Doorzoek de gemeenschap

Recentelijk hoorde ik op een van de oude radioprogramma’s de veel te vroeg gestorven Donna Summer haar hit ‘Love to love you baby’ zingen, wat me terugzette in de tijd naar begin 1976. Herinneringen uit de maand januari van dat jaar brengt ons onder meer naar het gebod vanuit Bush House in London dat er via de Britse staatsomroep en televisie geen vertoning via geluid en/of beeld van dit nummer nog langer mocht geschieden. De eenvoudige reden werd omschreven ‘omdat er te veel seks in het lied zou zitten’. Iedereen die het nummer, dat in vele landen op dat moment al een grote hit was, herinnert weet ook dat er in de song veel gehijg en andere geluiden te horen zijn die in een gemiddeld liefdesspel voorkomen. Het was destijds Charles McLelland, toenmalig hoofd van de afdeling lichte muziek van de BBC, die bekend maakte dat het nummer niet langer geschikt was ten gehore te brengen in programma’s waarnaar door vele gezinnen werd geluisterd of gekeken. Verbazing alom en natuurlijk reden in 1976 voor de tabloids erop te duiken en de toen 25-jarige Donna Summer te vragen hoe die opname zo mooi en sexy tot stand was gekomen. Het bleek dat ze intens aan haar toenmalige zeer sexy vriend Peter had gedacht. Uiteraard viel de verklaring vanuit de BBC burelen in het verkeerde keelgat van de Britten waarbij in de media zelfs werd gesproken van meer dan 20 miljoen Britten die het totaal niet eens waren met de beslissing. Op het moment van het verbod stond de plaat op plek 16 in de Britse Top 40 maar kon door het verbod dus ook niet vertoond worden in het BBC televisieprogramma ‘Top of the Pops’. Wel mochten de ILR stations en ITV, die onafhankelijk zijn van de BBC, de song laten horen en/of laten zien. De song, die door sommige kranten als ‘orgasme muziek’ werd omschreven, bleef wel in de platenzaken leverbaar. LaDonna Adrian Gaines, zoals Summer officieel heette, werd geboren op 31 December 1948. Met voornoemde song behaalde ze uiteindelijk de vierde plaats in Engeland en stond negen weken lang genoteerd. Op 17 mei 2012 kwam ze veel te vroeg te overlijden. Al bladerend door de aantekeningen van de maand januari 1976 kwam ik ook een notitie tegen inzake het toen net geopende vierde radionet in Nederland. Weet je het nog? 28 december 1975 en het was de nieuwkomer die als eerste een uitzenduur mocht vullen. De Veronica Omroep Organisatie was daarmee toegetreden tot de publieke omroepen en had André van Duin bereid gevonden op een satirische wijze het vierde net het daglicht te laten zien. Een zestal dagen later, op 3 januari, bleek uit onderzoek dat al 21% van de Nederlandse bevolking kennis had genomen van datgene wat werd gebracht via het klassieke Hilversum 4. De dienst Kijk- en Luisteronderzoek van de NOS had die dag bijna 400 Nederlanders boven de 15 jaar ondervraagd naar hun luistergedrag. Het bleek dat 56% van deze groep het gebrachte tamelijk tot zeer goed vond. Daar tegenover stond dat 9% van de ondervraagden het aanbod zeer slecht vond. Dan was er nog een percentage van 20 die eigenlijk geen mening had. Wel was het zo dat bijna alle 400 ondervraagden op de hoogte waren van de start van het nieuwe net op 28 december 1975. Er werden in betreffende onderzoek nog enkele vragen gesteld aan de groep. Over de nieuwe zenderindeling kon slechts 44% melden welke de juiste uitzendtijden voor het klassieke net waren. Ook over de AM en/of FM ontvangstmogelijkheden van de vier netten was de inzicht matig te noemen. Ruim 200 van hen wist dat Hilversum 2 in de nieuwe opzet niet via de FM was te ontvangen terwijl de golflengte wisseling van Hilversum 1 en 2 door maar 25% van hen was doorgedrongen. Toch wist het merendeel van de ondervraagden de diverse netten op de deels nieuwe frequenties te vinden. Een paar weken geleden vernam ik van de ontregeling van een raadsvergadering in den lande waarbij tijdens de Corona tijd ingebroken werd door een inwoner van een gemeente West Betuwe op de online vergadering van de gemeenteraad via het onder meer tonen van pornobeelden. Ook dit bracht me tot een herinnering aan dezelfde maand januari 1976 waarover de nostalgische column deze week gaat. Het was namelijk het sportprogramma van de NOS, Langs de Lijn, dat in moeilijkheden kwam. Een Hilversumse etherpiraat stoorde de onderlinge radiocontacten van de medewerkers van dit programma. De piraat zond de betreffende zondagmiddag diverse muziekjes uit, maar deed dat waarschijnlijk bewust met opzet uit op de frequentie waarop de centrale redactie van Langs de Lijn de contacten onderhield met haar verslaggevers en diverse andere contacten. Het was niet de allereerste keer dat dit gebeurde want een woordvoerder van de speciale opsporingsdienst van de P.T.T. meldde dat men al geruime tijd op zoek was naar de piraat maar deze nog niet wist uit te peilen. Collega piraten waren goed gestemd over de pogingen tot onjuist gebruik omdat de gebrachte muziekuitingen hen wel konden bekoren. En dan waren er nog de nodige problemen in januari 1976 rond de Nederlandse luister- en zendamateurs, die zich bedreigd voelden door de al bijna monopoly positie van de CAI, de Centrale Antenne Installaties. Men vond het maar vreemd dat door de komst van meer en meer CAI’s er een verbod dreigde voor particulieren voor het plaatsen van een eigen antenne. Zij wilden derhalve dan ook een ontheffing van het verbod om particuliere buitenantennes te plaatsen. De Benelux DX-Club, waarin destijds ruim 700 luisteramateurs waren verenigd, stelde destijds vanuit het bestuur in een brief aan de toenmalige minister Westerterp, van Verkeer en Waterstaat, ontevreden te zijn over de positie van de CIA’s. Volgens het bestuur van de club trachtten veel gemeenten tegelijk met de exploitatie van een centrale antenne inrichting een einde te maken aan particuliere antennes. Men wees erop dat een verbod tot particuliere plaatsing van antennes ertoe zou leiden dat de leden de beoefening van hun DX-hobby, het ontvangen van verre radio en televisiesignalen, konden vergeten. In haar brief wees het bestuur van de Benelux DX Club er ook nog op, dat een luisteramateur in verband met storingen niet genoeg had aan een ingebouwde antenne in een ontvangsttoestel. Uiteindelijk kwam het, hoewel stapsgewijs, allemaal goed en konden de Dx’ers hun hobby vervolgen. Hans Knot, 6 juni 2020

Allereerst liep het voetbalseizoen ten einde en was er een ware strijd tussen de vertegenwoordigers van de Nederlandse Radio Unie en de sectie Betaald Voetbal van de KNVB. Het sectiebestuur had namelijk verboden dat op deze beslissende zondagmiddag verslaggeving van de verschillende wedstrijd tot beïnvloeding van de spelende teams kon leiden en verbood daardoor aan de verslaggevers van de NRU de stadions van de diverse wedstrijden voor rechtstreekse reportages te betreden. Zo was het onmogelijk dat er verslaggeving rechtstreeks vanaf de perstribunes van de wedstrijden PSV—Feijenoord, Ajax—ADO, Xerxes/DHC—DOS en NAC— Fortuna '54 kon plaats vinden. Ook de thuisspelende clubs hadden van het sectiebestuur van de KNVB bericht ontvangen dat het hun verboden was de N.R.U. medewerking te verlenen aan de rechtstreekse reportages. En toch bracht de sportredactie van de Nederlandse Radio Unie verslaggeving via het toen reeds meer dan een jaar bestaande zondagmiddagprogramma ‘Langs de Lijn’. Dit programma was in korte tijd populair geworden en trok telkens enkele honderdduizenden luisteraars en werd uitgezonden via Hilversum 3, toen nog het meest beluisterde net van de publieke omroepen. De leiding van het programma had de verslaggevers opdracht gegeven om te doen of er niets aan de hand was en zich op weg te begeven naar de diverse stations. Daar aangekomen kregen ze alsnog te horen dat door de KNVB rechtstreekse uitzendingen vanuit de stadions verboden waren. Wim Hoogendoorn was de verslaggever die was gestuurd naar het Ajax-stadion. De reportagewagen bleef buiten het stadion en Wim liep met grote regelmaat van het veld naar de wagen om de luisteraars zoveel mogelijk op de hoogte te kunnen houden van de gebeurtenissen in het veld. De normaal ter beschikking gestelde telefoonlijnen voor de verslaggevers waren door de besturen van de clubs geblokkeerd voor gebruik. De verslaggeving bij de topper PSV – Feijenoord verliep moeizamer dan bij Ajax – ADO. Leo Pagano was de verslaggever en in de rust van de wedstrijd was er ruimte voor een kort verslag van buiten het stadion. Na afloop van de wedstrijd was er meer ruimte en mocht bij vanaf de tribune een nabeschouwing geven. In die tijd was er nog geen Studio Sport in het middagprogramma op de televisie maar was er het programma ‘Monitor’, waarin ondanks de waarschuwingen van het sectiebestuur van de KNVB aan de NRU en de NTS (Nederlandse Televisie Stichting) het op de een of andere manier mogelijk was geweest enkele live beelden richting de kijkers in Nederland uit te zenden van het slot van PSV tegen Feijenoord. In het stadion van Ajax was inmiddels via transistorradiootjes bekend geworden dat Feijenoord de wedstrijd had verloren, waardoor Ajax de bewuste middag het kampioensfeest kon gaan openen. Zoals gebruikelijk destijds bij zo’n kampioenschap stroomden honderden supporters direct na de wedstrijd het veld op om de voetballers te huldigen en op de schouders te nemen. Er was dus sprake van een grote verliezer de betreffende laatste zondag van de voetbalcompetitie 167/1968 en wel het bondsbestuur van de KNVB. Men had de reportages niet kunnen verhinderen en diende nog een pittige strijd aan te gaan met de directie van de NRU inzake de verslaggeving in het daarop volgende voetbalseizoen. Ondertussen werd in Vaticaanstad een beslissing genomen die velen aldaar als zeer onprettig hebben ervaren. Er was namelijk besloten dat Radio Vaticana elke week een half uur durend programma gevuld met popmuziek ging uitzenden. Wel was er besloten het te laten bij alleen Italiaanstalige songs maar bijvoorbeeld liederen met een protestinhoud zouden niet worden geweerd door de makers van Radio Vaticana. Zelfs een lied ‘God is dood’ kwam uit de radiospeakers. Leider van het programma, waarvan al enkele proefopnamen waren gemaakt voordat het positieve besluit viel, meldde dat het programma de ether zou ingaan onder de titel: ‘Geestelijke waarden in liederen van deze tijd.’ Het betrof een Italiaanse priester, Pellegrino, en verder meldde hij eind mei dat vanaf 9 juni 1968 het half uur durende pop muziekprogramma een vast onderdeel van de wekelijkse programmering ging worden. Doel van de invoering was volgens hem Radio Vaticana meer binnen de werkelijkheid van het dagelijkse leven te brengen. Hans Knot, 11 april 2020

Voetballiefhebbers (die zullen hier toch ook wel zijn), ik vond nog een bandopname uit 1988 van NOS langs de lijn. Op deze band staat de gehele voetbalwedstrijd Nederland-West Duitsland met commentaar van Jack van Gelder en Bert Nederlof. De kwaliteit is niet echt geweldig maar is met gesproken woord prima te doen. https://www.mediafire.com/?623y7rkdc5ai0rd Sierk.

Begin 80-er jaren werd bij de NOS op woensdagavond (Hilversum 1) het programma "Langs de Lijn" uitgezonden na het programma "Hobbyscoop". In Hobbyscoop besteedden we regelmatig aandacht aan computers en verspreidden we via de radio ook software (BasiCode; http://nl.wikipedia.org/wiki/Basicode), waarbij we computertonen /-reutels lieten horen. Bij "Langs de Lijn" waren ze daar niet zo gecharmeerd van; de verslaggevers in het land verbraken menigmaal de verbinding met Hilversum omdat ze dachten dat er een enorme storing op de lijn zat. Op de zender leidde dit regelmatig tot opmerkingen (hier door presentator Klaas Samplonius). Om 'wat terug te doen' monteerde ik in de einddtune van "Hobbyscoop" de begintune van "Langs de lijn". In de uitzending van "Langs de Lijn" gaf dat wat verwarring in de controlekamer, omdat de technicus de begintune van zijn programma al hoorde, zonder dat hij deze had gestart. Vandaar de wat lange pauze tussen de twee programma's. Klaas en ik haalden vorige week deze herinnering nog eens met plezier op.