Doorzoek de gemeenschap

Marc Winter Band – March des Bicyclettes. Dit nummer, gecomponeerd door Ad Kraamer, werd door CNR in 1977 twee keer als achterkant van een single van de Marc Winter Band uitgebracht. De eerste keer met als A-kant ‘Tour de Force’ en daarna als B-kant van ‘Wie rijdt er vandaag, jij of ik?’ Ad Kraamer is de geboortenaam van Marc Winter. Het nummer werd door Frank van der Mast gebruikt in 1977 op Radio Mi Amigo voor een promotiespot waarin de mogelijkheden werden genoemd hoe eens tegen een echt voetbalelftal te spelen en wel voor het goede doel. Uiteraard ging het om de Mi Amigo Voetbal team. Marc Winter Band - March des Bicyclettes. This song, composed by Ad Kraamer, was released by CNR twice in 1977 as the back of a single by the Marc Winter Band. The first time with "Tour de Force" as the A-side and then as the B-side of "Who's driving today, you or me?". Ad Kraamer is Marc Winter's birth name. The song was used by Frank van der Mast in 1977 on Radio Mi Amigo for a promotional spot mentioning the possibilities of playing against a real football team once and for charity. Naturally, it was about the Mi Amigo Football team. https://filesender.surf.nl/?s=download&token=edcc4c27-810e-4734-9f41-59a5c7943822

Voor vele mensen betekenen de maanden juli en augustus dat het tijd is om te genieten van vakantie, rust te nemen, proberen optimaal te genieten, eindelijk het museum te bezoeken dat al jaren op de wenslijst staat, familieleden en vrienden – die ver weg wonen – te ontmoeten en eindelijk iets te doen aan die stapel boeken waar in andere maanden weinig tot geen tijd voor is. Doordat ik zelf alleen televisie kijk voor een dagelijkse Journaal uitzending blijft er het hele jaar door veel tijd over om te publiceren over tal van onderwerpen waarmee ik in de afgelopen 6 decennia mee in aanmerking ben gekomen. Het betekent ook dat ikzelf met mijn lieve Jana even een tweetal maanden gas terug neem om in september 2023 weer terug te komen met veel nieuwe, maar tevens oude, herinneringen. Allen een mooie zomer gewenst, maar eerst neem ik je nog even mee naar het jaar 1971. Het was het jaar dat ik voor het eerst sinds de kleuterschool even geen onderwijs volgde. In 1970 sloot ik, naast het gegeven dat ik als assistent bedrijfsarchivaris werkzaam was bij het EGD, het voormalige Provinciale Elektriciteitsbedrijf voor Groningen en Drenthe, mijn opleidingen af bij het NIDER aan de Burgermeester van Karnebeeklaan in het statige deel van ’s Grave Hage en wel vlak bij het Vredespaleis. Afsluiting van de opleiding betekende na vier jaren en drie richtingen dat ik mij Bibliothecaris A, Bedrijfsarchivaris en Historische Documentalist mocht noemen. En juist in die laatste categorie vond ik enorm veel vreugde waardoor de mogelijkheden van die opleiding mij de kans gaven in mijn vrije tijd mij diep te gaan interesseren in een stuk cultuurhistorie, dat voornamelijk ging over de ontwikkelingen van de radio industrie, met een grote stempel gericht op het effect van de zeezenders. En waar waren de bronnen om de historie te bewerken? Soms was het moeilijker herinneringen naar boven te halen dan andere keren. Ook is er in mijn archief van het ene jaar meer aan algemene berichtgeving bewaard gebleven dan in een ander jaar, terwijl over een ander jaar veel meer over zijn doelgebied, de media, terug is te vinden. Maar natuurlijk zijn er de hulptroepen die via gesprekken het een en ander los maken, waardoor ook automatisch weer andere onderwerpen naar boven komen, die te behandelen zijn. Het jaar 1971 begon al direct zeer triest toen over de hele wereld gewag werd gemaakt van een ongeluk die de geschiedenis zou ingaan als de Ibrox Ramp, genoemd naar het voetbalstadion in de Schotse hoofdstad Glasgow, waar op 2 januari 1971 liefst 66 mensen om het leven kwamen. Jaarlijks vond daar onder meer de derby plaats tussen de stadsrivalen Glasgow Rangers en Celtic FC. Eerst genoemde club had in Ibrox Stadium haar onderkomen. De voornoemde wedstrijd liep niet zoals de thuisclub had gewenst. Wel had men lang de tegenstander op de nul kunnen houden. Toen in de blessure tijd van tweede helft aartsrivaal Celtic scoorde, had reeds een groot aantal supporters van Glasgow besloten het stadion te verlaten. Horende dat er alsnog een goal was gescoord besloot men massaal naar de tribunes terug te keren. Een lange trapleuning begaf het onder de enorme druk waardoor massaal het publiek in paniek raakte, met alle gevolgen van dien. Door de panieksituatie braken vervolgens dranghekken en afscheidingshekken af als waren het luciferstokjes. Naast de 66 doden waren er ook nog eens meer dan 200 gewonden te tellen. De meeste gestorven mensen kwamen om door verstikking en meer dan de helft van de omgekomenen was jonger dan 18 jaar. De wedstrijd tussen beide ploegen uit de Schotse hoofdstad stond altijd in de boeken als het hoogtepunt maar verdween vervolgens in de geschiedenisboeken als het absolute dieptepunt uit de Schotse voetbalgeschiedenis. Als ik verder aan 1971 denk is er een aantal zaken dat meteen naar boven kwam en wel de verjaardag, op 15 mei, van mijn oudste zus Rika, en een voetbalherinnering. Die 15de mei ging ik ’s avonds niet al te laat van de verjaardag weg om na half 11 te kunnen luisteren naar één van mijn favoriete radioprogramma’s van destijds, ‘Goal’ van de KRO. Onder meer met Felix Meurders en de veel te vroeg overleden Theo Koomen. Die betreffende uitzending zal ik nooit meer vergeten daar het Felix Meurders was die via dit sportprogramma wist te melden dat het radioschip van Radio Noordzee in brand stond, klaarblijkelijk met als oorzaak ‘een bom geworpen in de machinekamer’. Nooit eerder werden de twee aanwezige taperecorders in mijn slaapkamer aan de Goudlaan 613 in Groningen, waar we sinds een jaar woonachtig waren, geactiveerd en van een schone band voorzien om toch maar alle nieuwsgaring en eventuele live uitzending vanaf de MEBO II, het zendschip van Radio Noordzee, te kunnen vastleggen. De uitkomst van deze brand en de gevolgen daarna zijn alom bekend. En dan waren er toen ook al de nodige bladen die wekelijks met korte berichtje de nodige gossip onder hun lezers verspreidden. Het blad ‘Veronica 192’ had daarvoor een speciale rubriek ingericht onder de noemer ‘Hé PSSST’ en het was Paul Saint die een aantal van deze nieuwtjes wekelijks deelde. Een willekeurige keuze uit 1971 brengt ons terug in de tijd naar onder meer de Memisa Actie, waarbij geld werd ingezameld voor kinderen in hongerend Afrika. Op samenzwerende toon meldde Saint: ‘Willem Duys, die zo zijn best heeft gedaan tijdens de Memisa-actie voor al die lieve kleine Memisa kindertjes, is van de actie beslist niet armer geworden. Willem zou, volgens vrienden van hem, voor zijn medewerking maar liefst 10.000 gulden hebben ontvangen. Zou daar nu wel iets van in het fonds voor de kindertjes terecht zijn gekomen?’ Waarschijnlijk verdiende Peter Saint met zijn rubriek een mini procentje van het voornoemde bedrag. Maar hij heette dan ook geen Willem Duys, die tijdens de actie liefst 9 miljoen gulden binnenhaalde voor Memisa. In die tijd was hij ook al bekend, Marco Bakker. Absolute topzanger in zijn genre en in 1971 werd hij uitgenodigd om in Ierland de hoofdrol te spelen in de opera ‘De Parelvissers’ en men was uitbundig over zijn optreden. Het zou hem veel applaus en ook de uitnodiging om terug te komen naar Ierland, opleveren. Wie kent nog de televisieserie ‘Please Sir’? We zaten gekluisterd aan de buis in de tijd. In 1971 werd bekend gemaakt dat een vierde jaargang zou worden opgenomen waarin de complete crew van de Fenn Street School op de proppen zou komen. We kennen de namen nog wel, onder meer Miss Ewel en mr. Potter. Alleen de leerlingen in het vierde deel waren onbekend voor de kijkers, maar daadwerkelijk nog erger van slechte aard als in de eerdere drie series. Een andere bekende naam uit die tijd was Patrick Magnee. Minder bekend de naam van het toneelstuk, waarmee hij in Londen in 1971 op de planken stond: ‘Faithful in my Fashion’. Patrick Magnee? Juist we hebben het over Mr. Steed van de Avengers. Zo maar wat korte herinneringen. Ik wens iedereen een mooie zomer en tot in september. Hans Knot, 1 juli 2023

1971 is dit keer het jaar dat wordt belicht in de nostalgische column, waarin gelukkig ook positieve dingen gebeurden. Het was het jaar dat de Europa Cup voor Landskampioenen andermaal werd gewonnen door een Nederlandse club, het jaar daarvoor nog in handen gekomen van het Rotterdamse Feyenoord. Maar in 1971 kwam de eer toe aan het team van Ajax, dat o­nder leiding van Rinus Michaels en zijn assistent Grijzenhout, de titel binnenhaalde. Namen als Piet Keizer, Gerry Mühren, Nico Rijnders, Ruud Krol, Arie Haan, Johan Cruijff, Wim Suurbier en Dick van Dijk waren gemeengoed als er werd gepraat over voetbal. Maar wat is er eigenlijk gebeurd met andere spelers als Wever, Kalderon, Sondergaard en Suurendonk? Natuurlijk hebben zij het geluk gehad te mogen spelen in een gouden team, maar doorgebroken zijn ze echter niet zoals hun voornoemde collega’s. Ajax stond in 1969 ook al in de finale maar verloor toen van AC Milan. In 1971 werd de finale gespeeld in het Wembley station in Londen tegen het Griekse Panathinaikos. Deze ploeg had de finale destijds bereikt o­nder leiding van de vermaarde Hongaar Puskas. Met 2-0 ging Ajax als winnaar naar huis. Na 5 minuten in de eerste helft scoorde Dick van Dijk terwijl vlak voor het einde van de wedstrijd het Arie Haan was die voor de 2-0 zorgde. Het zou tevens Michels zijn afscheid worden van Ajax, daar hij een superaanbod kreeg van de FC Barcelona om daar als trainer aan de slag te gaan. De eerste in een lange rij van Nederlandse trainers voor deze ploeg. Ajax had zich, door de overwinning, automatisch geplaatst voor de finale van de Wereldbeker maar de leiding van Ajax besloot de ploeg, om medische redenen, terug te trekken. In Afrika was het rumoerig met name in Uganda alwaar de in 1925 in Koboko geboren Idi Amin via een staatsgreep aan de macht kwam. Een gedegen schoolopleiding had de man niet gevolgd en op 19-jarige leeftijd trad hij toe tot The British King’s African Riffles. In dienst leerde hij wat strijd is, o­nder meer in Burma. Hij vocht daar in Britse Dienst tegen de Japanse bezetters. Vanaf 1961 trad hij in dienst van het Ugandese leger om trapsgewijs omhoog te stijgen tot bevelhebber. Daarmee begon ook zijn machtswellust. Hij wist bevriende officieren zo ver te krijgen mee te doen aan een staatsgreep en benoemde zichzelf tot het nieuwe staatshoofd. Wat daarop volgde was een burgeroorlog waarbij vele landgenoten o­nder het bloedige regime van Idi Amin zouden sterven. In het werelddeel Azië o­ntstond een nieuwe staat, die vanaf 1947 en dus tot de o­nafhankelijkheidsverklaring o­nderdeel was van Pakistan. Bangladesh was daarmee een feit. Voordat het in handen van Pakistan kwam was het o­nderdeel van de grote Britse Indische Rijk. De regionale leider van de toenmalige deelstaat van Pakistan, Mujib ur Rahman, had al jaren lang gepleit voor een o­nafhankelijk Oost Pakistan. Het was een deel van het land, dat economisch ver achterbleef met andere delen van het land. Bovendien had men te met een grote overbevolking. Hij riep de 27ste maart uit voor een dag van algemene stakingen om alsnog de Pakistaanse regering te overtuigen van het nut van een o­nafhankelijkheid. De Pakistaanse regering besloot meteen in te grijpen wat leidde tot een grote aanval, in de nacht van 25 op 26 maart, op Dacca, de hoofdstad van oost Pakistan. Dit leidde tot een korte, maar heftige, burgeroorlog waarbij vele slachtoffers vielen. Honderdduizenden inwoners vluchtten naar het buurland India. Rahman riep in een radio-uitzending op tot de vorming van een vrijstaat, maar hij werd gearresteerd. Er werd een voorlopige regering in ballingschap gevormd, die vanuit India zou gaan functioneren. Pas op 6 december 1971 zou, nadat er een enorm grote oorlog was o­ntstaan tussen India en Pakistan, de staat Bangladesh een feit, toen India het als officiële staat erkende. Een groot aantal landen volgde direct het voorbeeld van India. En George Harrison zorgde dat er veel geld in het laatje kwam door met tal van artiesten ‘The Concert for Bangladesh’ te organiseren. Het voorbereiden van een artikel in deze serie vergt tijd, maar het is tevens een leuke periode waarin tal van archiefstukken en artikelen worden doorgenomen. Zo kwam ik een ingezonden brief tegen die ik gedateerd heb op 15 november 1971. Het gaat over de toenmalige nieuwe LP van John Lennon, waarop Paul Broers uit Rotterdam reageerde op een eerder verschenen recensie. Let wel de genoemde titels waren toen net nieuw! Hij schreef o­nder meer: ‘Zo werd er o­nder meer opgemerkt dat niet duidelijk was waarover ‘Jealous Guy’ was geschreven. Luister maar eens naar het nummer ‘Mother’ dan wordt het een stuk duidelijker. Verder werd gemeld dat ‘Oh my love’ het enige positieve nummer op de nieuwe lp was. In Imagine is John trouwens ook erg positief over zijn politieke opvattingen. Volgens mij is hij een echte P.S.P.’er’., aldus de schrijver. Op de achtergrond, tijdens het schrijven, draait ‘The Best of Them’ met natuurlijk de zang van Van Morrison. Even kijken in mijn collectie wat er nog meer van ‘Van the Man’ is. Veel, maar is er ook iets bij uit 1971? Jazeker een LP geproduceerd door Ted Templeman en Van zelf op Warner Bros. Tempelman had ik in de jaren zestig al hoog zitten met het werk dat hij o­nder meer met The Association (‘Windy’, ‘Along comes Mary’ en ander prachtige nummers) opnam. Op deze lp stond de kassarinkelaar ‘Wild Night’, die het als single direct goed aansloeg in Amerika. De VS was eigenlijk toen al het nieuwe thuisland geworden en had daar een eigen ranch gekocht. Zelf vind ik ‘Old old Woodstock’ het mooiste nummer op de lp, die trouwens op cd versie nu de collectie siert. Maar hij was toen ook al in staat zijn muziekvolgers te laten genieten van Van’s eigen soul middels het nummer ‘You’re my soul’. De titelsong kwam en komt nog erg jazzy over. Meest tegenvallende nummer, zo mag decennia na verschijnen van de lp wel worden gezegd, is in mijn oren het nummer ‘Moonshine Whiskey’. Trek hem nog maar eens uit de kast of koop ‘Tupelo Honey’ gewoon zelf voor je collectie. Maar de muziek uit o­ns eigen Holland vierde ook o­nder de noemer ‘Hollands Glorie’ feest. ‘Een karavaan’ (Herman Lippinkhof) ging voorbij vol met smartlappen. ‘Manuela’ (Jacques Herb) natuurlijk voorop, terwijl de Kermisklanten nog een staartje meenamen met hun ‘Ode aan Manuela’. Uit toen nog de stal van Johnny Hoes vertelde de Zangeres Zonder Naam welke 4 raadsels ze had opgedaan in de kazerne met het liedje ‘Het Soldaatje’. Vader Abraham wist het toen al voor o­ns allen (‘Jij en ik blijven bestaan’) terwijl Ellie en Rikkert dachten o­ns allen in de Kauwgomballenboom wilden hebben. ‘Mira’ werd bezongen door Cock van der Palm en als we niet in de karavaan wilden dan konden we altijd nog ‘In de metro’ met Johnny en Rijk. En zowel Radio Veronica als het toen nieuwe Radio Noordzee lieten ons volop deze Hollandse Glorie in de programma’s horen. Een naam die met grote regelmaat eigenlijk al vele decennia voorbij komt in de media is die van Joop van den Ende. Dat was nog niet het geval in 1971, hoewel hij zeker al actief was. Met ‘Joop van den Ende Theater Produkties’ timmerde hij al aan de weg en bracht dat jaar het toneelstuk ‘Twee op de wip’ in de diverse theaters, een stuk geschreven door William Gibson. Het verschil met de originele uitvoering was dat Joop van mening was dat het opgevrolijkt moest worden middels liedjes. Willy van Hemert werd voor de teksten ingehuurd en Ruud Bos zorgde voor de muziek. De vrouwelijke hoofdrol werd gespeeld door de toen nog 26-jarige Willeke Alberti. De mannelijke hoofdrol was weggelegd voor de toen nog aan het begin van zijn loopbaan staande Jeroen Krabbé. Hans Knot, 30 juli 2022

Inderdaad duidelijke tegenoverstelling. Voor het voetbalseizoen 2020-2021 ben ik in het bezit van een seizoenkaart voor de thuiswedstrijden van FC Groningen. Het heeft een beetje met nostalgie te maken, vooral omdat voormalig jeugdspeler Arjen Robben besloten heeft de kicken weer aan te trekken en voor zijn eerste liefde te gaan spelen. Ook toen hij nog een broekie was heb ik hem al vaak aanschouwd, maar dan zonder het bezit van een seizoenkaart. Ruim twee decennia had ik de mogelijkheid alle wedstrijden van FC Groningen, destijds nog in het Oosterpark, te kunnen aanschouwen op de perstribune. Koffie vooraf en een drankje en hapje na de wedstrijd in de perskamer. Dat vanwege het gegeven dat ik actief was voor een ziekenomroep en later voor een productiemaatschappij die reportages maakte voor zieken- en bejaarden omroepen. Maar wat is het toch gemakkelijk en perfect geregeld in 2020. Via de site van de geliefde betaald voetbalclub kunnen de potentiële jaarkaarthouders eenvoudig de seizoenkaart bestellen via een paar klikken en het betalen van de kosten. Het gaat zelfs zo ver dat men via een uitgebreid schema van het stadion van de favoriete club kan bepalen waar men in het stadion een vaste plek wenst te hebben voor minimaal 18 thuiswedstrijden. Tenminste dat waren tot 2020 de laatste jaren de mogelijkheden. Ook nu is er gekozen voor vaste plekken in het stadion maar valt af te wachten of ik dit komende seizoen wel in vaak K, rij 2, stoel 9, mag zitten. Immers gelden de Corona regels en zal per wedstrijd worden bekeken wie wel of niet het stadion mag betreden. Daarbij komt ook nog eens een keer dat vijf minuten voor de wedstrijd het stadion betreden taboe is aangezien voor een ieder de uitgebreide gezondheid check gaat tellen en er dus ver voor de wedstrijd aanwezigheid is gewenst. Dan ging het vroeger toch wel anders. Ik neem je mee terug naar maandag 7 december 1964, ik was toen 15 jaar jong en kon in het oude, toen nog niet verbouwde, Oosterparkstadion nog net een plekje krijgen op de jongeren staantribune in een hoek van de ingang aan de Parkzijde, zoals het toen heette. Maar voor belangrijke wedstrijden was het echt niet mogelijk een los kaartje aan het loket van het Oosterparkstadion te kopen daar de belangstelling soms zo dermate groot was dat een wedstrijd vier of vijf dagen voor aanvang geheel uitverkocht was. Er waren dus ook veel minder toeschouwers mogelijk als na de verbouwing. Op die vernoemde 7de december 1964 stonden heel vroeg lange rijen Groningers, die een kaartje wensten te kopen voor de wedstrijd GVAV, zoals FC Groningen tot het seizoen 1971-1972 heette, tegen Feijenoord. Die lange rijen waren te vinden in de donkere ochtend aan de Nieuwe Ebbingestraat bij Sigarenwinkel Klaas Schipper, de winkel van Homan aan het Gedempte Zuiderdiep als ook aan de Verlengde Hereweg bij Sigarenwinkel Stiekema. Ik heb nooit door gehad waarom daar expliciet de voorverkoopadressen waren en niet bijvoorbeeld bij een delicatessenwinkel. Bij de eerst genoemde winkel van Schipper dient trouwens te worden vermeld dat de eigenaar de toen welbekende internationale voetbalscheidsrechter Klaas Schipper was. Het was die vierde december vroeg in de ochtend niet alleen donker maar ook miezerig en dat voelde je vooral als je uren voorafgaand aan de opening van de betreffende winkels al in een lange rij stond om vooral niet een kaartje aan je neus voorbij te laten gaan. Het was dan ook voor velen een verademing als om half acht precies de deur van de betreffende winkels open gingen en de voorste rij mensen naar binnen mocht gaan, waarbij ze konden aangeven voor welke tribune men een kaartje wenste te kopen. Betaling gebeurde destijds nog grotendeels contant en sommigen, die meerdere kaarten wensten aan te schaffen, hadden in de lange rij voortdurend de hand op de welgevulde portemonnee in de broek- of jaszak. Maar de laatst genoemde groep keerde die bewuste dag ontevreden huiswaarts want het bleek dat per persoon voor de wedstrijd tegen Feijenoord slechts twee kaartjes per persoon mocht worden aangeschaft. Dubbele teleurstelling want in de rij staan betekende niet alleen lang wachten maar ook de sijpelende regen in de nek voelen. De zitplaatsen, die in geringe mate aanwezig waren destijds, waren snel uitverkocht. Dit mede doordat ‘aandeelhouders’ bij voorbaat voorrang kregen. Maar zodra de deuren opengingen bleek alles gesmeerd te verlopen. De drie eigenaren hadden gezorgd voor genoeg personeel om de rollen met toegangskaartjes snel dunner te laten worden maar men had ook, in samenwerking met het bestuur van GVAV, ervoor gezorgd dat er vanuit het politiebureau aan het Martini Kerkhof ondersteuning was om alles in goede orde te laten verlopen. In die tijd werden nog kleine, maar opmerkelijke, feiten genoemd. Zo was het de heer Kuiper uit Harkstede die de avond ervoor de laatste bus naar Groningen had genomen. In een van cafés had hij waarschijnlijk bij de uitbater nog een of twee borreltjes besteld om op te warmen maar om half drie in de nacht was hij wel de eerste en tevens eenzame figuur om vijf uur later als eerste een kaartje in de wacht te slepen. De wedstrijd werd zes dagen later gespeeld en uiteindelijk gewonnen met 3-1 door Feijenoord. In de stand van de Ere Divisie destijds stond na de wedstrijd het Rotterdamse team op de eerste plaats, terwijl GVAV de derde plaats in haar bezit had. Ik heb ongetwijfeld destijds voor de prijs van 1 kwartje op de hoek van de Zaagemuldersweg, ter hoogte van de pastorie van de St, Franciscuskerk, een programmaboekje voor de wedstrijd gekocht. Ik spaarde ze zeer fanatiek. Als groot verzamelaar dien ik te bekennen dat deze allemaal zijn verdwenen uit mijn archief. De herinneringen blijven. Immers, ondanks dat je geen vaste plek in het toenmalige stadion had, keerde je vaak terug naar dezelfde hoek van het betreffende jongeren tribune en zag en sprak je vaak de mede lotgenoten. Na de wedstrijd fietste je heel rustig naar het Gedempte Zuiderdiep in Groningen, waar destijds het hoofdkantoor en drukkerij van het Nieuwsblad van het Noorden was gevestigd. Op schoolborden, die na invulling achter de ramen werden geplaatst, waren vervolgens de uitslagen te lezen van de eredivisie en andere wedstrijden in het betaalde voetbal, evenals van de belangrijke Groninger amateur voetbalclubs. Soms, als het slecht weer was, ging het huiswaarts om via de radio op Hilversum 1 onder meer Henk Oostinga te horen met de uitslagen in de noordelijke hoofdklasse van destijds. Dat alles meer dan vijfenvijftig jaar geleden. Hans Knot, 12 september 2020