Doorzoek de gemeenschap

Het was nooit weg, maar momenteel beleeft het een echte renaissance: radio. Het geeft ons betrouwbare informatie, geeft ons structuur en begeleidt ons de hele dag door. Vooral in tijden van crisis worden mensen steeds meer aangetrokken tot de ontvangers en geven ze ons het gevoel dat we niet alleen zijn met onze angsten en zorgen. Wat vandaag de dag vanzelfsprekend lijkt, was 100 jaar geleden een sensatie: op 22 december 1920 speelden Reichspost-medewerkers van het hoofdradiostation in Königs Wusterhausen bij Berlijn een historisch kerstconcert - de eerste openbare radio-uitzending in Duitsland. Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan, de tentoonstelling ON AIR. 100 jaar radio in het Museum voor Communicatie Berlijn van 2 oktober 2020 tot 29 augustus 2021 belicht de successen, de pauzes en de toekomst van 's werelds eerste elektronische massamedium. Tijdens een tournee door 100 jaar radiogeschiedenis in Duitsland komen bezoekers ongeveer 200 objecten tegen die vertellen over de technische fundamenten en het begin van de radio, de rol van de radio in het nazi-tijdperk en de reorganisatie in een verdeeld en vervolgens herenigd Duitsland. 37 speciale radiotentoonstellingen worden interactief geënsceneerd door prominente radio- en podcaststemmen, waaronder Oliver Kalkofe en Katrin Müller-Hohenstein. Bovendien kunnen de gasten niet alleen ontdekken hoe een radiostudio eruit ziet en functioneert: In de uitzendruimte kunnen ze hun eigen radioprogramma maken en presenteren of een mixband opnemen met hun zeer persoonlijke audiobiografie. Naast de betekenis van radio als cultuurobject of verbindend medium in tijden van crisis staat ook de vraag op het spel welke rol radio in de toekomst zou kunnen spelen. De tentoonstelling gaat gepaard met een uitgebreid aanbod aan educatieve activiteiten en evenementen, waaronder een zelf geleide ontdekkingstocht voor gezinnen. radio.museumsstiftung.de

Vandaag is het boek 100 jaar radio van Hans Knot gepubliceerd. Vol met historische verhalen die het ons geliefd medium belichten. Via www.mediacommunicatie.nl kun je een overzicht van de hoofdstukken zien, maar ook een idee van hoe een hoofdstuk eruit zien. Bovenal hoe het boek is te bestellen www.mediacommunicatie.nl

100 Jaar Radio. Het is maar goed dat de term '100 jaar Radio' niet beschermd is. Bij NH Radio (het vroegere Radio Noord-Holland) onstond in maart 2018 het idee om iets te gaan doen met het gegeven dat de radio in 2019 een eeuw zou bestaan. Logisch, want Hilversum (én Beeld & Geluid) liggen in het verspreidingsgebied van NH. We bepaalden de startdatum van onze uitzendingen op 1 januari. Vanaf de nazomer stoomde ook de landelijke omroep zich klaar. Zij zijn nu al wat eerder met hun serie begonnen. Maar goed, nu zijn er twee paralelle series. Dubbel genieten dus voor de liefhebbers. Bij NH is er elke week een podcast die op vrijdag wordt gepubliceerd en op zondagmiddag een radio-uitzending van 14.00 tot 15.00 uur. Presentatie Arjan Snijders en Harm Edens, historische audio Edwin Wendt, gastenproductie Eline Maarse en Ron Vergouwen. Wat de historische audio betreft: jullie zullen weten dat ik al jarenlang actief ben op dit forum en de voorlopers, ik download van alles en ik bied van alles aan, zodat ik net als de meesten van jullie een immens archief heb. Uit die tienduizenden uren selecteer ik elke week materiaal. De namen van de oorspronkelijke aanbieders worden in de uitzending niet 1-op-1 genoemd, ik weet die eerlijk gezegd ook niet altijd, wel wordt duidelijk gemaakt dat ik put uit de bronnen van mede-radioverzamelaars. Zo ging het ook bij 50 jaar 3FM, de serie die wij vier jaar geleden maakten voor KX radio. Overigens: het bezitten van zo'n archief is een ding, het selecteren en op maat monteren is elke week een stevige klus, die ik overigens met liefde klaar. Op zondag 7 januari ging de eerste uitzending over de start van de radiodag, ochtendprogramma's door de decennia heen. https://www.nhradio.nl/podcasts/

Voor die gene die het niet gehoord hebben of terug willen luisteren de opnames op de verjaardag van de radio op 100 jaar Radio. Inclusief de War of the Worlds (Nederlandse versie) https://www.mediafire.com/folder/mjktnjvp6bxjm/

Iemand die dit wil opnemen en uploaden? vanavond (dinsdag) op NPO 1 en NPO-R1. Gaat me natuurlijk om de radiouitzending. ‘De Wereld Draait’ door staat vanavond stil bij 100 jaar radio. De uitzending is daardoor niet alleen via televisie te zien, maar ook te horen op NPO Radio 1. Er komen fragmenten en jingles uit diverse radioprogramma’s voorbij. Ook komen de presentatoren van toen en aan bod: van Joost den Draaijer tot ‘Spijkers met Koppen’, van Lex Harding tot ‘Met Het Oog Op Morgen’. Matthijs van Nieuwkerk wordt bijgestaan door Gerard Ekdom, die de avond aan elkaar schuift. Giel Beelen is er met zijn ‘Giel Mobiel’, New Cool Collective speelt een medley van bekende en minder bekende radio-tunes en Jan van Veen brengt speciaal voor deze gelegenheid een gedicht.

Op 6 november aanstaande is het exact 100 jaar geleden dat Hanso Idzerda de allereerste radio-uitzending ter wereld maakte, vanuit zijn huis in Den Haag. Radio West viert dat die week met de themaweek ‘100 jaar Radio’. Op woensdag 6 november – dé dag- pakt de regionale zender, samen met de Haagse lokale zender Den Haag FM extra groot uit met ‘Idzerda Day’. Dit evenement wordt in het Kurhaus in Scheveningen georganiseerd in samenwerking met de Vereniging van Radio Zend Amateurs en de Gemeente Den Haag. Hanso Idzerda Ingenieur Hanso Idzerda was een Nederlandse omroep-pionier. Zijn uitvinding om via de ether spraak en muziek uit te kunnen zenden, was het begin van de radio zoals we dat nu wereldwijd kennen. Deze eerste uitzending verzorgde Idzerda vanuit zijn huis aan de Beukstraat in Den Haag op 6 november 1919. Dit jaar dus precies 100 jaar geleden. In heel Nederland besteden diverse radiostations aandacht aan dit jubileum, zo ook 89.3 Radio West en Den Haag FM. Op deze manier wordt Hanso Idzerda –die eigenlijk nooit echte erkenning voor zijn baanbrekende uitvinding kreeg- alsnog in het zonnetje gezet. Op 6 november gebeurt dit zelfs letterlijk, via drie van zijn kleinzoons tijdens een groot radio-evenement in het Kurhaus in Scheveningen. Idzerda Day, 100 jaar Radio vanuit het Kurhaus Op 6 november is de grote zaal van het Kurhaus in Scheveningen het toneel van het evenement ’Idzerda Day, 100 jaar Radio’. Bij dit evenement leert het publiek van alles over radio. Maar er is ook veel te doen. Zo kunnen de bezoekers hun eigen jingle maken, een plaat aan- en afkondigen, met weerman Huub Mizee een weerbericht maken en op de foto met bekende radiopresentatoren en artiesten. Daarnaast is er ieder uur een optreden van een artiest, zoals Ed Struijlaart, George Baker, OG3NE, April Darby, Carolina Dijkhuizen, The Motions, Ben Cramer, de Bill Baker Band, René van Kooten & Tessa-Sunniva van Tol (op dit moment samen te zien in de musical Anastasia) en meer. Natuurlijk is alles live te volgen vanuit een grote glazen studio van 89.3 Radio West en Den Haag FM, die op die dag een gezamenlijke uitzending maken en bijzondere gasten ontvangen. Denk hierbij aan NOS politiek verslaggever en oud-hoofdredacteur van Omroep West Ron Fresen, de stem van Radio 1 Hans Hogendoorn en Bart van Leeuwen, pseudoniem van Ton Egas (diskjockey, radiopresentator en voice-over) en oud Radio West-presentator Michiel Steenwinkel. De uitzending zal ook in beeld te volgen zijn via een online stream. 'Idzerda Day' wordt georganiseerd in samenwerking met de Vereniging van Radio Zend Amateurs (VRZA) en de Gemeente Den Haag. De VRZA toont in de zaal bijzondere oude radiostudio’s, zoals een nostalgische studio van de NOS, maar ook de originele radio die Idzerda bouwde. Ook is er een expositie te zien over van alles wat met 100 jaar radio te maken heeft en zenden meerdere internet radiostations vanuit de zaal uit of nemen een uitzending op. Het publiek is van harte welkom in het Kurhaus tussen 10.00 uur ’s morgens en 21.00 uur ’s avonds. De uitzending op Radio West en Den Haag FM is te horen van 09:00 tot 19:00 uur. Themaweek 100 jaar Radio Van zaterdag 2 november tot en met vrijdag 8 november besteedt Radio West de hele week veel aandacht aan het 100-jarig bestaan van radio. Zo zijn de vragen en prijzen van de spelletjes aangepast aan dit thema en zijn er diverse speciale gasten te horen die hun sporen hebben verdiend op het gebied van Nederlandse radio in Studio Haagsche Bluf (op werkdagen van 18:00 tot 19:00 uur) Uitzendtijden en ontvangst De themaweek ‘100 jaar Radio’ is op Radio West te horen van zaterdag 2 november t/m vrijdag 8 november. De uitzending ‘Idzerda Day’ vanuit het Kurhaus is op 6 november te volgen tussen 09:00 tot 19:00 uur op zowel Radio West als Den Haag FM. Ook is de uitzending in beeld te volgen via Den Haag TV, een stream op www.omroepwest.nl, alsmede via de Omroep West app en de Facebookpagina van Radio West. Het evenement ‘Idzerda Day’ op 6 november is voor het publiek toegankelijk van 10:00 tot 21:00 uur. De toegang is gratis. Voor parkeren: zie de website van het Kurhaus. Radio West Radio West is te beluisteren via de ether, 89.3 FM en via DAB+. Online is de zender te horen via de website Omroepwest.nl en de app voor mobiel en tablet. Daar zijn de uitzending ook later terug te luisteren. Kijk hier voor meer ontvangstmogelijkheden. Den Haag FM Den Haag FM is in de Den Haag en directe omgeving te ontvangen via de ether 92.0 FM. In hele Nederland en daarbuiten is Den Haag FM te volgen via de website denhaagfm.nl en de DHFM app. Afbeelding: Hanso Idzerda

Op 5 januari 1974 begon op de VARA radio ‘In de Rooie Haan’, live vanuit een geïmproviseerd café in de hal van de studio in Hilversum. Een politiek café op de zaterdagmiddag dat al snel hét podium werd voor ministers, staatssecretarissen en Kamerleden waar nieuws gemaakt werd dat het ANP en de maandagkranten haalde. Veertien jaar later werd het programma opgevolgd door ‘Spijkers met Koppen’ dat heel anders en toch een beetje hetzelfde was. Dat programma bestaat inmiddels 31 jaar. Bert Kranenbarg praat met drie makers van de programma’s. Bedenker en eindredacteur Jan Nagel vertelt hoe hij alle ministers van het kabinet Den Uyl aan tafel kreeg. En hoe hij het café in toom hield als VVD-er Hans Wiegel te gast was. Waarom wilde hij discjockey Felix Meurders als één van de presentatoren? En waarom mislukte het om het succesvolle radioprogramma op televisie te krijgen? Felix Meurders zat in het presentatietrio van In de Rooie Haan en presenteert nu nog steeds Spijkers met Koppen al is er discussie over hoe lang hij dat nog mag doen. Hij weet te vertellen hoe de redactie van de Rooie Haan Joop den Uyl te grazen nam toen ze in de gaten kregen dat hij altijd vooraf wist welke vragen gesteld zouden worden. En vertelt hoe de EK-finale van 1988 waar Oranje won de doodsteek bleek te zijn voor de Rooie Haan. Nicolette Schouten begon als gastvrouw en producer bij In de Rooie Haan en is nu nog steeds redacteur van Spijkers met Koppen. Wat maakt de programma’s zo bijzonder dat ze in 35 jaar niet is weggegaan? Welke politici waren het leukst om te ontvangen? En waarom is Spijkers met Koppen nog steeds zo populair. Natuurlijk zijn er ook veel fragmenten uit de beide programma’s te horen. Iedere donderdagmiddag viert Bert op 5 op NPO Radio 5 de verjaardag van de radio. Dit jaar is het precies honderd jaar geleden dat het eerste radioprogramma in Nederland werd gemaakt. Daarom staat Bert op 5 wekelijks stil bij bijzondere radio uit het verleden, in samenwerking met het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en Jingleweb.nl. Eerder al maakte Bert Kranenbarg in deze serie portretten over Met het oog op morgen, De toestand in de wereld (door mr. G.B.J. Hiltermann), Raden maar en De Stemband (met Kees Schilperoort), ‘Echt oude radio’ met mediahistoricus Bas Agterberg van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, Cappuccino van Sjors Fröhlich en Radio Tour de France. Alle portretten zijn als uitgebreide podcast terug te luisteren via nporadio5.nl en de bekende podcastkanalen. Bert op 5: donderdag 29 augustus van 16:00 tot 18:00 uur op NPO Radio 5.

Met de lancering van de podcastserie Hallo Hier Hilversum op dinsdag 6 november geeft NPO Radio 1 de aftrap voor het honderdjarig jubileum van de radio. In 2019 bestaat de radio in ons land een eeuw. In Hallo Hier Hilversum bespreken Vincent Bijlo (“Ik ben hartstochtelijk radiomaker, radiorecensent en radioliefhebber”) en oud-NPO Radio 1-presentator Ger Jochems legendarische programmafragmenten en stemmen uit de rijke geschiedenis van de Nederlandse radio. “De radio is onze metgezel, elke dag, maar de ether is vluchtig. Tijd voor 100 jaar uitzending gemist. Van Waterhoogten tot Hersengymnastiek, van Negen Heit De Klok tot G.B.J. Hiltermann, van Joost Den Draaijer tot Edwin Evers. Fris je geheugen op en hoor met oren van nu hoe het toen klonk”, aldus Bijlo. De podcastserie Hallo Hier Hilversum is een initiatief van NPO Radio 1 in samenwerking met NTR en Beeld en Geluid. Op dinsdag 6 november – de 99e verjaardag van de radio – verschijnt de eerste aflevering. Daarin duikt het Hallo Hier Hilversum-duo in het fenomeen kinderradio. “Het is de radio waarmee Ger en ik zijn grootgebracht. Weet je bijvoorbeeld dat Antoinette van Dijk in 1924 het AVRO Kinderuurtje begon? En wat dacht je van Paulus De Boskabouter, Kleutertje Luister en het Borat Kinderhoekje?” Hallo Hier Hilversum is vanaf dinsdag 6 november te beluisteren via de bekende podcastplatforms en nporadio1.nl/podcasts. Wekelijks verschijnt een nieuwe aflevering die podcastabonnees vanzelf toegestuurd krijgen. Op 6 november 1919 bracht Hanso Idzerda het allereerste radioprogramma voor publiek in de ether. Honderd jaar later is de radio nog altijd een populair medium. Dagelijks luisteren 3,8 miljoen mensen in ons land kortere of langere tijd naar een publieke radiozender. NPO Radio besteedt komend jaar op verschillende manieren aandacht aan 100 jaar radio.