Doorzoek de gemeenschap

Diverse programma’s van NPO Radio 1 trekken de komende weken het land in voor de gemeenteraadsverkiezingen. Op tal van plaatsen worden thema’s uit de lokale politiek besproken die relevant zijn voor mensen in heel Nederland. Dit is de Dag (EO) houdt van maandag 28 februari tot en met donderdag 3 maart Townhall Meetings tussen 18.30 en 19.30 uur te horen op NPO Radio 1. Elke dag zijn Tijs van den Brink of Margje Fikse op een andere plek, waar ze spreken met een landelijk kopstuk en een lokale politicus. Deze politici gaan in de Townhall Meetings ook in gesprek met bewoners over problemen die daar spelen. De meetings zijn in Arnhem, Utrecht, Nijmegen en Veenendaal. Te gast zijn CDA’ers Derk Boswijk en Klaartje Koorn, Marieke Koekoek en Ruud Maas van VOLT, PvdA’ers Lilianne Ploumen en Charlotte Brand, en Gert-Jan Segers en Sanny Brunekreeft van de ChristenUnie. Presentator Martijn de Greve gaat eveneens op pad met WNL Haagse Lobby. In samenwerking met Kieskompas heeft het programma twee plaatsen uitgezocht met thema’s die relevant zijn voor veel Nederlandse dorpen en steden. Op maandag 7 maart wordt in het gemeentehuis van Dronten gesproken over veiligheid en leefbaarheid. Een week later staat het onderwerp energie en duurzaamheid op de agenda in Theater Vianen in de gemeente Vijfheerenlanden. Te horen tussen 20.30 en 21.30 uur op NPO Radio 1. Radiodebat In NOS Nederland Kiest: Het Radiodebat gaan landelijke fractievoorzitters en lokale politici in debat onder leiding van Lara Billie Rense en Xander van der Wulp. Het debat is te horen op vrijdag 4 maart van 17:00 tot 19:00 uur. Het programma Pointer (KRO-NCRV) onderzoekt het regionale nieuws over de gemeenteraadsverkiezingen en zoekt uit of de berichten kloppen. Deze factchecks zijn vanaf maart te horen in het Mediaforum van Spraakmakers (KRO-NCRV). Pointer besteedt in de uitzending van zondag 6 maart uitgebreid aandacht aan dit onderzoek. Spraakmakers trekt van maandag 7 tot en met woensdag 16 maart het land in met de vraag: Bent u in de gemeente bezig met een probleem en loopt u vast? Spraakmakers stelt het probleem aan de kaak en brengt de oplossing misschien wel wat dichterbij. Spraakmakers is maandag tot en met vrijdag te horen van 9.30 tot 11.30 uur en Pointer op zondag tussen 19:00 en 20:00 uur op NPO Radio 1. Verkiezingsuitslagen Wanneer op woensdag 16 maart 2022 de stembussen bijna sluiten, begint NOS Nederland Kiest: De Uitslagenavond. Bij Lara Billie Rense (NOS) en Tijs van den Brink (EO) worden de verkiezingsuitslagen voorzien van duiding en reacties uit verschillende gemeenten. Het programma begint om 20:30 uur op NPO Radio 1 en gaat door tot de stemmen in de belangrijkste gemeenten zijn geteld.

Ook via de radio brengt de NOS de laatste politieke ontwikkelingen bij de mensen thuis of onderweg. In de reguliere nieuws- en actualiteitenprogramma’s het NOS Radio 1 Journaal, Nieuws en Co, NOS met het Oog op Morgen en de nieuwsbulletins. Daarnaast is er op 17 maart een avondvullende uitzending die in het teken staat van de uitslagen, de exit poll en de reacties daarop bij de politieke partijen en in het land. Hieronder een overzicht. NOS Radio 1 Journaal Tot de verkiezingsdag komt het NOS Radio 1 Journaal vanuit de Haagse redactie van de NOS. Dagelijks om half negen schuift daar een lijsttrekker aan tafel voor een vraaggesprek van een half uur met presentator Jurgen van den Berg en politiek verslaggever Xander van der Wulp. Verslaggever Jozephine Trehy gaat in deze periode het land in op zoek naar wat de kiezer bezighoudt. Die thema’s worden meteen erna doorgekopt naar parlementair verslaggever Wilco Boom, die vertelt hoe de verschillende partijen over die thema’s denken. NOS Radio 1 Journaal, maandag t/m vrijdag, 06:00-09:30 uur, zaterdag 07:00-08:30 uur NPO Radio 1 Nieuws en Co Ook in Nieuws en Co veel aandacht voor de verkiezingen. Presentator Lara Rense neemt de luisteraar mee in de laatste ontwikkelingen. Verslaggever Waldy van Geenen gaat iedere avond bij kiezers op bezoek om met hen te praten over allerlei politieke thema’s. Bovendien kunnen die kiezers een vraag stellen aan de lijsttrekker die te gast is in het EO-programma Dit is de Dag, dat volgt op Nieuws en Co. Nieuws en Co (NOS/NTR), maandag t/m vrijdag, 17:00-18:30 uur, NPO Radio 1 NOS Met het Oog op Morgen NOS Met het Oog op Morgen pakt de verkiezingen op eigen wijze aan. Zo volgen in de zaterdagse reeks afscheidsgesprekken met bewindspersonen uit het kabinet Rutte III nog vice-premier/minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren (D66) en staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (VVD) van Justitie en Veiligheid. Presentator Wilfried de Jong en Haags verslaggever Wilma Borgman nemen uitgebreid de tijd voor een persoonlijk gesprek. Op andere dagen volgt 't Oog met enige regelmaat een panel van zwevende kiezers. Hoe bepalen zij hun stem? Welk vakje kleuren zij straks rood in het stemhokje? Politicoloog en cabaretière Eveline van Rijswijk brengt een aantal odes aan het politieke bedrijf in al zijn aspecten. Met een knipoog. NOS Met het Oog op Morgen, dagelijks, 23:00-24:00 uur, NPO Radio 1 Extra bulletins op 3FM en FunX NOS op 3 besteedt op maandag 15 en dinsdag 16 maart in de bulletins op NPO 3FM en FunX extra aandacht aan de verkiezingen. Zo worden mbo-studenten gevolgd die in het kader van hun opleiding meehelpen op een stembureau. Op de verkiezingsdag zelf worden in de bulletins jongeren uit het hele land aan het woord gelaten en 's avonds - wanneer de uitslagen binnenkomen - zijn er van 21.00 tot en met 23.30 uur elk half uur extra nieuwuitzendingen. Nieuwsbulletins NOS op 3 met verkiezingsnieuws, maandag 15 t/m woensdag 17 maart, NPO 3FM en FunX De uitslagenavond De uitslagen, de exitpoll en heel veel laatste verkiezingsnieuws. Vanuit de Thorbecke-zaal in het gebouw van de Tweede Kamer in Den Haag praten Lara Rense en Tijs van den Brink de luisteraar bij. Voor de politieke duiding zit Xander van der Wulp aan tafel. De ontwikkelingen worden besproken met gasten, er wordt geschakeld met verslaggevers in het land en uiteraard wordt de politieke partijen gevraagd om te reageren op de uitslagen. NOS Nederland Kiest: De Uitslagen, woensdag 17 maart, 20:30- ca. 01:00 uur, NPO Radio 1

Andermaal een blik in het jaar 1967 waar toch vele herinneringen van naar boven zijn gekomen. Komend vanuit een Katholiek gezin werd je in die jaren veelvuldig geconfronteerd met radio- en televisie-uitzendingen van de KRO en uiteraard de inhoud van de Katholieke Volkskrant en de Katholieke Illustratie. Ieder jaar, sinds 1961, werd de Vastenactie gepromoot om zoveel mogelijk geld te mogen ontvangen op gironummer 5850 in Utrecht. We legden allemaal wat centjes bijeen voor de storting en namen bewust ook geen snoep in die periode. De bisschoppelijke vastenactie was opgericht met als doel om naast de toen nog steeds de traditie van onthouding gedurende deze 40 dagen tijd ook een moderne vorm en invulling te geven aan de begrippen vasten en solidariteit met mensen in de ontwikkelingslanden, die het veel minder goed hebben dan wij. Naast het geven van geld werd er ook op andere manieren gespaard. Blikjes vol snoepgoed werden na Goede Vrijdag geopend om de tandarts Zeeven aan de Korreweg ook weer aan werk en dus geld te helpen. Maar ik denk wel dat 1967 zo ongeveer het laatste jaar is geweest in Huize Knot dat deze vorm van vasten of onthouding werd beleefd. Immers de Bisschoppensynode had eerder dat jaar besloten de Vastenwetgeving op te heffen en elk Katholiek gezin zelf te laten beslissen al dan niet te vasten en de manier waarop vast te stellen. Voor de laatste keer ging halverwege de Vastenperiode op ‘Laetare Zondag’ de koekjestrommel even open om de daarop volgende weken weer gesloten te blijven. En hoe zag de dinsdag er uit als het ging om het beluisteren van ‘De Nationale Popzender’ ofwel Hilversum 3 in oktober 1967? Het was de dag dat de VARA na het nieuws van 9 uur in de ochtend een aanvang nam met ‘NAR’ ofwel de Nederlandse Artiesten Revue op de plaat. Een programma van Coen Serré en Piet Wielinga. Heel leuk vond ikzelf het programma ‘Klink Klaar’ met Elles Berger, Joop Smits en Erik van Reijendam. Het spelletje ‘Geen Ja en geen Nee’ vierde jarenlang het gegeven een succesformule te zijn. Het duurde twee uur lang waarna ‘Zorro’ te beluisteren was, een programma voor de tieners dat niet veel later zou worden vervangen door Kees van Maasdam met zijn ‘Vrolijke Gevarieerde Visite’. Afbeelding: Elles Berger Het bleef de VARA de hele ‘dag’ met vervolgens ‘Ekpres’ en ‘Er jee em drie’ en het nooit vergeten ‘Mix’ met Herman Stok, U weet wel 120 minuten rijp en groen op alle toeren. Tja en dan komen de namen van Herman Stok en Kees van Maasdam in mijn geheugen terug naar een verhaal dat ik samen met Arno Weltens jaren geleden schreef op zoek naar de roots van de beide heren. Het artikel is terug te lezen in het online tijdschrift Soundscapes. http://www.icce.rug.nl/~soundscapes/VOLUME03/Klankbord_van_de_JARO.shtml In 1967 trokken men massaal naar de stembus om nieuwe Volksvertegenwoordigers te kiezen. Hoe stond toen de Top 5 van de landelijke partijen ervoor na de verkiezingen en de val van het kabinet Zijlstra? De Katholieke Volkspartij was met 42 zetels de winnaar. De PvdA haalde 37 en was er een verlies en wel van 8 zetels. VVD kwam op de derde plek met 17 gevolgd door respectievelijk de Anti Revolutionaire Partij met 15 en als vijfde de CHU (Christelijke Historische Unie) met 12 zetels. Er waren nog tal van andere partijen die aan de verkiezingen meededen en al dan niet zetels wonnen, partijen die grotendeels al lang tot het verleden horen: CPN, PSP, SGP, Boerenpartij, D66, GPV, De Noodraad, CDU, Landsbelangen, Liberale Volkspartij en de Partij voor Ongehuwden. De Partijen die geen zetel haalden waren tevens hun garantiesommen van f10.000 gulden, per partij, kwijt. Op de woensdagen was het de NCRV dat ons probeerde te vermaken via Hilversum 3. Niet dat het echt lukte als het om mijn oren ging. Allereerst was er om 9 uur het programma ‘Zing, zing, zing!’ en dat onder de noemer ‘Zestig minuten lichte vocale muziekjes’. Om 10 uur werden nieuwe langspeelplaten voorgesteld in ‘Mengelmuze’. Waarachtig in de maand oktober 1967 om 11 uur op de woensdag tijd voor ‘Operetteklanken’. Daarna muziek uit alle windstreken in ‘Grenzeloos’ en om half 1 in de middag ‘Musical fragmenten’. Het leek wel of Radio 390 legaal was geworden. In dat station zat natuurlijk een heel duidelijke structuur en was het een lust om naar te luisteren, maar de opvulling die de NCRV aan Hilversum 3 dacht te moeten geven was niet normaal. Gelukkig nam de AVRO het om 1 uur in de middag over met het AVRO’s Radio Journaal gevolgd door ‘Zet em op’ een vrolijk platenprogramma dat daarna weer werd gevolgd door ‘Arbeidsvitaminen´. Ja, in de middagprogrammering tussen 3 en 4 uur. Daarna was er tijd voor ´Popnonstop´ dat door de lokale afdelingen van de jongerengroep Minjon van Den Haag, Groningen, Kampen en Maastricht werd samengesteld. ‘De zingende bougie´ was de afsluiting voor de AVRO programmering en bestemd voor de automobilisten op de weg. Even terug naar Minjon: In 1953 werd een jeugdafdeling van de AVRO radio, Minjon, opgericht, waar jongeren, onder professionele begeleiding, hun eigen radioprogramma konden maken, dat werd uitgezonden onder de titel 'Op De Jonge Golf'. Deze Miniatuur Jeugd Omroep Nederland was een initiatief van Herman Broekhuizen, die zich al met jeugdprogrammering bezighield. Samen met Lily Petersen presenteerde hij het programma 'Kleutertje Luister'. Wat hij bij de aanvang niet kon bevroeden, was dat het nogal padvinderachtige initiatief - dat in plaatselijke afdelingen was verdeeld, elk onder leiding van een 'consul' - waarbij vele honderden jongeren, die gefascineerd waren door het fenomeen 'radio', zich in de loop der jaren zouden aansluiten. Op die manier was Minjon een fantastische kweekvijver voor de gehele Nederlandse publieke omroep. Bekende Minjonners zijn (waren): Eugenie Herlaar, Joop van Zijl, Hans van Zijl, Audrey van der Jagt, Klaasjan Hindriks, Will Simons, Theo Strengers, Joop Stokkermans, Donald de Marcas, Bram van Erkel, Eef Brouwers, Cees van Drongelen, Marga van Arnhem, Mireille Bekooy, Catherine Keyl, Koos Postema, Henk van Hoorn, Theo Stokkink, Paul Haenen, Theo Uittenbogaard, Rob Klaasman, Ad 's-Gravesande, Edvard Niessing, Michael Bakker en Ruud Bos. Leuk om daar tussen niet alleen weer een paar Groningers te zien maar ook Rob Klaasman, die zijn ervaringen verder benutte op Radio Dolfijn dat vanaf zee in 1966 actief werd en later werkte bij de VPRO en helaas veel te vroeg kwam te overlijden. In de zomerperiode zal mijn ‘wekelijkse nostalgische column’ iedere twee weken verschijnen. Hans Knot, 10 juli 2020 Afbeelding: Scholierenverkiezing in Minjon, jeugduitzending AVRO (Foto Nationaal Archief / Wikipedia)