Klassement

Henk Kruize heeft andermaal een bijdrage aan de nostalgische column, die zowel in Vlaanderen als Nederland op een aantal platforms wordt gepubliceerd. Dit keer brengt hij een stukje herinnering aan 42,5 jaar werken bij dezelfde werkgever. ‘Tijdens mijn werkzame leven bij de Peijnenburg Koek Bakkerij stond de radio altijd op "Hilversum 3" afgestemd. De meeste medewerkers hadden hier vrede mee maar sommige lieten vaak met stevig vocaal volume hun afkeuring blijken. Lang ging dat goed totdat de E.O. zendtijd op, wat heette, de Nationale Popzender kreeg. In de hallen van de ontbijtkoekbakker klonk voortaan op vrijdagmorgen de programma’s van de Evangelische Omroep ofwel de EO sound. Dit gebeurde vooral in de vorm van Psalmen en Gezangen met als hoogtepunt ‘De Muzikale Fruitmand’, Vele medewerkers waren niet zo blij met deze vooral Christelijk gerichte programma’s. Het leidde tot prettige maatregelen en dus werd er door de personeelsvereniging in 1977 een Philips cassettedeck aangeschaft. Vervolgens werden er afspraken gemaakt dat iedereen op vrijdagmorgen zijn favoriete muziek op cassette kon aanleveren en die in de hallen galmde tot 12 uur in de middag, als de programma’s op Hilversum 3 weer richting popmuziek ging. Praktisch iedereen nam zijn/haar favoriete muziek, van Cats tot Heikrekels en van Beatles tot Led Zeppelin, mee naar de fabriek. Op een bepaalde vrijdagmorgen ging het echter fout want een van mijn collega's, een heel groot BeeGees fan, had zijn cassette aangeleverd en wat bleek? De C90 cassette was gevuld met slechts één nummer: ‘Staying alive’ en uiteraard in de uitvoering van zijn zo geliefde BeeGees en dan ook nog steeds maar achter elkaar... keer na keer na keer na keer na keer in de herhaling. Geloof me, 1x Staying alive is heel leuk, 2x ook nog, de derde keer wordt het al minder, maar na 45 minuten enkel ‘Staying alive’ aan te horen dan gaat er in je hoofd iets goed mis. Deze cassette werd daarna ‘gecanceld’ en dat was de enige vrijdagmorgen dat we na de ‘Staying alive terreur’ op vrijdagmorgen tot 12 uur verder in stilte werkten... Sweet memories... 42,5 jaar heb ik bij Peijnenburg gewerkt, we bakten in die tijd 40.000 kg koek per dag, in acht uur verdeeld over drie ovens van zo’n veertig meter lang. In 1977 kregen we bezoek van prins Bernhard, de een-punt-nul versie. Wekenlang stond heel het bedrijf op zijn kop, alles opruimen, schoonmaken, schilderen, iedereen een nieuwe outfit en 1001 andere dingen. Enfin, onze ZKH Prins Bernhard kwam binnen en liep vervolgens in vier minuten door alle hallen en nestelde zich daarna in het luxe Peijnenburg kantoor. Daar werd hem een wijntje aangeboden maar dat vond onze ZKH maar niets, hij liep vervolgens naar zijn knalrode Ferrari en haalde daar zijn eigen wijntje uit de bolide en lurkte het naar binnen. Nee, Bernhard 1.0 had er niet echt veel zin in. Maar we kregen later wel in 1983 het predicaat ‘Koninklijke’ en onze tijdelijk directeur ‘Meneer Han’ Peijnenburg was zo trots als een aap met zeven plassers. Henk Kruize 15 maart 2025 Afbeeldingen: foto’s Henk Kruize

Een meerderheid in de Tweede Kamer heeft zich uitgesproken vóór het behoud van de programma’s van taakomroep NTR. Onder andere GroenLinks-PvdA, VVD, NSC, D66, SP, VOLT, PvdD en ChristenUnie steunen het voorstel om de NTR niet op te heffen, zoals minister Bruins (OCW, NSC) eerder voorstelde, maar in plaats daarvan te laten fuseren met de NOS. Hiermee blijft een reeks herkenbare programma’s behouden, waaronder Het Klokhuis, Nieuwsuur, De Kennis van Nu, De Gouden Boekenkast en het Sinterklaasjournaal. Deze programma’s vallen onder het wettelijke takenpakket van de NTR, dat zich richt op educatie, jeugd, cultuur en informatievoorziening. De voorgestelde opheffing van de NTR werd vorige week bekendgemaakt in een brief van minister Bruins over de hervorming van het publieke bestel. De Kamermeerderheid heeft dit voorstel nu afgewezen. In plaats daarvan krijgt de NTR een plek binnen een bredere taakomroepstructuur door samen te gaan met de NOS, waarbij de wettelijk vastgelegde taken behouden blijven. De uitzendingen van de betrokken programma’s gaan vooralsnog gewoon door. Met het besluit van de Kamer lijkt een groot deel van de educatieve en neutrale publieksprogrammering veiliggesteld binnen het toekomstige omroepbestel. Tegelijkertijd loopt er nog een bredere discussie over de herstructurering van het publieke bestel, waarbij taakomroepen, fusies en de toekomst van programmamerken onderdeel zijn van het parlementair debat. Dinsdag werd bekend dat AVROTROS en PowNed vanaf 1 januari 2029 samen het eerste omroephuis gaan vormen. Beide omroepen werken nu al samen op organisatorisch vlak, onder meer op het gebied van ICT, juridische zaken, financiën en HR.

De NTR maakt zich zorgen over haar toekomst binnen het publieke omroepbestel. Aanleiding is het voornemen van minister Bruins om de omroep in haar huidige vorm op te heffen. Naar aanleiding hiervan heeft de NTR een petitie gelanceerd met de oproep om de omroep te behouden als onafhankelijke partij binnen het publieke bestel. De aankondiging van het voornemen komt enkele weken voor het geplande Kamerdebat op 14 april waarin onder meer de positie van de NTR aan bod zal komen. Volgens de NTR ondermijnt het voorstel de wettelijke taak die de omroep nu al vervult op het gebied van educatie, cultuur, jeugd, wetenschap en informatievoorziening. De omroep benadrukt dat juist in een tijd waarin publieke media onder druk staan en desinformatie toeneemt, een neutrale positie van groot belang is. De huidige structuur waarin de NTR een wettelijk vastgelegde taak vervult zonder ideologische of levensbeschouwelijke missie, zou volgens de initiatiefnemers van de petitie behouden moeten blijven. De petitie roept op om de wetgeving rondom de NTR te respecteren en geen taken onder te brengen bij andere omroepen met een eigen missie. Daarbij wordt gewezen op het risico van versnippering van de programmering en het verdwijnen van neutrale, breed toegankelijke inhoud. In aanloop naar het Kamerdebat zet de NTR zich in om het belang van haar rol binnen het publieke bestel en de continuïteit voor medewerkers onder de aandacht te brengen van politiek en publiek. De organisatie vraagt burgers om de petitie te ondertekenen om steun uit te spreken voor het behoud van de NTR in haar huidige vorm.

Liefst 62 jaren terug in de tijd en dus naar 1963, het jaar waarin ik 14 jaar werd. Toch is er uit dat jaar het menige bewaard gebleven vanwege het gegeven dat in die tijd de verzamelwoede al had toegeslagen. Inmiddels was ik in de tweede klas middelbaar onderwijs beland en werden de vele nieuwe ontdekkingen op allerlei gebied met klasgenoten gedeeld. Natuurlijk gebeurde dit vooral met de jongens uit de klas, waarbij de eerste – van onder de toonbank door oudere schoolgenoten gekochte ‘vieze boekjes’- licht seksuele ontdekkingen werden gedaan en veel over de meisjes in de klas, in de fietsenstalling, tijdens de pauze werd gesproken. Er kwam ook veel informatie tot mij via de wekelijkse leesportefeuille, die in de kapsalon van mijn ouders was te vinden. Ze hadden een abonnement op de editie van zes weken oud en dat betekende dat de tijdschriften na de week van levering mochten worden gehouden. Lang niet alles was interessant te noemen maar toch was er genoeg om te bewaren en weggestopt te worden onder in de houten bank, waarop de wachtende klanten in de salon zaten. Gedurende de weekenden was het soms een gevecht om als eerste bepaalde tijdschriften te lezen. Ikzelf vond de Katholieke Illustratie meer dan de moeite waard. Achteraf gezien ging dit vooral om de vele, prachtige, foto’s die in ‘zwart wit’ waren afgedrukt. Maar zeker ook om op de hoogte te worden gehouden omtrent de ontwikkeling op het gebied van de muziek. Daartoe was er ook ruimte gemaakt voor nieuwtjes op dit gebied, verzameld door Skip Voogd. Skip Voogd, die in december 2021 op 88-jarige leeftijd kwam te overlijden, wist je met zijn korte maar zeker voor die tijd informatieve nieuwtjes te trekken naar vaak de laatste twee pagina’s van het weekblad. Dit vooral omdat informatie over jongeren muziek en de filmwereld schaars elders waren te vinden in de leesmap. In het nummer van de Katholieke Illustratie van 7 december 1963 was bijvoorbeeld te lezen dat er in Frankrijk plannen waren te komen tot een filmproductie over het leven van Maurice Chevalier. Voogd voegde eraan toe: ‘een biografie dus. De meester van het Franse Chanson wordt er tot in zijn veertigste jaar in afgebeeld door Sacha Distel en de latere jaren is de hoofdrol voor Chevallier zelf gepland’. Skip had in dat nummer ook ruimte ingericht om te berichten over de snelle opkomst van een nieuwe Nederlandse zanger, die in december 1963 als populairste Nederlandse zanger was uitverkoren door de WK Poll en dus de lezers. Van Rob de Nijs werden enige uitspraken door Voogd terug gehaald waaronder zijn mening over een andere opkomende zanger, Johnny Lion. Dat had hij gehaald uit een artikel dat was verschenen in de Nieuwe Tilburgse Courant van 16 november 1963. De Nijs: ‘Hoe ik Johnny Lion vind? Ach ik heb weinig tijd om naar allerlei amateurs te luisteren. Alleen de echte groten interesseren me.’ Skip heeft daarna wel geprobeerd De Nijs zelf te spreken hetgeen niet was gelukt maar kon geen bevestiging krijgen of de gepubliceerde mening echt was gegeven. En beide heren waren in 1965 en 1966 gedurende een lange periode te zien met hun optredens in het Circus van Boltini, waar ze zij aan zij ‘Het ritme van de regen’ ‘Sophietje’ en meer het publiek deden verblijden. De rubriek, die Skip Voogd ons wekelijks bracht, heette ‘Alleen voor Tieners’. Naast muziek en filmnieuws was er ruimte voor het aanstippen van nieuwe boeken en was er een overzicht van de Nederlandse Teenager Hitparade. In de week van 7 december stond in die lijst Trini Lopez op nummer 1 met het nummer ‘If I had a hammer’, gevolgd door Johnny Halliday met ‘Tes Tendres Années’. Als Groninger deed het mij destijds al goed dat de uit onze provincie afkomstige Imca Marina op de achtste plaats stond met het Duitstalige nummer ‘Lass mein Herz nicht weinen’. Afsluitend aangaande de rubriek van Skip Voogd herinner ik mij dat er ook altijd wel ruimte was voor kleine weetjes die geen betrekking hadden op de eerder genoemde onderwerpen. Zo was er een bericht te lezen in de Wereldkroniek van 7 december 1963 waarmee hij zeker een glimlach op de gezichten van lezers heeft gekregen. Hij bracht het onder de noemer: ‘In het hol van de leeuw’. Het was namelijk dat in de maand september voorafgaand een New Yorkse kelner was veroordeeld tot een straf wegens een grote diefstal. Echter kon hij aan zijn bewakers ontsnappen en bleef lange tijd onvindbaar, ondanks de naspeuringen van de Amerikaanse politie. Skip Voogd kwam met bericht dat uiteindelijk de speurtochten van de politie tot succes hadden geleid: ‘En Hoe! De vluchteling werd gevonden in de kantine van de F.B.I., de wereldberoemde Amerikaanse Opsporingsdienst, waarbij hij notabene onder een andere naam werkte als bordenwasser.’ In de vroege winter van 1963 was er niet alleen een ijzige periode maar ook ruimte om bij de kachel te kruipen om bijvoorbeeld op zondag te luisteren naar de radio. Soms was er ruimte voor de Nederlandstalige service van Radio Luxemburg, een andere keer voor Hilversum 1 en 2. Als er sprake was van luisteren naar Radio Luxemburg, dan kon dat via de 208 meter tussen half 8 in de ochtend en 2 uur in de middag. Daarna verdween de Nederlandstalige service om ruimte te maken voor programma’s van de Oosterburen. Door de week duurden de Nederlandstalige – de Vlamingen spraken van Vlaamstalige programma’s – tot 1 uur in de middag. De zondag opende met een Katholieke Geestelijke causerie, zoals het werd omschreven, gevolgd door een vier minuten lang muzikaal intermezzo. Daarna was er ruimte voor een korte Evangelische dienst tot 8 uur waarna nog een tweetal religieuze programma’s volgden tot goed half 9. Daarna was het echt nog geen ruimte voor de meer onderhoudende programma’s want eerst volgde: ‘De week in de wereld’, met een overzicht van het wereldnieuws van de vorige week, gevolgd door een programma met interviews met mensen die in het nieuws stonden. Pas om kwart na 9 was er echt sprake van een ontspannend programma, ‘Leve de Zondag’, dat duurde tot 3 minuten voor 10 toen er ruimte was voor andermaal nieuwsflitsen. Het voornoemde programma werd trouwens gepresenteerd door de latere Veronica presentator Stan Haag. Daarna volgden er tal van korte amusementsprogramma’s waarbij namen van Henk en Teddy Scholten, Joop Reinboud, Louis Baret en Herman Emmink niet mogen worden vergeten als het ging om de presentatie. Een ander programma dat er op zondag uit ging was er een voor de kinderen, waarbij ‘Ibbeltje’ voorbij kwam met Annie MG Schmidt en Wim Ibo. Even de rode draad van het verhaal: Ibbeltje was een meisje van een jaar of 10 dat met haar vader, haar moeder en de twee katten Rosencrantz en Guildenstern in een huis woonde. Haar moeder was één van de meest bijzondere mensen in haar omgeving: ze was vroeger een kat geweest (een dikke rooie), en kon daardoor met katten praten. Een steeds weer terugkomende figuur was de schatrijke mijnheer Pinkepank die geen dubbeltje kon missen en de familie Katzwijm telkens een hak probeerde te zetten. Ibbeltje verscheen gelijktijdig op de radio als hoorspel en in het weekblad Televizier als verhaaltje met illustraties van Fiep Westendorp. Op de radio werd de 'luisterstrip' uitgezonden door Radio Luxembourg en Radio Veronica. Als sponsor was de Venz hagelslag belangrijk. De uitzendingen liepen van september 1962 tot mei 1963. Deze zijn in 1964 opnieuw uitgezonden via Radio Noordzee vanaf het REM eiland. Dat het niet goed ging met Radio Luxemburg was terug te lezen in de rubriek ‘Hallo, Hallo, Hier is Radio Luxemburg in de januari editie van ‘Muziek Parade’. Het was een aangekleed verzoek van Leo Persyn, voorzitter van de vriendenkring van het radiostation, die schreef: ‘De inkt van mijn brief voor het magazine van Radio Luxemburg, dat op 15 december verscheen, was nog niet helemaal droog toen ik een telefoontje kreeg van de Muziek Parade met het dringend verzoek de kopij met bijdrage voor deze rubriek te sturen. Ik ben dan ook maar onmiddellijk in de pen geklommen, maar uiteraard heb ik niet veel nieuws te vertellen. Het nieuws dat ik had staat in het laatste nummer van RL’s Magazine. Ik spreek alleen de hoop uit dat al onze vroegere leden zich rondom onze nieuwe banier zullen scharen en dat vele sympathisanten, zowel in Nederland als in het Vlaamse land, onze rangen weer zullen aanvullen. Zij, die zich reeds opnieuw lieten inschrijven als lid van de ‘Vriendenkring’ en die vandaag ‘Muziek Parade’ in hun bus vonden, kregen héél zeker niet het gevoel een verkeerde keus te hebben gemaakt.’ Hans Knot, 29 maart 2025

De liefdadigheidsorganisatie die zich inzet voor de toekomst van de Ross Revenge, dat onder meer dienst deed als zendschip voor Radio Caroline, heeft groen licht gekregen van het National Lottery Heritage Fund om haar plannen voor droogdokonderhoud verder uit te werken. Dit is een belangrijke vooruitgang in de inspanningen om de Ross Revenge te behouden. De organisatie heeft inmiddels zelf £340.000 ingezameld dankzij donaties van toegewijde supporters. Dit bedrag is cruciaal om aan te tonen dat er voldoende draagvlak is voor het project en vergroot de kans op aanvullende financiering vanuit de National Lottery. Na een eerste benadering door de organisatie vorige maand, heeft het National Lottery Heritage Fund positief gereageerd. Een formele “Expression of Interest” werd ingediend door een van de beschermheren van de stichting, waarna het fonds aangaf bereid te zijn om verdere details te overwegen en richtlijnen te bieden voor een volgende aanvraagfase. Hoewel dit een veelbelovende stap is, blijft er nog veel werk te verrichten. De stichting moet gedetailleerde plannen opstellen, waaronder een kostenraming voor het verslepen en droogdokonderhoud van het 1.000 ton wegende schip. Indien de aanvraag succesvol is, kan de loterij financiering verstrekken in fasen, tot een maximum van £250.000. Eventuele investeringen zullen gepaard gaan met voorwaarden. De National Lottery financiert geen puur technische reparaties, maar ondersteunt projecten die rekening houden met duurzaamheid, milieueffecten en educatieve meerwaarde. De stichting moet aantonen dat de restauratie van de Ross Revenge voordelen biedt voor toekomstige generaties, bijvoorbeeld door het schip een educatieve functie te geven. Om hieraan te voldoen, wordt overwogen om het voorste gedeelte van de Ross Revenge te ontwikkelen tot een tentoonstellingsruimte waarin zowel de geschiedenis als vissersschip als de rol als zendschip wordt belicht. De fondsenwervingscampagne loopt ondertussen door, donaties blijven essentieel om het project te realiseren. Ross Revenge in Blackwater River 2023 (foto Vincent Schriel)

Orfordness is een van die mystieke plekken aan de kust van Suffolk, Engeland, die doordrenkt is van geschiedenis en verhalen. Het verhaal van deze zendlocatie begint in de vroege 20e eeuw en reikt tot de hedendaagse radiogolven die nog steeds via deze locatie worden uitgezonden. Het is een verhaal van technische vooruitgang, militaire betrokkenheid en een rijke erfenis in de radiogeschiedenis. Het ontstaan van Orfordness De geschiedenis van Orfordness begint in de vroege jaren 20 van de vorige eeuw toen de Marconi Company, pionier op het gebied van radiocommunicatie, besloot de smalle landtong aan de kust van Suffolk te gebruiken voor een nieuwe zendlocatie. De ligging van de locatie was ideaal voor het uitzenden van radiogolven zonder onderbrekingen, en de strategische ligging zou ervoor zorgen dat de signalen sterk en helder over duizenden kilometers konden reizen. Orfordness werd snel een cruciaal knooppunt in de Britse radiocommunicatie. Tijdens de Tweede Wereldoorlog veranderde de zendlocatie van Orfordness in een belangrijk militair communicatienetwerk. De zenders werden gebruikt om orders te versturen naar Britse schepen en vliegtuigen, evenals voor onderzeeërcommunicatie. Deze militaire toepassingen maakten van Orfordness een onmisbare schakel in de verdediging van Groot-Brittannië tijdens de oorlog. Na de oorlog werd de locatie omgevormd voor civiele radiobedoelingen, en de geschiedenis van het zendstation begon een nieuwe fase. Radiostations die Orfordness gebruikten De jaren na de oorlog begon er een periode van technische innovatie en uitbreiding voor Orfordness. Het werd een belangrijke locatie voor radiouitzendingen. De BBC World Service maakte intensief gebruik van deze locatie om nieuws en entertainment wereldwijd te verspreiden via de middengolfzenders op de frequenties van 648 kHz en 1296 kHz. Deze frequenties en de locatie waren ideaal voor het bereiken van een breed internationaal publiek. De frequentie van 648 kHz werd vooral gebruikt voor uitzendingen naar West Europa, terwijl de 1296 kHz meer gericht was op het uitzenden van programma's voor Oost Europa. Naast de BBC maakten ook radiostations gebruik van deze zenders om hun programma's uit te zenden, zoals de Nederlandse stations Radio Nationaal en Radio Nederland. Radio Caroline Een bijzonder hoofdstuk in de geschiedenis van Orfordness komt in de vorm van Radio Caroline, een legendarisch radiostation dat nog steeds uitzendt vanaf deze locatie op 648 kHz. Opgericht in 1964, was het een van de eerste radiostations die uitzond vanaf zee naar Engeland. Het station was een symbool van verzet tegen de BBC-monopolies op het gebied van radio-uitzendingen en bood een alternatief voor de commerciële en publieke radiouitzendingen van die tijd. Hoewel de zendtorens van Orfordness niet meer de glorie van weleer uitstralen, blijven ze een belangrijk onderdeel van de Britse radiogeschiedenis. Bezoekers kunnen nog steeds de oude gebouwen en zendapparatuur verkennen, een stille getuige van de technologische innovatie en menselijke ambitie die hier ooit plaatsvond. De locatie zelf biedt een prachtig uitzicht over de Noordzee. Afbeelding: Orfordness uitzendlocatie (foto Wikimedia Commons)

AVROTROS en PowNed hebben de handen ineengeslagen en zullen samen het eerste omroephuis vormen binnen het hervormde publieke bestel. De besturen van beide omroepen hebben ingestemd met dit voorlopige besluit, waarmee ze de weg vrijmaken voor een gezamenlijke organisatie, die vanaf 1 januari 2029 van start gaat. Beide omroepmerken zullen hun eigen identiteit behouden, maar zullen opereren onder een gezamenlijke Raad van Toezicht. De samenwerking is een reactie op de geplande hervormingen van de publieke omroep, die de komende jaren een drastische herstructurering zullen ondergaan. De fusie van AVROTROS en PowNed in een omroephuis is dan ook een logische stap. De twee omroepen werken momenteel al samen op verschillende administratieve terreinen, zoals ICT, juridische zaken, financiën en HR. Deze samenwerking zal verder worden uitgebreid zodra de formele oprichting van het omroephuis een feit is. Het nieuwe omroephuis zal een significant deel van de OCW-gelden ontvangen, met een omzet die goed is voor ruim een kwart van het totaal beschikbare budget. Dit moet ervoor zorgen dat de omroepen op gelijke voet blijven staan binnen het nieuwe bestel, dat uit vier tot vijf omroephuizen zal bestaan. De samenwerking tussen AVROTROS en PowNed moet een efficiënte en slagvaardige publieke omroep opleveren, die tegelijkertijd de identiteit van beide merken respecteert. De betrokken directeuren, Taco Zimmerman (AVROTROS) en Dominique Weesie (PowNed), benadrukken de noodzaak om de publieke omroep toekomstbestendig te maken, ondanks de beperkte middelen waar de omroepen mee te maken zullen krijgen. Op dit moment kunnen leden van beide omroepen nog stemmen over de vormgeving van de samenwerking en verdere invulling van het gezamenlijke omroephuis.

Voormalig nieuwslezer Harmen Siezen is op 84-jarige leeftijd overleden. Zijn familie heeft het overlijden vandaag bevestigd. Siezen werkte ruim dertig jaar voor het NOS Journaal en werd in die periode een vertrouwd gezicht voor vele televisiekijkers. Siezen begon zijn carrière in de journalistiek bij de Wereldomroep en de AVRO. In de jaren zestig was hij ook werkzaam bij Radio Veronica, waar hij naast radioprogramma's ook de nieuwsbulletins verzorgde. In 1969 trad hij in dienst bij het NOS Journaal, aanvankelijk als verslaggever. Al snel groeide hij door tot nieuwslezer, een rol die hij uiteindelijk meer dan drie decennia zou vervullen. In totaal presenteerde hij meer dan 17.000 journaaluitzendingen. Zijn stijl van presenteren stond bekend als beheerst, kalm en onderkoeld. In 1989 stapte Siezen kort over naar TV10, een vroeg initiatief voor commerciële televisie in Nederland. Na het mislukken van dat project keerde hij terug naar de NOS. Naast zijn rol als nieuwslezer presenteerde hij ook andere programma’s, waaronder De Jonge Onderzoekers, Zienswijze en later De Nationale Nieuwsquiz, die hij tussen 1995 en 2007 presenteerde. Zijn laatste uitzending als nieuwslezer vond plaats op 13 september 2002. Tijdens deze uitzending werd hij aan het einde verrast met bloemen door collega Philip Freriks. Na zijn afscheid verscheen hij nog sporadisch op televisie. In zijn latere jaren leidde hij een teruggetrokken leven. Siezen was sinds 1966 getrouwd en had twee kinderen. De oorzaak van zijn overlijden is niet bekendgemaakt. Afbeelding: Harmen Siezen (foto Wikimeida Commons)

De zendlocatie Zehlendorf, gelegen nabij Oranienburg, Duitsland, heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot 1936. In dat jaar werd, ter gelegenheid van de Olympische Zomerspelen in Berlijn, een kortegolfzender opgericht als onderdeel van de permanente radiodiensten. Deze faciliteit, destijds bekend als de Funksendestelle Rehmate, beschikte over 26 verschillende antennes en speelde een belanfrijke rol in de radiocommunicatie van die tijd. Na de Tweede Wereldoorlog werd het grootste deel van het zendstation door de Sovjet-bezettingsmacht ontmanteld als herstelbetaling. Slechts drie houten zendmasten bleven overeind. Twee daarvan werden in 1948 gebruikt voor de bouw van een 100 meter hoge zendmast in Golm, die dienstdeed tot 1979. In 1952 besloot de DDR op de locatie van het voormalige zendstation Rehmate een centraal langegolfzendstation te bouwen. Tussen 1956 en 1958 werd een driehoekige vlakantenne geïnstalleerd, opgehangen aan drie 150 meter hoge, geïsoleerde vakwerkmasten. Tussen 1960 en 1962 werd een tweede, hoofdantenne gebouwd: een 351 meter hoge vakwerkmast met een conische kooiantenne. Met deze antenne kon een zendvermogen van 750 kilowatt op de langegolf worden bereikt, aanvankelijk op 185 kHz, later verlaagd naar 177 kHz om interferentie te verminderen. Op 18 mei 1978 stortte de hoofdmast in nadat hij werd geraakt door een Russische MiG-21 straaljager. De Sovjet-Unie beloofde een nieuwe mast te leveren en herbouwde deze binnen een gebied van 300 meter dat tijdelijk als Sovjet-exclave werd verklaard om aan minder strenge veiligheidsvoorschriften te voldoen. In augustus 1979 was de nieuwe mast, met een hoogte van 359,7 meter, voltooid. Na de Duitse hereniging in 1990 werd de faciliteit overgenomen door Deutsche Telekom AG. Aanvankelijk waren er plannen om het station te sluiten; de kooiantenne van de hoofdmast werd verwijderd en het zendvermogen werd tijdelijk teruggebracht tot 100 kilowatt. Echter, in de tweede helft van de jaren negentig werd het langegolfzendstation gemoderniseerd en kreeg de hoofdmast een nieuwe kooiantenne. Het zendvermogen werd opnieuw verhoogd naar 500 kilowatt. In 2000 werd een 129 meter hoge vakwerkmast gebouwd voor middengolfuitzendingen, die onder andere programma’s van MEGARADIO en de Voice of Russia uitzond. Op 29 augustus 2005 schakelde het langegolfzendstation als eerste grote Duitse zender over op Digital Radio Mondiale. Echter, op 31 december 2014 werd de langegolfuitzending stopgezet als onderdeel van de algemene beëindiging van AM-radio-uitzendingen in Duitsland. De driehoekige vlakantenne werd in 2003 buiten gebruik gesteld en de bijbehorende masten werden in 2007 gesloopt. De 129 meter hoge mast werd in 2015 afgebroken, en de laatste mast van 359,7 meter werd in 2017 gesloopt, waarmee een einde kwam aan de radiouitzendingen vanaf deze locatie. Gedurende zijn bestaan heeft de zendlocatie Zehlendorf diverse radiostations gefaciliteerd, waaronder de centrale langegolfzender van de DDR en later programma’s van MEGARADIO en de Voice of Russia. Afbeeldingen: Zendlocatie Zehlendorf (Wikimedia Commons)

Arjan Snijders blijft toch te horen op Radio Veronica, ondanks zijn eerdere aangekondigd 'afscheid'. Vorige week maakte Snijders bekend dat hij na bijna vier jaar 'stopte bij de zender', waar hij zijn laatste uitzending van 70s & 80s Files presenteerde. De zender had gekozen voor een andere invulling van de zaterdagavond, waarmee zijn hinte op zijn vertek bij het radiostation. Gisteren liet Snijders via Bluesky weten dat hij aanstaande zaterdag opnieuw te horen zal zijn op Radio Veronica. Het programma krijgt een aangepaste vorm en krijgt de naam 70s & 80s Bonus Files. Snijders presenteert sinds juni 2021 programma’s op Radio Veronica. Hij begon met de Top 1000 Allertijden Allertijden en kreeg later een vaste plek op de zaterdagavond met 70s & 80s Files. Komende zaterdag presenteert hij vanaf 19:00 uur de 70s & 80s Bonus Files. Afbeelding: Arjan Snijders (foto Radio Veronica)

Eind 1972 wordt André van Duin door zeezender Radio Noordzee Internationaal (RNI) benaderd met de vraag of hij een radioprogramma wil gaan presenteren. De zondagmorgen was slecht beluisterd en met het aantrekken van bekende Nederlanders zoals bijvoorbeeld Vader Abraham en Willy en Willeke Alberti wilden ze de concurrentie aangaan met Radio Veronica. André begon o.a. dankzij zijn rol als Daantje in “Het meisje met de blauwe hoed” en een paar hits net goed door te breken bij het grote publiek en was een aanwinst voor de zender. Hij ontmoette in die tijd Ferry de Groot voor de eerste keer en de basis werd gelegd voor een humoristisch radioprogramma. Afbeelding: Dik Voormekaar (foto ClubDVM / Radio Erfgoed) Op zondagmorgen 7 januari 1973 was het zo ver. Vanaf de Mebo II werd tussen 11:00 en 12:00 op RNI de eerste Abominabele Top 2000 uitgezonden. André gebruikte die naam eerder op zijn eerste lp in het nummer Disk(me)sjokkie; een doorgeslagen DJ die de top 2000 presenteert. Tijdens een gastoptreden bij De Mounties op tv doet hij dat nog eens dunnetjes over. De presentatie van de Abominabele Top 2000 was in handen van André en Ferry zorgde voor de techniek. Tussen de platen door waren er bandparodieën, conferences en een paar zelf ingesproken onderwerpen. Een van die onderwerpen was Het hobbykwartier met presentator Dik Voormekaar. Niet André, die het programma vrij droog presenteerde, maar Dik Voormekaar werd populair. Zo populair zelfs dat André als presentator sneuvelde. Zijn typetje Dik Voormekaar werd vanaf 18 maart de nieuwe presentator en het programma droeg voortaan zijn naam: De Dik Voormekaar Show. Het succes van het typetje nodigde uit tot het verzinnen van meer typetjes. Ome Joop kwam vanaf het begin op het toneel en begon de koffie rond te brengen. Ome Joop was gebaseerd op de vader van Ferry en niet op Joop van den Ende, zoals velen denken. André en Ferry blijken elkaar uitstekend aan te voelen. Ook delen ze een absurd gevoel voor humor. Ferry hoeft zijn stem maar een beetje te verdraaien en Meneer De Groot wordt geboren. Hoewel André de komiek is en meestal aangevers om zich heen heeft, worden de rollen in de Dik Voormekaar Show vaak omgedraaid; Dik Voor Mekaar geeft de bal aan en Meneer De Groot scoort. Op 9 september 1973 worden voor het eerst “De 30 seconden van Meneer De Groot” uitgezonden. Die 30 seconden laat hij zich niet meer afnemen en zijn jarenlang de afsluiter van de show. RNI was een strak georganiseerd bedrijf. In tegenstelling tot hoe er vaak geromantiseerd over zeezenders gedacht wordt, was het een onderdeel van het Strengholt-concern uit Naarden dat maar één doel had: winst maken. André en Ferry staken de draak met alle aspecten van een commercieel radioprogramma. Commercials werden opzettelijk veranderd en belachelijk gemaakt. Dit kon niet door de beugel en er kwam steeds meer frictie tussen de leiding en André en Ferry die het als spielerei zagen. De directeur van RNI was John de Mol sr., de programmaleider was Tony Berk en Guus Jansen jr. was directeur bij Strengholt. De bom barst als André en Ferry het drietal in een uitzending vergelijkt met valse honden (de honden heten John, Tony en Guus). André werd kort daarop ontslagen en Ferry werd op non-actief gezet. Op 21 oktober 1973 werd de laatste Dik Voormekaar Show op RNI uitgezonden. Er werd nog een afscheidsuitzending gemaakt voor 28 oktober, maar die werd op het laatste moment niet uitgezonden. In die niet uitgezonden show geeft André een hint dat de show misschien toch wel weer ergens anders door zal gaan. “Dik Voormekaar gaat nooit verloren” wordt bijna een profetische uitspraak. Afbeelding: Meneer de Groot (foto ClubDVM / Radio Erfgoed) Op zaterdag 2 februari 1974 keert de Dik Voormekaar Show terug. De NCRV was blij om André binnen te halen en Ferry volgde snel. De show duurde nu geen uur meer, maar een halfuur en werd een onderdeel van het programma “Los Vast”. Omdat de show nu op Hilversum 3 in FM-kwaliteit werd uitgezonden, was de ontvangstkwaliteit veel beter en bovendien was er een veel groter bereik. De show werd binnen de kortste keren razend populair. In 1974 werd er nog een paar keer geëxperimenteerd met de formule, maar uiteindelijk wijzigde het format niet. Het programma opent met de tune 76 Trombones van Henri Mancini en sluit af met de 30 seconden van Meneer De Groot. Tussendoor werden er de zogenaamde “gammelefoonplaten” gedraaid, aaneengeweven door sketches, parodieën en interviews door Dik Voormekaar en Meneer De Groot. De wederom laatste show in die reeks was op 27 september 1975. Omdat Dik Voormekaar zo populair geworden was, werden er in 1976 veel shows herhaald. De vraag naar nieuwe shows werd luider en André en Ferry startten een nieuwe reeks met het vertrouwde concept op 1 januari 1977. Er werden nieuwe typetjes geïntroduceerd. De stem van Ome Joop verandert en hij krijgt een vragen en problemenrubriek waarin hij steevast woedend wordt en de boel afbreekt. Ome Joop wordt een begrip en in heel Nederland wordt hij nagedaan. Er vindt zelfs een Ome Joop-verkiezing bij de NCRV plaats. Dat wordt weer een rel voor André want logopedisten vinden dat kinderen hiermee hun stem beschadigen. De single “Nee nou wordt-ie mooi!” wordt in het voorjaar van 1977 een dikke hit en meerdere hits zouden volgen. Harry Nak is dit seizoen voor het eerst te beluisteren in de rubriek “Harry Nak Platenprak”. Hierin bespreekt hij nummers en geeft hij er een oordeel over. Oorspronkelijk klinkt hij erg nasaal en heeft een beetje een spraakgebrek. Door de jaren heen evolueert zijn stem en wordt hij vlotter (al is het maar iets). De naam Harry Nak is niet verzonnen. In het orkest dat de theatershows van André muzikaal ondersteunt, zit een saxofonist met die naam. Tijdens een gesprek in de bus onderweg naar het theater heeft André een gesprek met hem. Zijn manier van praten is de directe basis voor het naar hem vernoemde typetje. Op 28 mei wordt het seizoen afgesloten met de mededeling dat er geen vervolg komt op de radio, maar op televisie. Op 6 oktober 1977 is de eerste uitzending bij de NCRV op televisie te zien. De typetjes werden gespeeld door poppen. Ineens kregen ze een gezicht. Ook de dames Bep en Toos (vernoemd naar de vrouwen van de managers van André) worden vaste gezichten in de show. Toos wordt het tweede vaste typetje van Ferry. Het werd niet het succes dat het op de radio was. Op de radio kon men fantaseren hoe iemand eruit zag. Ook als er bijvoorbeeld een muur omviel kon je dat visualiseren. Op tv werd dat voorgekauwd. De uitzendingen op tv hebben twee seizoenen geduurd. Het eerste seizoen was volledig opgenomen in de studio en de poppen waren erg statisch. In het tweede seizoen heette het programma “Van hot naar haar met Dik Voormekaar”. De poppen waren nu levensgroot en de opnamen vonden plaats op locatie. Hoewel het een verbetering was, bleef het succes van de radio uit. Op 5 maart 1979 is het programma voor het laatst op tv te zien. De poppen verdwijnen niet in de kast, maar zijn dat jaar terug te zien in het theater. Ook komen ze regelmatig terug als gast in allerlei tv-programma’s. In de TROS Top 50 - Rockplanet worden ze vaste bezoekers. Ome Joop is het meest te zien; in het land bij de presentatie van Los Vast door Jan Rietman en bij de TV-Show van Ivo Niehe. Hoewel er geen Dik Voormekaar Show te horen zou zijn in het seizoen 1977 - 1978, ontbraken de bekende stemmen niet op de radio. Vanaf 24 september 1977 wordt De VIP-show bij de NCRV uitgezonden. Hierin werden Dik Voormekaar en Meneer De Groot iedere week door een andere fanclub bezocht. Doel was om die fanclubs in de spotlights te brengen. Naarmate het seizoen vorderde, werd de invloed van de vertrouwde Dik Voormekaar-formule steeds sterker. De laatste uitzending van de VIP-show op 27 mei 1978 is zelfs een parodie op het programma zelf. De bezoekende fanclub is die van de fictieve zanger Kees Veringa. Het werd daarmee de hoogste tijd voor een nieuw seizoen met puur Dik Voormekaar. Op 14 oktober 1978 werd De Lach Of Ik Schiet Show de ether in geslingerd. Dat was de nieuwe naam voor de Dik Voormekaar Show. Het programma werd zogenaamd live uitgezonden vanuit Café De Gulle Lach in Geinstein. Groot verschil met de vroegere show was dat er nu geen platen meer tussendoor gedraaid werden. het programma was een aaneenschakeling van optredens van artiesten waarbij altijd iets fout gaat, interviews met bijzondere mensen en wat vaste rubrieken. De prijsvraag is zo’n vast onderdeel. Uit het hele land ontvangen André en Ferry briefkaarten met antwoorden van luisteraars. De laatste “nieuwe” uitzending van De Lach Of Ik Schiet Show was op 14 juni 1980, want de hele zomer werden de shows herhaald. Afbeelding: Harry Nak met Bep en Toosv (foto ClubDVM / Radio Erfgoed) Op 4 oktober 1980, bij de opening van het nieuwe radioseizoen, wordt de show weer omgedoopt tot de Dik Voormekaar Show. Ook in de nieuwe serie werden er geen platen meer gedraaid en was de show een doorlopende chaos waarbij de nadruk nog meer kwam te liggen op de vaste typetjes. Het programma werd ook meer geïntegreerd in Los Vast van Jan Rietman (die steevast Jan Rietkant werd genoemd). Met uitzondering van winter 1981-1982 liep de Dik Voormekaar Show in dit format door tot 27 april 1985. Er kwamen een aantal nieuwe typetjes bij waarvan Dikke Leo de meest in het oog springende is. Louche notaris Dikke Leo werd geïntroduceerd naar aanleiding van een schandaal met een notaris in het land. In de loop van de serie veranderde zowel de stem als de bezigheden van Dikke Leo. Uiteindelijk verkocht hij alles wat maar fout was. Een ander typetje dat vaak terugkwam was Witte Piet; een achtergebleven Zwarte Piet met een verkeerde kleur. Vooral Ome Joop is in deze periode immens populair. Hij blijkt een broer Jaap te hebben die precies hetzelfde klinkt als hij zelf. Ome Joop reist mee met Los Vast door het land en is hij vaste gast bij Ivo Niehe in de TV-Show. De Dik Voormekaar Shows zelf worden steeds korter. In het begin waren ze een half uur, maar op het laatst duurden ze ongeveer 19 minuten. Hoewel leuk werden de shows vaak een herhaling van zichzelf. De koek was op. André en Ferry geven aan dat het over is, het programma komt nóóit meer terug. De figuren uit de Dik Voormekaar Show scoorden van 1977 tot en met 1987 hits. “Nee nou wordt ie mooi!”, “Tingelingeling”, “Geef mij maar een neut”, “Zandzakken voor de deur” en “Lied voor vrijgezellen” werden stuk voor stuk hits. Een andere hit uit de Dik Voormekaar Show was “Willy Alberti bedankt” uit 1980, gezongen door Prins Bernhard naar aanleiding van het aangekondigde aftreden van koningin Juliana. Op 25 april 1981 was er een beetje vooruitlopend op de feiten, een special bij de NCRV onder de naam “10 jaar Dik Voormekaar”. Dit hysterisch overzicht kwam nog uitgebreider op een dubbel lp uit. Afbeelding: Ome Joop: (foto ClubDVM / Radio Erfgoed) Hoewel de Dik Voormekaar Show volgens André en Ferry nooit meer terug zou komen, werkten ze wel samen aan de televisieprogramma’s “Animal Crackers” en het vervolg “Wegtrekkers en Animal Crackers”. De presentator van het programma Jaap Aap is in feite een variant van Ome Joop. De beeldmontages bij “Wegtrekkers” zijn een logisch vervolg op de geluidsmontages uit de Dik Voormekaar Show. Na deze programma’s gaan André en Ferry ieder hun eigen weg. Tussen 1995 en 1998 worden er door Peter Plaisier en Sjors Fröhlich in het programma “Magic Friends” en door Ferry Maat in het programma “Maat in de middag” fragmenten uit de Dik Voormekaar Show uitgezonden. Dan wordt het 18 december 1999 en zijn André en Ferry te gast bij de tv-variant van het programma Kopspijkers van Jack Spijkerman bij de VARA. Zij spelen daar het spel “Kopspijkeren”. De chemie is er weer en Jack Spijkerman wordt ondergesneeuwd in een pandemonium van de stemmen van de nog altijd bekende stemmetjes. De reacties waren overweldigend positief. Omdat André zijn CD “Kaars in het donker” onder de aandacht wilde brengen kreeg hij Edwin Evers (een grote fan) zover om in zijn show een uurtje terug te keren met de Dik Voormekaar Show. Dat was op 25 februari 2000. Wederom waren de reacties louter positief en de roep om de terugkeer van de Dik Voormekaar Show op de radio werd steeds luider. André en Ferry zwichten. Ze hadden er ook weer zin in. Op 13 mei 2000 zouden ze als voorproefje commentaar bij het Songfestival geven. De vuurwerkramp in Enschede op die dag strooide roet door het eten. De heren vonden het niet gepast om op die dag lollig te gaan doen. Op 7 oktober 2000 komt de Dik Voormekaar Show dan eindelijk weer wekelijks terug op de Nederlandse radio. Nu bij de TROS op zaterdagmorgen. Alle bekende typetjes zijn er weer en nieuwe worden geïntroduceerd. Overjarige hippie Wietze van de bakfietsen en Henk Dulles met zijn vrolijke Joekelulles-koor worden vaste gasten in het programma. Omdat de techniek sinds 1985 compleet veranderd was, kregen André en Ferry de beschikking over een oneindig aantal geluidssporen en kon geluid digitaal verknipt worden. Dat resulteerde soms in de grootst mogelijk denkbare chaos op de radio. Wel was merkbaar dat er minder inspiratie was dan in de vroegere jaren. Bepaalde sketches (bijv. “de boomchirurg” en “Johnny Huls de platenproducer”) werden in een nieuw jasje nog eens herhaald. Na drie seizoenen is het over. De zendercoördinator van 3 FM maakt in de zomer van 2003 bekend dat er voor het programma geen plaats meer is op dat station. Op 31 mei 2003 was de laatste uitzending. Er wordt door het management van André nog een poging ondernomen om het programma onder te brengen bij een ander radiostation maar al vrij snel wordt duidelijk dat dit er niet in zit. Dat was tot op heden de allerlaatste Dik Voormekaar Show op de radio. Los van herhalingen zijn er geen nieuwe shows meer uitgezonden. Afbeelding: André van Duin en Ferry de Groot tijdens de opname van de TV serie in 2009 (foto Vincent Schriel) Dit betekende niet het einde van de Dik Voormekaar Show. Na een succesvol live-optreden op 10 oktober 2006 van André en Ferry bij “De wereld draait door” wordt het idee geboren om de Dik Voormekaar Show live te gaan opvoeren in de nieuwe theatershow van André. Ferry vindt het leuk om een keer zoiets mee te maken en gaat in het seizoen 2007-2008 met André mee op toernee met André van Duin’s Nieuwe Revue. Dat smaakte naar meer. Vanaf 27 februari 2009 is de televisievariant van dit nieuwe format van de Dik Voormekaar Show te zien bij de TROS. Met publiek erbij presenteren André en Ferry de show die aangevuld wordt met op locatie opgenomen filmpjes en liedjes. De verwachtingen waren hoog gespannen. Naar de eerste aflevering keken bijna 2,5 miljoen kijkers. Net als in de jaren ’70 en ’80 bleek de Dik Voormekaar Show een ander publiek te hebben dan de reguliere André van Duin shows en zakten de kijkcijfers in om rond de miljoen kijkers te eindigen. Vooropgesteld dat dit nog steeds een zeer behoorlijk aantal kijkers is, was dat te weinig om er een vervolg op te maken. Ferry zei achteraf dat de invloed van Joop van den Ende op het programma te groot was geweest. Het originele idee was om het programma veel eenvoudiger te maken zonder publiek, om er op een eenvoudige wijze de amateursfeer van de vroegere jaren aan te geven. Na de laatste aflevering op 15 mei 2009 zijn er geen nieuwe Dik Voormekaar Shows meer opgenomen. Op 7 januari 2013 is het precies 40 jaar geleden dat de eerste Dik Voormekaar Show werd uitgezonden. Vanaf die datum wordt op Radio Extra Gold “De Gammelefoonshow” uitgezonden. Het is een programma met de muziek uit de Dik Voormekaar Show uit de jaren 70 gelardeerd met fragmenten en jingles uit de 40-jarig historie. Hoewel André in deze periode aangaf dat de Dik Voormekaar Show nooit meer terugkomt, maakt hij wel wat aankondigingen voor “De Gammelefoonshow”. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan en vergeet niet: Dik Voormekaar gaat nooit verloren! Jacob van Kokswijk over de Dik Voormekaar show Jacob van Kokswijk was in de beginjaren van de Dik Voormekaar Show nauw betrokken bij het opnemen van de shows. In de Noordzee periode werden delen van de shows bij hem thuis opgenomen. Hij is de oprichter van de meneer De Groot fanclub, Postbus 345 in Leiden. In de NCRV tijd verleende hij nog hand en span diensten. We hebben Jacob gevraagd of hij enkele gebeurtenissen zou willen vertellen over zijn aandeel in de Dik Voormekaarshow. Jacob van Kokswijk: Dat van de opname van techniek in Leiden is deels waar. Ik had een geluidsstudio thuis vanwege mijn hobby als radiozendamateur (PAoDAK) en het zendstation PAoRYN/PI4RYN. Daaraan werkte o.a. ook Nico Steenbergen mee (PAoNHS), destijds nieuwslezer bij Radio Noordzee, later werkzaam bij AVRO en RTL. Zowel André van Duin als Ferry de Groot zijn langs geweest omdat de studio van Radio Noordzee in Bussum in het begin te weinig capaciteit had. En zeker geen gelegenheid voor allerlei geklungel. Dat deden we dus apart bij mij thuis. Na een tijdje werd in Bussum een studiohok bijgebouwd en weer later heeft André, na zijn verhuizing van Rotterdam (waar ie bij zijn moeder woonde aan de Rottekade) naar Rijpwetering, in de molen een eigen opnameset neergezet. Zijn moeder woonde in een stacaravan ernaast. Na het overlijden van zijn moeder is André naar Breukelen verhuisd waar hij toen in het tuinhuis een complete audio-visuele studio heeft laten aanleggen, van waaruit de opnamen voor zowel radio als TV werden samengesteld. In de NCRV-radiotijd was het (vanuit technische kwaliteit en CAO) alleen maar toegestaan aan de NOS-technici om opnamen te maken (vandaar dat André bij de NCRV in de hoorspelstudio de Dik Voormekaarshow opnam), maar een aantal jaren later is die regel voor Van Duin vervallen. De kwaliteit van de geavanceerde technologie in zijn tuinhuis stond niet ter discussie en inmiddels was de CAO vanwege alle freelancers en commerciële productiestudio's gewijzigd. Maar even wat info over de meneer De Groot fanclub. Die fanclub bestond echt. Deze is opgericht "ter ondersteuning" van die zielige meneer De Groot. Het was een andere (=mijn) postbus dan van RNI/Basart in Bussum en luisteraars werd verzocht te schrijven. Deze fanclub was bedoeld als tegenhanger van de Dik Voormekaar fanclub. Dat het een ander adres was, was om het beeld te scheppen en een hoorspelachtig 'toneelstukjesbeeld' in stand te houden dat Van Duin de controlerende baas was, en Ferry (meneer De Groot) moest de underdog spelen. Luisteraars moesten hem buiten de controle van Van Duin om kunnen schrijven en zo kwamen we dus op een postbus. Dat idee werd in een seconde geboren en ik stelde mijn postbus beschikbaar die ik ook gebruikte voor een vereniging van radiozendamateurs. De inkomende post, zo'n 30-40 brieven per week, verzamelde ik en sprak ik door met Ferry (en André). Luisteraars schreven veel kaartjes, meestal om de moed erin te houden, soms ook met bericht dat De Groot een nul was, en dat Van Duin gelijk had. Die postbus 345 in Leiden is enkele jaren na het einde van RNI opgezegd, omdat ik naar Zoetermeer verhuisde. In de oude opnamen breng ik altijd de koffie, mors daarmee (als spel) en maak lawaai van deuren openen, prullenbakken die omvallen enz. enz. en kreeg dan commentaar omdat ik het (nooit) goed deed. Maar ja, “dat is lang geleden”. Leuke momenten die ik me herinner waren de uitzending waarin werd overgeschakeld naar bijv. de directiekamer van Radio Noordzee, waar je dan een gillende meid hoorde en een mannenstem wat suggereerde dat Guus Jansen met zijn secretaresse bezig was. of naar de kantine waar je het geluid hoorde van het vallen en vullen van bekertjes uit de koffie/chocolade automaat. De beste van allemaal was voor mij het moment waarop Ome Joop een wekker ging repareren, en die met een hamer in stukken sloeg. André van Duin was niet alleen een ervaren imitator en parodiezanger, maar zeker zo'n bekwame hoorspelartiest. Die kwaliteiten kwamen extra tot zijn recht gedurende zijn tijd bij de NRCV. De opnamen voor die uitzendingen heb ik ook vaak bijgewoond en in één ervan speel ik de ambtenaar van de burgelijke stand Jacob (in het dagelijkse leven was ik ook ambtenaar), een sketch die in een video-uitvoering op de televisie is herhaald. Afbeelding: Jacob van Kokswijk in de studio te Leiden. (foto Jacob van Kokswijk) Jan Rietman en de Dik Voormekaar Show Vanaf zijn zevende jaar speelt muziek een belangrijke rol in het leven van Jan Rietman. Na de muziekschool volgde hij het conservatorium en maakt de hij zijn opwachting in diverse plaatselijke bandjes als 'The Blue Stars' en zijn eigen 'The Sunny Set', waarmee hij een nummer 1-hit scoort: 'Mijn Gebed'. De Arnhemse band 'Moan' toont belangstelling voor Jan Rietman en dit is het begin van een succesvolle periode in het Nederlandse clubcircuit. 'Moan' wordt 'Long Tall Ernie & The Shakers' en scoort de ene na de andere hit, Hij ontvangt gouden platen en gaat op tournee door Europa. Door de bekendheid van 'Long Tall Ernie & The Shakers' komt Jan Rietman in aanraking met de radio- en televisiewereld. Steeds vaker wordt hij gevraagd om met zijn piano opnamen te begeleiden. Hij wint de derde prijs op het Loosdrechts Jazzfestival, wordt arrangeur in platenstudio's voor onder andere Golden Earring en Andre van Duin en werkt met topproducers als Hans van Hemert en Peter Koelewijn die de ene na de andere hit scoren. Al doende ontmoette Jan Rietman Hans Vermeulen. Die hem vraagt hem voor 'The Rainbow Train', een Nederlandse topgroep met onder andere Anita Meyer. De groep treed veelvuldig op, maakt hits met verschillende topartiesten en wint diverse Edisons. De NCRV geeft Rietmans carrière een geheel nieuwe wending. Als presentator van het radioprogramma 'Los-Vast' met onder meer de 'Dik Voormekaar Show' is hij iedere zaterdag live op Radio 3 te beluisteren. 'Los-Vast' gaat het land in en de gelijknamige band begeleid vervolgens talloze artiesten live, staat veelvuldig in Ahoy en tot drie maal toe zelfs in een bomvolle Kuip. In die hoedanigheid werkt Jan Rietman met de groten der aarde als Linda Ronstadt, Gary Brooker, Fats Domino, Chris Rea, Leo Sayer en Billy Preston. Toch is de ontmoeting met één Nederlander voor Rietman de meest belangrijke: Via de NCRV ontmoet hij André van Duin. Hij leert hem met alle 'gekte' en werkdruk in radio- en televisieland om te gaan. In de Prive (1994) zegt hij over André van Duin: "Ik deed bij de NCRV het programma Los Vast, en een onderdeel daarvan was de Dik Voormekaar Show van André van Duin en Ferry de Groot. Zo heb ik André leren kennen. Ik was daar voor de censuur. Ik moest zorgen dat er in dat programma geen onnette worden werden gesproken, want het was in die tijd allemaal nog heel streng. Er mocht niet veel. Ik moest het dus allemaal kuisen. Dat was af en toe heel wat werk, want die bandopnamen die André thuis had gemaakt met Ferry kwamen soms pas op het laatste moment. Als ik dan vroeg 'moet ik hem nog controleren?', dan was het van 'neeh'. Dat was voor mij dan aanleiding om het twee keer af te luisteren. Grappig was dat later in dat programma een hele serie zat over Dikke Leo. Dat was een van de karakters uit de show. Die liet steeds natuurfilms uit Tirol zien aan Ome Joop. Dat ging natuurlijk over pornofilms, maar dat hebben ze bij de NCRV in het begin nooit door gehad. Dat was lachen geblazen. Ik heb in die periode de absolute liefde gekregen voor het radiowerk door het gemak en de rust waarmee André dat maakte. Hij is voor mij ongelooflijk belangrijk geweest in mijn carriere. Behalve dat we met elkaar werken, is er ook een hechte vriendschap ontstaan. Hij is een van de weinige echte vrienden die ik in dit vak heb. Daar ben ik hem heel dankbaar voor." Gert van Brakel over de Dik Voormekaar Show Na het abrupte einde van de Dik Voormekaar Show op Radio Noordzee kwam de show terug bij de NCRV. Een gewaagde stap in die tijd voor een christelijke omroep. Om problemen te voorkomen werd er censuur toegepast op grappen en woorden die niet gepast waren. Vanaf het begin is Gert van Brakel namens de NCRV aanwezig geweest bij de opnames als de man van de censuur. Veelvuldig werd hij door André en Ferry op de hak genomen. Gert van Brakel: Nadat André van Duin bij Radio Noordzee was gestopt vanwege een conflict rond (toen nog alleen) technicus Ferry de Groot, is hij vanaf begin 1974 gestart in het programma Los Vast van de NCRV. Nota bene Johan Bodegraven was de grote man van de afdeling Gevarieerde Programma's die in die tijd enorm vooruit liep en gezien de christelijke achtergrond aardig zijn hoofd in de strop stak door Van Duin in huis te halen. Ongeveer zoals gebeurd is met Paul de Leeuw recentelijk bij de NCRV werd dit toen ook verwacht door iedereen. Bodegraven bedacht toen een list. Hij stelde mij aan als censor die bij de opname’s aanwezig moest zijn om op voorhand allerlei slips of the tongue er uit te halen. Ja en dan moet je denken aan teksten als "oh”, ”goh", “jéétje”, enz. Waar hád je het over. Maar ja, de leiding van de NCRV was al lang tevreden dat er iemand waakte over het godsdienstig erfgoed van de NCRV. Natuurlijk was Van Duin, alias Dik Voormekaar, de eerste die in de uitzending geintjes over die functie ging zitten maken. Voor de rest werden de gekste teksten en suggesties gewekt, die volslagen ongemoeid door de NCRV-leiding werden uitgezonden. Een goed voorbeeld daarvan zijn de Knut en Helga stukjes onder het mom van natuurfilms die gelardeerd werden met het liedje van Jane Birkin Je t'aime, moi non plus. Die werden zonder meer geaccepteerd door iedereen bij de NCRV. Maar ook het bezoek aan de woning van Johan Bodegraven in de Bekende mensenroute ging er foutloos doorheen. Op de vraag van meneer de Groot aan Dik Voormekaar hoe je dat huis dan kon herkennen,was het antwoord: “zie je dan niet al die lege flessen voor de deur”. Plus hard gelach. Dat ging allemaal goed. Zo hebben we zes jaar lang elke vrijdagmiddag tussen 2 en 5 uur ons kapot geamuseerd bij het maken van de show, die aan het eind van Los Vast werd uitgezonden voor gemiddeld 2,5 miljoen Nederlanders. Toen was radio nog heel wat. Ik heb een paar keer problemen gehad in die zes jaar doordat iemand anders mij waarnam tijdens vakanties en er ondanks alles toch een jeetje doorheen glipte. Dat werd dan door een dienstdoende gesjeesde dominee voor de uitzending nog even eruit geknipt. Maar als je alle uitzendingen bij elkaar optelt, is het eigenlijk peanuts als je kijkt naar wat er uit moest. In december 1979 heb ik afscheid genomen van Gevarieerde Programma’s Radio en ben ik overgestapt naar Hier en Nu Radio waar ik negen jaar als oorlogsverslaggever heb gewerkt. Dat eindigde in juni 1989 op het Plein van de Hemelse Vrede in Peking waar ik verslag deed van de slachting onder studenten en vakbondsmensen. Daarna ben ik verslaggever geworden bij RTL Nieuws en in januari 2003 ben ik met pensioen gegaan. Gert van Brakel (Van Brakelenstein van nr. 6 driehoogachter boven de fietsenstalling) Zie ook: https://radiopedia.nl/wiki/Dik_Voormekaar_show http://database.clubdvm.nl/

Op 10 maart 2025 lanceren Fien Germijns en Thibault Christiaensen de podcast Bijna-dertigers, waarin ze samen met bekende dertigers stilstaan bij deze nieuwe levensfase. De reeks bestaat uit vijf afleveringen en is te beluisteren én te bekijken via het Studio Brussel-kanaal op VRT MAX. Elke aflevering ontvangt het duo een ervaren dertiger om onderwerpen als ouder worden, carrière, relaties en maatschappelijke verwachtingen te bespreken. Bekende gasten zoals Jens Dendoncker, Lize Feryn, Daan Alferink, Brent Vanneste en Charlie Dewulf delen hun inzichten en anekdotes. Daarnaast verschijnt in elke aflevering een mysterieuze gast die voor zijn of haar 30ste verjaardag iets opmerkelijks heeft gedaan. Overzicht afleveringen Aflevering 1 – Jens Dendoncker Hoe vermijd je catfishes en dad jokes na je 30ste? Daten na je dertigste, een fascinatie voor huishoudelijke apparaten en de vraag of je terug naar je geboortedorp moet verhuizen staan centraal. Aflevering 2 – Lize Feryn Praten dertigers alleen nog over kinderen? Wat verandert er in sociale gesprekken na je dertigste? Word je vroeger moe, en is een ‘dirty thirty’-feest verplicht? Aflevering 3 – Daan Alferink Hoeveel verbouwingen zijn te veel verbouwingen? Van chips eten uit een zak tot het eeuwige klussen in huis—hoeveel moet je als dertiger nu écht verbouwen Aflevering 4 – Brent Vanneste Begint je biologische klok te tikken? Moet je ineens sportiever worden, en hoe beïnvloedt deze leeftijd je levensstijl? Aflevering 5 – Charlie Dewulf Hebben dertigers hun leven op orde? Welke emoji’s mag je nog gebruiken, wat moet je met al die notarisaktes en moet je je partner nu écht ten huwelijk vragen? De podcast Bijna-dertigers is vanaf nu beschikbaar via VRT MAX en het Studio Brussel-kanaal, met zowel audio- als videoversies van de afleveringen. Afbeelding: Bijna-dertigers (foto VRT)

Golden Oldies Radio, een zender met een brede selectie aan muziek uit de jaren ’50, ’60, ’70 en ’80, heeft een nieuwe frequentie. Het station, dat eerder uitzond op 1224 kHz, is recent verhuisd naar 1566 kHz op de middengolf. Na een korte periode op laag vermogen met een tijdelijke zender, draait de hoofdzender inmiddels weer op volle sterkte vanuit Rotterdam-Hoogvliet. Het radiostation staat bekend om zijn uitgebreide collectie nostalgische hits en zeldzame nummers die luisteraars meenemen naar vervlogen tijden. Naast het vertrouwde format brengt Golden Oldies Radio op zondag een speciale programmering in de sfeer van de legendarische zeezender Radio Mi Amigo uit de jaren ’70. Op deze dag krijgen luisteraars een mix van muziek en commercials uit die tijd, wat de authentieke Mi Amigo-ervaring terugbrengt. Bekende namen uit de radiowereld maken deel uit van de programmering, waaronder Erik Hendrickx, Joe Wells en de zoutwater deejays van toen Frans van der Drift en Ton Schipper. Vanaf april sluit ook Wim van Egmond zich aan bij het team. Golden Oldies Radio is te beluisteren in Zuid-Holand op 1566 kHz en wereldwijd via de website.

Terugblikken brengt altijd wel weer bijzondere herinneringen naar boven, al dan niet vergeten. Deze keer duik ik maar eens in het jaar 1969. Het was op 11 juni dat bekend werd dat er te zijner tijd een derde televisienet erbij zou komen in Nederland. Het werd bekend gemaakt aan de leden van de Tweede Kamer door de toenmalige minister voor Verkeer en Waterstaat, de heer Bakker. Hij kon nog geen officiële datum noemen daar de ingebruikname van Nederland 3, zoals het net door het leven diende te gaan, mede afhankelijk was van de realisering van de zogenaamde CAS, dat stond voor Centraal Antenne Systeem. En over de intrede van het systeem diende de leden van de Tweede Kamer een beslissing te nemen. Die finale beslissing bleef nog uit maar de Volksvertegenwoordigers gingen wel akkoord met het wegnemen van de juridische belemmeringen voor de aanleg van het CAS. Ondanks de tegenstemmen van de VVD, SGP en de Boerenpartij. En toch bleven de meeste partijen in de Tweede Kamer nog aarzelend staan inzake het nemen van een finale beslissing. Minister Bakker had zijn uiterste best gedaan tijdens het debat om de voordelen van het CAS boven andere systemen duidelijk over te brengen. Het door de Delftse professor Borderwijk ontworpen systeem had als doel om signalen van buitenlandse televisiestations vanaf landsgrenzen door te geven. Hij wees er onder meer op dat in het gehele land, zo was de bedoeling, dergelijke programma’s storingvrij konden worden doorgestuurd en ontvangen. Het grote voordeel was daarbij dat er uiteindelijk een oplossing kon komen om de enorme antennewouden op de Nederlandse daken te minimaliseren. Daarnaast pleitte hij voor snelle invoering daar er dan in de toekomst ook ruimte kon worden gecreëerd voor verspreiding van lokale- en regionale televisieprogramma’s. Wel stelde minister Bakker dat er voor de invoering van het CAS-Systeem in eerste instantie een bedrag van 270 tot 300 miljoen gulden op landelijke basis nodig was. Deze investering was volgens hem terug te verdienen door gezinnen, die aangesloten wensten te worden, een wekelijks bedrag van 1 tot 1,50 gulden te laten bijdragen en dat bovenop de verplichte omroepbijdragen, waardoor de grootse deel van de kosten door de consumenten kon worden betaald. Een dag eerder was er, door een wetswijziging, een einde gemaakt aan de monopolypositie van de P.T.T., tot op dat moment verantwoordelijk voor verspreiding van radio- en televisiesignalen buiten de private antennes om. Op die manier werd het mogelijk voor andere organisaties de exploitatie van kabelnetten mede te kunnen exploiteren van een deel van de CAS, ofwel CAI – zoals het systeem ook werd genoemd. In de maand juni 1969 werden er nog meer veranderingen op het gebied van communicatie bekend gemaakt. Wonende in Groningen kregen we te horen dat met ingang van 5 juli het telefoonnet van de stad voor alle inwoners van Nederland toegankelijk zou worden via een nieuw netnummer en wel 050. Deze invoering, ter vervanging van 05900, werd mogelijk door de plaatsing van de nodige apparatuur in de verschillende district centrales. Het had minder tijd gevergd dan eerder werd gesteld. Uiteraard diende het nieuwe toegangsnummer landelijk bekend te worden gemaakt en het Bureau Voorlichting van de Gemeente Groningen maakte het bekend van een kwart pagina grootte advertentie in onder meer alle landelijke dagbladen. De bestuurders van Groningen dachten aan het financiële plaatje en men besloot dat de afdeling Voorlichting een informatiefolder diende te sturen naar alle ondernemingen binnen het bedrijfsleven met het verzoek een bijdrage te leveren in de kosten van het promotieproject. Er werd verteld dat met de introductie van het verkorte netnummer dat het beeld van Groningen elders in gunstige vorm beïnvloed zou worden. Dit naar voorbeeld van soortgelijke netnummers als 020 Amsterdam en 010 in Rotterdam. Tevens werd bekend gemaakt dat de Commerciële Club, de gemeentelijke vereniging van Nijverheid en Handel de advertentiecampagne als gunstig had ontvangen. Wel werden stapsgewijs in de gemeente Groningen de aangesloten abonnees een nieuw telefoonnummer toegewezen en verkregen ze een zes cijferig nummer. Het was in het district Groningen allereerst de inwoners met een telefonie abonnement in de wijk Selwerd, die een extra cijfer, een 7, kregen toegevoegd aan hun telefoonnummer. Voor de overige wijken ging dit stapsgewijs. Bij de eerste volgende verschijning van de telefoongidsen in begin 1970, die als gebruikelijk deur tot deur werden verspreid, werden de bewoners met het nieuwe aansluitnummer genoemd. Het duurde vervolgens een paar jaar totdat alle aansluitingen in de gemeente Groningen met een extra cijfer waren aangepast. Maar ook het bericht over de uitbreiding van zendtijd voor televisiereclame werd in juni 1969 bekend gemaakt. Met ingang van 1 januari 1970 zou 6 minuten oer dag aan reclame uitingen via de STER erbij komen en het totaal op 27 minuten per dag brengen. Het werd als volgt op de netten verdeeld: Twee reclameblokken van gemiddeld ca. 180 seconden lengte rond het journaal van ca 19.00 uur, op zowel Nederland 1 als 2. Twee reclameblokken van gemiddeld ongeveer 225 seconden lengte rond het journaal van 20.00 uur, eveneens op beide netten. Het totaal aantal reclameblokken per dag ging derhalve 8 bedragen, te weten: 4 x 180 seconden is (12 minuten); 4 x 225 seconden is (15 minuten). De tarieven voor televisiereclamezendtijd werden met ingang van 1 januari 1970 niet gewijzigd in vergelijking met de prijzen die in 1969 werden gehanteerd. De zendtijd voor radio reclame werd met ingang van dezelfde datum voor Hilversum I en II uitgebreid met 5 minuten per radionet, te plaatsen respectievelijk na het nieuws van 7.00 uur, vóór en na het nieuws van 11.00 uur, alsmede vóór en na het nieuws van 16.00 uur. De radioreclame-zendtijd op Hilversum III werd op 1 januari 1970 niet gewijzigd. Wat een weelde vergeleken met de enorme hoeveelheid aan onderbrekingen voor het brengen van de reclameboodschappen zoals heden ten dage ons wordt voorgeschoteld. Hans Knot, 6 juli 2024

Presentatrice en nieuwslezer Loretta Schrijver is op 68-jarige leeftijd overleden. Haar familie heeft het nieuws vandaag bekend gemaakt. Schrijver stierf aan de gevolgen van kanker, een ziekte die vorig jaar zomer opnieuw bij haar werd vastgesteld. Loretta Schrijver werd in 1956 geboren in New York en verhuisde later naar Nederland. Ze begon haar carrière in de media na haar studie geschiedenis en vertaalkunde en werkte een aantal jaren voor de Veronica Omroep Organisatie waar zijn onder andere Veronica Nieuwsradio presenteerde. In 1989 maakt zij haar tv-debuut bij RTL Nieuws, waar ze jarenlang het gezicht was, samen met Jeroen Pauw. Gedurende haar carrière bij RTL was ze niet alleen nieuwslezer, maar ook presentatrice van andere programma’s, waaronder Koffietijd op RTL 4 en The Masked Singer. Na haar jaren bij RTL Nieuws maakte Schrijver in 2007 de overstap naar Omroep MAX, waar ze meer afstand nam van de actualiteiten. Naast haar werk als nieuwslezer en presentatrice, deed ze in 2010 mee aan Wie is de Mol?, wat haar nog breder bekend maakte bij het Nederlandse publiek. Ze was ook actief als stemactrice en sprak onder andere filmpersonages in. Schrijver stond bekend om haar warme persoonlijkheid, haar herkenbare stem en haar liefde voor dieren. Ze was een gepassioneerd voorvechter van dierenwelzijn en zette zich in voor diverse dierenorganisaties. In haar laatste levensjaar was ze open over haar ziekte en de behandelingen, waarbij ze benadrukte dat ze zich niet als ‘zieke Loretta’ wilde laten zien. Loretta Schrijver is vannacht in het ziekenhuis overleden. Er wordt in besloten kring afscheid genomen. Afbeelding: Loretta Schrijver (videostill)

Na een week vol oplettendheid en spanning op de radio is het spel ‘Het Verboden Woord’ bij Qmusic ten einde. Gedurende zeven dagen mochten de Q-dj’s het woord ‘altijd’ niet uitspreken. Telkens wanneer dit toch gebeurde, konden luisteraars 500 euro shoptegoed winnen. In totaal werd het woord 64 keer per ongeluk uitgesproken, waardoor de prijzenpot opliep tot 32.000 euro. De actie zorgde voor een speelse dynamiek binnen de Q-studio. Dj’s probeerden elkaar te laten struikelen over het verboden woord met slimme trucs en onverwachte valstrikken. Tom De Cock eindigde net als vorig jaar bovenaan de ‘wall of shame’ met tien uitgesproken ‘altijds’, waarmee hij de luisteraars het meeste prijzengeld opleverde. Om zijn collega’s eveneens in de val te lokken, rolde hij een rode loper met het woord ‘altijd’ over de hele studio uit. Met het einde van het spel mogen de Q-dj’s weer onbeperkt ‘altijd’ zeggen op de radio.

De Amerikaanse regering heeft besloten om de internationale omroepdiensten, waaronder Voice of America (VoA) en Radio Free Europe/Radio Liberty, volledig te beëindigen. Dit betekent het definitieve einde van een instituut dat sinds 1942 werd ingezet voor internationale berichtgeving en propaganda tegen onderdrukkende regimes. De maatregel is officieel in gang gezet door de controle over de zenders volledig over te nemen en alle vaste medewerkers te ontslaan. De eerste tekenen van de afbouw werden zichtbaar met de beëindiging van contracten met grote nieuwsagentschappen zoals AP, Reuters en AFP. Kort daarna werd personeel van de omroepen direct ontslagen, soms vlak voor hun uitzendingen. De VoA en de andere zenders speelden een belangrijke rol in de Koude Oorlog en stonden bekend om hun uitzendingen naar landen waar persvrijheid onder druk stond. Door middel van krachtige kortegolfzenders konden ze gebieden bereiken waar onafhankelijke berichtgeving moeilijk toegankelijk was. In het verleden werden deze zenders doelwit van sabotage, waaronder bomaanslagen van geheime diensten. Als gevolg van de sluiting zijn sommige zendstations al overgeschakeld op non-stop muziekuitzendingen. Verwacht wordt dat de overige stations binnen enkele dagen volledig stil zullen vallen. Het afbreken van zendmasten lijkt een volgende stap te zijn om de sluiting onomkeerbaar te maken. Het stoppen van de Amerikaanse internationale radio past in een bredere trend waarin traditionele buitenlandse omroepen steeds meer plaatsmaken voor internetgebaseerde nieuwsverspreiding.