen uit het CABR-archief, de gesprekken met slachtoffers en de confrontaties met nabestaanden maken deze podcast tot een indringende reis naar het verleden.

De Nederlandse Bewaaksters van Auschwitz is vanaf 30 december in zijn geheel te beluisteren op NPO Luister. Op andere podcastplatforms verschijnen wekelijks twee nieuwe afleveringen.